درمان رحم دوشاخه در زنان

اگر شما دارای یک رحم دوشاخه هستید، به این معنی است که بخش بالایی رحم به طور کامل و یا ناقص به دو بخش مجزا تقسیم شده. این دو بخش شدن ممکن است درحدی باشد که رحم به شکل قلب دیده شود. یا در حدی باشد که رحم تا نزدیک واژن به دو قسمت تقسیم شده باشد. در ادامه این مطلب درباره راه‌هایی که پزشکان برای نشانه‌ها و روش‌های تشخیص و درمان رحم دوشاخه معرفی کردند، بیشتر خواهید دانست.

رحم دوشاخه چیست؟

رحم اندامی است که در بدن یک بانو قرار دارد و جنین را در خود نگه می‌دارد. شکل خفیف این وضعیت گاهی به عنوان رحم قلبی نیز نامیده می‌شود. زیرا در واقع شبیه به قلب است. شکل رحم شما در هنگام بارداری بسیار مهم است. زیرا بر چگونگی قرارگیری جنین تاثیرگذار خواهد بود. غیر طبیعی بودن رحم اتفاقی نسبتاً غیرمعمول است. در حدود ۳ درصد از بانوان با یک نقص در اندازه، فرم و ساختار رحم به دنیا می‌آیند. رحم دوشاخه‌ای یکی از شایع‌ترین انواع ناهنجاری‌های رحم در زنان است.

رحم دو شاخه یک ناهنجاری مادرزادی است. این اتفاق زمانی روی می‌دهد که رحم یک دختر در زمان جنینی به طور طبیعی رشد نمی‌کند. تنها بخشی از مجاری مخصوص به نام مجاری مولر یا پارامزونفریک به هم می‌پیوندند که منجر به جدا شدن دو قسمت فوقانی یا شاخ های رحم می‌شود. زمانی که اتصال این مجاری در بخش‌های بالایی به درستی شکل نمی‌گیرد، رحم به شکل قلب در می‌آید. شما نمی‌توانید از ایجاد این وضعیت جلوگیری و یا آن را متوقف کنید. اما روش‌هایی برای درمان رحم دوشاخه وجود دارد، که در ادامه بحث به آن می‌پردازیم.

علائم رحم دوشاخه

زنانی که  با رحم دوقطبی متولد می شوند، ممکن است از مشکل خود اطلاع داشته و یا از آن بی‌اطلاع باشند. مگر اینکه بنا به دلایلی سونوگرافی یا سایر آزمایش‌های تصویربرداری انجام دهند. که در این صورت، پزشک متوجه رحم دوشاخه در این زنان می‌شود و بحث درمان رحم دوشاخه به میان می‌آید. به طور کلی می‌توان گفت که در حالت عادی، رحم دوشاخه نشانه‌های قابل توجهی  ندارد.

از سوی دیگر، برخی از زنان مبتلا به رحم دوقطبی، علائم زیر را گزارش می‌دهند:

– خونریزی نامنظم واژینال

– سقط مکرر

– دوره‌های دردناک قاعدگی

– درد در ناحیه شکم و درد در هنگام رابطه جنسی

– حاملگی خارج رحمی

در صورتی که دارای رحم دوشاخه هستید، این اختلال یک عمر با شما همراه است. بنابراین هر گونه علائم بالقوه ممکن برای شما ایجاد شود.

روش تشخیص رحم دوشاخه چیست؟

پزشک برای تشخیص رحم دو شاخ از روش‌های زیر استفاده می‌کند:

• سونوگرافی
• ام آر آی
• هیستروسالپینگوگرام
• آزمایش لگن

اغلب اوقات این شرایط در طی انجام یک سونوگرافی که برای رحم شما در دوران بارداری، یا زمانی که علائم غیرعادی را مشاهده می‌کنید، تشخیص داده می‌شود.

بسیاری از بانوان از این که دارای یک رحم قلبی شکل هستند شگفت زده می شوند. حتی برخی از آن‌ها تمام زندگی خود را بدون دانستن این واقعیت می‌گذرانند و نیازمند درمان رحم دوشاخه نمی‌شوند.

روش‌های درمان رحم دوشاخه

برای درمان رحم دوشاخه ابتدا مراحل تشخیص قطعی در زن صورت می گیرد تا با بررسی‌های لازم بهترین روش درمانی در نظر گرفته شود. در تشخیص رحم دو شاخه جهت شروع درمان، پزشکان می‌توانند از آزمون‌های زیر برای بررسی وضعیت و در نتیجه، درمان قطعی استفاده کنند:

– آلتراسوند

– تصویربرداری رزنانس مغناطیسی (MRI)

– در معاینه لگن، رحم دو شاخه گاه قابل مشاهده و لمس است.

– گاهی اوقات می توان از روش سونوگرافی برای تشخیص رحم دوقطبی استفاده کرد.

– با استفاده از لاپاراسکوپی، اطلاعاتی در مورد شکل بیرونی رحم در دسترس قرار می‌گیرد.

– هیستروسکوپی اطلاعاتی در مورد پیکربندی داخلی رحم ارائه می‌دهد.

درمان رحم دوشاخه با متروپلاستی

در هر صورت پس از تشخیص قطعی که معمولا از راه سونوگرافی صورت می‌گیرد. بر طبق شرایط خاص هر بیمار، درمان صورت می‌گیرد. یکی از روش‌های درمانی جراحی، به نام متروپلاستی است که گاهی به منظور اصلاح شکل ظاهری و دو شاخه رحم صورت گرفته و این نوع روش جراحی بیشتر در زنان مبتلا به سقط جنین استفاده می‌شود.

