علائم بلوغ زودرس در دختر به دلیل ایجاد ویژگی‌های ثانویه قبل از سن هشت سالگی ظاهر می‌شود. این اختلال ممکن است در اثر عوامل بسیاری در دختران ایجاد شود و مانند هر پدیده غیرطبیعی و زود هنگامی، پیامدهایی را به همراه داشته باشد. اغلب کودکانی که دچار بلوغ زودرس می‌شوند نیازی به درمان ندارند؛ فقط با برخی از روش‌ها می‌توان روند رشد این دوران را کاهش داد. به طور متوسط دختران بین 9 تا 13 سال دچار بلوغ زودرس می‌شوند که در بعضی از آنها با جوانه زدن سینه‌ها، رشد موهای زائد در ناحیه تناسلی یا بوی بد بدن آغاز خواهد شد؛ که معمولا دختران بیشتر از پسران در معرض بروز بلوغ زودرس قرار دارند. در این مقاله سعی داریم درمورد علائم بلوغ زودرس صحبت کنیم تا والدین را بیشتر در جریان این دوران دخترانشان قرار دهیم.
بلوغ زودرس چیست؟
هنگامی که تغییرات فیزیکی مربوط به بلوغ، زودتر از زمان معمول در دختران ظاهر شود، به اصطلاح بلوغ زودرس اتفاق می‌افتد. این تغییرات با رشد سینه‌ها، رشد موهای زائد و شروع دوران عادت ماهیانه قبل از 8 سالگی همراه خواهد بود. علت بلوغ زودرس ممکن است در اثر فعال شدن زود هنگام هیپوتالاموس به منظور آزاد کردن هورمون گنادوتروپین باشد و یا به دلیل وجود یک عارضه در غده هیپوفیز نیز ایجاد شود. در هر دو مورد، الگوی بلوغ کاملا طبیعی است اما پیش از موعد و زود هنگام خواهد بود.
انواع بلوغ زودرس در دختران
علائم بلوغ زودرس در دختر ، اصولا به دو نوع ظاهر می‌شوند. از جمله:
بلوغ زودرس مرکزی
بلوغ زودرس مرکزی شایع‌تر از بلوغ زودرس محیطی است. روند این بلوغ طبیعی است اما زودتر از موعود اتفاق می‌افتد. غده هیپوفیز هورمونی به نام گنادوتروپین را تولید می‌کند که باعث تحریک تخمدان‌ها و ترشح تستوسترون و استروژن می‌شود. این هورمون‌های جنسی موجب ایجاد تغییراتی در دوران بلوغ، مانند رشد سینه‌ها در دختران خواهد شد.
بلوغ زودرس محیطی
بلوغ زودرس محیطی یا کاذب، شرایط کامل متفاوتی دارد که به ندرت اتفاق می‌افتد. هورمون‌های استروژن و تستوسترون باعث بروز علائم بلوغ می‌شوند؛ اما غده هیپوفیز و مغز را درگیر نخواهد کرد. بلوغ زودرس محیطی معمولا در اثر اختلالاتی در تخمدان‌ها، غدد آدرنال یا غده تیروئیدی بسیار کم کار ایجاد می‌شود.
نشانه‌ها و علائم بلوغ زودرس در دختر
علائم بلوغ زودرس و طبیعی تقریبا مشابه به هم هستند؛ فقط زمان وقوع بلوغ آن تعیین کننده طبیعی یا زود هنگام بودن آن است. این نشانه‌ها عبارتند از:
- بزرگ شدن سینه‌ها که اغلب جزو نشانه‌های اولیه است.
- بوی بد بدن
- رشد موهای زائد
- بالغ‌تر و قد بلندتر بودن نسبت به هم سن و سالان
- شروع عادت ماهیانه معمولا 2 تا 3 سال بعد از بروز علائم و نشانه‌های بلوغ
بلوغ زودرس در دختران چه پیامدهایی دارد؟
ممکن است دختران تحت بلوغ زودرس، اغلب بلندتر و بالغ‌تر از هم رده‌های خود به نظر برسند؛ اما اگر بلوغ زودرس در آنها درمان نشود، امکان دارد رشد و قد آنها، نسبت به بزرگسالان به طور چشم گیری کوتاه‌تر از حد طبیعی آن باشد. در صورتی که اگر کودکان دچار بلوغ خفیف شوند، مشکلی در خصوص قد نسبت به همسالان خود نخواهند داشت. همچنین ممکن است دخترانی که علائم بلوغ زودرس در آنها ظاهر می‌شود؛ بیشتر در معرض هورمون‌های جنسی قرار بگیرند؛ که این موضوع باعث خواهد شد تا نسبت به هم سن و سالان خود، ظاهر فیزیکی متفاوتی داشته باشند. به علاوه مشکلات رفتاری را در آنها ایجاد می‌کند که شاید مناسب سن آنها نباشد. در دختران مبتلا به بلوغ زودرس، گاهی اوقات شاهد افزایش وزن و همچنین سندرم تخمدان پلی کیستیک خواهید بود.
عوارض جانبی اختلالات بلوغ زودرس در دختران
برخی از عوارض‌های جانبی علائم بلوغ زودرس در دختر ، ممکن است با سردرد، تغییرات در خلق و خوی، افزایش وزن، راش پوستی و تحریکات موضعی همراه باشد. به علاوه در اثر استفاده از مسدود کننده‌های هورمون آزاد کننده گنادوتروپین، امکان دارد بعضی از دختران خونریزی از واژینال را تجربه کنند.
چه عواملی در بروز علائم بلوغ زودرس در دختر تاثیرگذار خواهد بود؟
عوامل بسیاری در بروز این علائم در دختران تاثیرگذار هستند. البته این موارد به نظر می‌رسد که با بلوغ زودرس در ارتباط باشد؛ از جمله:
جنسیت؛ یکی از علل‌های بروز علائم بلوغ زودرس در دختر :
معمولا دختران 10 برابر بیشتر از پسران، احتمال ابتلا به بلوغ زودرس در آنها وجود خواهد داشت.
نژاد؛ یکی از علل‌های بروز علائم بلوغ زودرس در دختر :
طبق گفته‌ی محققان، به طور متوسط دختران آفریقایی و آمریکایی حدود یک سال زودتر از دختران سفید پوست دچار بلوغ زودرس خواهند شد. تاکنون علت تاثیر نژاد بر این موضوع کشف نشده است.
افزایش وزن؛ یکی از علل‌های بروز علائم بلوغ زودرس در دختر :
طبق مطالعات انجام شده، بین افزایش خطر ابتلا به بلوغ زودرس و چاقی دختران، ارتباطاتی وجود دارد؛ که تا به امروز دلیل قانع کننده‌ای برای آن در نظر گرفته نشده است.
عوامل ژنتیکی؛ یکی از علل‌های بروز علائم بلوغ زودرس در دختر :
در برخی مواقع ممکن است علائم بلوغ زودرس در دختر ، در اثر جهش‌های ژنتیکی ایجاد شود. عموما دخترانی که دچار بلوغ زودرس مرکزی خواهند شد، والدین یا خواهر و برادرانش به این اختلال مبتلا بوده‌اند.
راه‌های درمان بلوغ زودرس در دختران
درمان بلوغ زودرس معمولا به شدت و چگونگی بروز آن بستگی دارد. البته برای برخی از کودکان اقدامات درمانی صورت نخواهد گرفت. اما اگر نیاز باشد کودک مبتلا به این اختلال تحت درمان قرار بگیرد؛ پزشک می‌تواند با تزریق منظم دارو، رشد کودک را متوقف کند. این داروها بر روی غدد هیپوفیر تاثیر می‌گذارد و ترشح گنادوتروپین را به مدت 6 تا 10 هفته متوقف خواهد کرد. زمانی که تزریق متوقف می‌شود، معمولا کودک به مسیر طبیعی بلوغ خود بازمی‌گردد. در صورتی که علت بلوغ زودرس در دختر، جدا از ترشح هورمون آزادکننده گنادوتروپین باشد، پزشک می‌تواند با تجویز برخی داروها عمل استروژن و تستوسترون که دو هورمون جنسی هستند را متوقف نماید.
نکاتی که بهتر است والدین به آن توجه داشته باشند!
- نگران بلوغ زودرس دختران بودن، به تنهایی کافی نیست؛ بلکه به عنوان والدین باید علائم بروز این اختلال را جدی بگیرید و حتما در این باره، با پزشک متخصص غدد کودکان مشورت نمایید.