در یک تجزیه و تحلیل تخصصی مشخص شد که 88 درصد از کسانی که جراحی متروپلاستی داشتند، دوران بارداری طبیعی و حاملگی موفقی داشته و نوزاد آن‌ها بدون هیچ نقص و مشکلی متولد شده است. با این حال باید گفت که اکثر زنان برای ترمیم رحم دو شاخه، نیازی به جراحی ندارند.

انجام این روش در زنان مبتلا به رحم دوقطبی که مشکل ناباروری را هم تجربه می‌کنند، در جامعه پزشکی بحث برانگیز است. این موضوع به این دلیل است که بر اساس تحقیقات تخصصی روشن شده است که این وضعیت شانس بارداری زن را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد.

درمان رحم دوشاخه با روش هیستروسکوپی

یکی دیگر از روش‌های معمول در درمان رحم دوشاخه، روش هیستروسکوپی است که به صورت ایجاد یک برش بسیار کوچک در رحم است و عمل بسیار مناسبی بوده که زمان زیادی صرف نمی‌کند.

هیستروسکوپی معمولا بدون درد و خونریزی بوده و سرپایی انجام می‌شود. در این عمل، با استفاده ابزارهای مخصوصی، ساختار رحم اصلاح شده و یا برای این کار از لیزر استفاده می کنند.

در عمل هیستروسکوپی، از یک هیستروسکوپ همراه با دوربین استفاده شده و ضمن مشاهده کامل کانال‌ها و رحم، از ابزارهای جراحی استفاده شده و با ورود به حفره رحمی، مشکل ساختاری برطرف می‌شود.

البته باید اضافه کرد که اکثر جراحان برای دریافت نتایج بهتر، عمل هیستروسکوپی را به همراه لاپاراسکوپی انجام می‌دهند تا به این ترتیب، به شکل دقیق‌تری ارزیابی شده و موقعیت دقیق حفره‌ها و دیواره و همچنین سپتوم، در دسترس باشد. به این وسیله، جراح با دقت و توانایی بالایی برش را انجام داده و به نتایج بهتری دست پیدا می‌کند. به طور کلی، عمل جراحی درمان رحم دوشاخه در اکثر موارد بدون عوارض و موفقیت‌آمیز است.

جراحی شکم، روش درمان قدیمی

این روش در گذشته مورد استفاده قرار می‌گرفت و امروزه چنان چه بیمار شرایط انجام دو جراحی بالا را نداشته باشد از روش جراحی شکم استفاده می شود. به دلیل برش بزرگی که در شکم ایجاد می‌شود، دوران نقاهت طولانی‌تر و درد بیمار بیشتر است.

آیا رحم دو شاخ باعث نازایی می‌شود؟

رحم دوشاخه قلبی شکل، احتمالا بر باروری شما تاثیر نمی‌گذارد. مطالعات نشان داده است که رحم دو شاخه، احتمال شانس ابتلا به بارداری زن را کاهش نمی‌دهد.

تحقیقات گذشته نشان می‌دهد این اختلال در زنان نابالغ شایع‌تر است. رحم دوقطبی یا دو شاخه خطر ابتلا به سقط جنین را در دوران بارداری و همچنین خطر نوزاد زودرس را افزایش می‌دهد.

برخی محققان عقیده دارند که این مشکلات به علت انقباضات نامنظم رحمی یا کاهش توانایی رحم اتفاق می‌افتند. به عنوان مثال، یکی از گزارشات مربوط به ایجاد خطر در بارداری، اظهار می‌کند که شیوع سقط مکرر در زنان مبتلا به نقص رحم بین 1.8 تا 37.6 درصد است.

علاوه بر این، نوزادان متولد شده در مادرانی با رحم دوقطبی، بیشتر در معرض خطر ابتلا به نقایص مادرزادی هستند و در واقع می‌توان گفت که میزان این خطر تقریبا چهار برابر بیشتر از مادران با رحم طبیعی است.

من باردارم و متوجه شدم رحم دوشاخه دارم

در صورتی که رحم دوشاخه دارید، دوران حاملگی شما به عنوان دوره‌ای خطرزا در نظر گرفته شده و پزشک معالج بررسی‌های لازم و درمان موثر را صورت می‌دهد. در این وضعیت، پزشک شما با دقت دوران بارداری شما را کنترل خواهد کرد.

در این دوران ممکن است برای بررسی موقعیت نوزاد، سونوگرافی مکرر توصیه شود. در رحم دوشاخه، کودک شما ممکن است در موقعیت خاصی از شکم قرار گیرد، به این معنی که بخش پایین تنه و یا پاهای کودک قبل از زایمان رو به پایین باشد.

در طی دوران بارداری، شما ممکن است نیاز به آزمایشات اضافی داشته باشید و اکثر زایمان‌های رحم‌های دو شاخه به صورت سزارین خواهد بود.

نتیجه گیری

گاهی اوقات می‌توان برای درمان رحم دوشاخه در زنان با سابقه سقط جنین، از جراحی کمک گرفت. گزارش شده است که بعد از جراحی، بیماران بارداری‌هایی را تجربه کردند که با تولد موفقیت آمیز به پایان رسید. با این حال ، اکثر زنان برای ترمیم رحم دوشاخه نیازی به جراحی ندارند.

انجام این روش در خانم‌هایی که دارای رحم دوشاخه هستند و ناباروری را تجربه می‌کنند در جامعه پزشکی بحث برانگیز است. دلیل این امر این است که اکثر تحقیقات نشان می‌دهد که این وضعیت بر شانس بارداری زن تاثیر نمی‌گذارد.