- اغلب کودکانی که دچار بلوغ زودرس می‌شوند؛ از لحاظ پزشکی، روانی و اجتماعی سالم هستند و مشکلی ندارند.
- والدین و دختران نباید بلوغ زودرس را یک بیماری ترسناک تصور کنند.
- علائمی که ممکن است همانند علائم بلوغ زودرس ظاهر شوند؛ اغلب ربطی به این اختلال ندارند و بعد از مدتی رفع خواهند شد.
چگونه از دختر مبتلا به بلوغ زودرس حمایت کنیم؟
متفاوت بودن برای بیشتر کودکان، رنج آور است و تفاوت‌های فیزیکی می‌تواند به ویژه برای دختران موجب خجالت شود. در حقیقت کنترل این وضعیت بر عهده والدین است که در این دوران به او قوت قلب بدهند و حمایتش کنند تا بتواند افکار آزار دهنده را از خود دور کند. برخی از نکاتی که والدین باید رعایت کنند؛ عبارتند از:
به دخترتان واقعیت را بگویید
واقعیت را برای کودک خود با توجه به سن و سطح درک او توضیح دهید. به آرامی و مهربانی به دخترتان درمورد اتفاقاتی که در درون بدنش در حال وقوع است بگویید؛ به او اطمینان بدهید که این تغییرات طبیعی است و فقط کمی زودتر از دوستانش مبتلا شده و به زودی آنها هم این تغییرات را تجربه خواهند کرد.
سطح آگاهی خود را بالا ببرید
کتاب‌ها و مقاله‌های بسیاری در این مورد وجود دارند که می‌توانند سطح آگاهی والدین را افزایش دهند. به همین منظور با مطالعه و تحقیق، سعی کنید علائم بلوغ زودرس دختر خود را کنترل و به او کمک کنید. به کودکتان نزدیک شوید تا با شما احساس راحتی داشته باشد و از مشکلات و احساساتش برای شما بگوید. در این زمان می‌توانید درمورد جنسیت کودک صحبت کنید و آرام آرام او را با این مسائل آشنا نمایید.
معلمین مدرسه را در جریان قرار دهید
نشانه‌های بلوغ زودرس ممکن است باعث شود تا دوستان دیگر، فرزندتان را مسخره کنند. بنابراین با معلم‌های دخترتان در تماس باشید؛ تا نشانه‌های کناره گیری یا افسردگی او را زیر نظر بگیرد. سعی داشته باشید کودکتان به مهمانی رفتن و ورزش کردن با دوستانش ادامه دهد.
واقع بینانه رفتار کنید
با وجود رشد فیزیکی و بروز علائم بلوغ زودرس در دختر ، توجه کنید که هنوز فرزندتان یک بچه است؛ و نباید انتظارات بیش از حد از او داشته باشید که مانند بزرگسالان رفتار کند.
یک دوست واقعی برای دخترتان باشید
احتمالا باید دختر خود را برای سازگاری با بدن جدیدش راهنمایی کنید. بنابراین با او برای تهیه لباس زیر، اسپری و محصولات بهداشتی به خرید بروید. در نهایت نگرانی را کنار بگذارید چرا که دیر یا زود هر دختری آن را تجربه خواهد کرد.
نتیجه گیری
علائم بلوغ زودرس در دختر معمولا در سنین 9 تا 13 سال ظاهر می‌شوند که اصولا این اتفاق در دختران نسبت به پسران شایع‌تر خواهد بود. این اختلال ممکن است در اثر عوامل بسیاری در کودک بروز یابد. به همین منظور توصیه می‌شود در صورت ظاهر شدن هر یک از علائم بلوغ زودرس به پزشک مراجعه نمایید تا در صورت نیاز به درمان آن و بازگشت به حالت طبیعی دوران بلوغ اقدام نمایید. به خاطر داشته باشید بلوغ زودرس در دختران بیماری محسوب نمی‌شود و اکثرا از لحاظ پزشکی و روانی سالم هستند و مشکلی ندارند. بنابراین بهتر است والدین نگرانی را از خود دور کنند و تا حد امکان به یک پزشک متخصص غدد کودکان مراجعه کنند. امیدواریم این مقاله به شما به منظور آشنایی هر چه بهتر از این دوران در دختران کمک کرده باشد.
دیدگاهتان را بنویسید