درمان لکنت زبان کودکان

انواع لکنت زبان کودکان

نوع اول:

لکنتی که در نتیجه‌ی برخی اختلالات مغزی در سال‌های آغازین کودکی رخ می‌دهد.

نوع دوم:

لکنت زبانی که به علت ضربات واردشده به مغز یا سکته‌های مغزی یا مصرف بعضی داروها در بزرگسالی رخ می‌دهد. فشارهای عاطفی و احساسی نیز در برخی مواقع موجب بروز لکنت زبان می‌شود.

درمان لکنت زبان کودکان

لکنت زبان معمولا در میان کودکان رواج دارد و برخی کودکان قبل از ورود به مدرسه دچار این اختلال می‌شوند. اما با پشت سر گذاشتن دوران کودکی خود به خود درمان می‌شوند . برخی از این کودکان این اختلال را با خود به بزرگسالی می‌برند. درمان لکنت زبان کودکان با رشد او و افزایش سن مشکل می‌شود. بنابراین بهتر است این معضل در کودکی پیگیری گردد.

درمان لکنت زبان کودکان با گفتار درمانی

گفتار درمانی مانع از تبدیل لکنت به یک معضل می‌شود. پس اگر کودکی دارید که تازه علائم لکنت در او پدیدار شده و یا خودتان به تازگی مبتلا به لکنت شده‌اید، حتما به یک پاتولوژیست گفتار مراجعه کنید. لکنت متغییر است و تعدادی از موقعیت‌ها وجود دارند که هر فردی که آن‌ها را تجربه کند روانی گفتارش افزایش می‌یابد.

تمرینات درمان لکنت زبان کودکان

متاسفانه مشاهده شده برخی از والدین به اشتباه در این دوره برای درمان لکنت زبان کودکان تکالیف گفتاری بیشتری به کودک می‌دهند و با وادار کردن فرزند خود به روخوانی‌های متعدد، تماس گرفتن با آشنایان به خیال خود با کودک تمرین بیشتری می‌کنند.

کودک را در فعالیت‌هایی که به خوبی از عهده آن‌ها بر می‌آید شرکت دهید و توانایی‌های او را تشویق کنید. این فعالیت‌ها می‌توانند نقاشی کشیدن، رقصیدن و غیره باشند.

- طول جملات خود را در هنگام حرف زدن با او کم کنید.

بیان جملات طولانی برای کودکان سخت است. البته کودکان جملات را از شما یاد می گیرند. زمانی که جمله ای طولانی بشنوند، تلاش می‌کنند بعدا همان جمله را تکرار کنند. هر چقدر طول جملات شما کمتر باشد احتمال بروز لکنت زبان نیز کمترمی‌شود.

والدین به عنوان الگوی گفتاری فرزندتان اگر با جملات با طول کوتاه با او صحبت کنید این الگو به مرور در گفتار کودک نیز دیده می‌شود.

- هنگام صحبت کردن با او تماس چشمی داشته باشید.

تماس چشمی به معنای نگاه کردن به چشمان طرف مقابل است. متاسفانه برخی از والدین به صورت ناخودآگاه پس از وقوع لکنت فرزندشان، برای اینکه او کمتر خجالت بکشد به پایین نگاه می‌کنند که این خود باعث می‌شود کودک متوجه مشکلش شود و تصور کند باعث خجالت والدینش شده است. این نکته بسیار مهم است که هنگام که کودکتان در حال صحبت کردن است کاملا عادی به چشمان او نگاه کنید و حتی اگر لکنت کرد تماس چشمی خود را با او حفظ کنید.

همچنین وقتی فرزندتان می‌خواهد با شما حرف بزند، به او توجه کامل داشته باشید. کارهای دیگر را کنار بگذارید و برگردید و در هنگام صحبت کردن تماس چشمی را حفظ کنید.

- فعالیت‌های غیرگفتاری کودکتان را بیشتر کنید.

متاسفانه پس از وقوع لکنت به مرور کودک اعتماد به نفسش کاهش پیدا می‌کند. چرا که این مشکل صرفا گفتاری را به تمام مهارت‌هایش تعمیم می‌دهد. برای این که این تفکر در او شکل نگیرد توصیه می‌شود در طول دوره درمان لکنت زبان کودکان ، فعالیت‌های غیرگفتاری نظیر نقاشی کردن، فوتبال بازی کردن، بازی‌های فکری و… را با او بیشتر انجام دهید.

- از کلمات و جملات ساده و قابل فهم استفاده کنید.

یکی دیگر از تمرینات درمان لکنت زبان در کودکان در خانه، استفاده از کلمات و جملات ساده و قابل فهم توسط والدین است. بیان کلمات و جملات پیچیده مانند واژگان انگلیسی، عربی، کنایه‌ها و… برای کودک سخت‌تر است.

تحقیقات مختلف نشان داده‌اند که کودک دارای لکنت، هر چقدر جملات و کلمات پیچیده‌تری استفاده کند احتمال بروز لکنت زبان در او بیشتر می‌شود. شما به عنوان الگوی گفتاری او سعی کنید که کلمات پیچیده و جملات پیچیده کمتری استفاده کنید. اینکار به مرور کمک می‌کند تا پیچیدگی کلمات و جملات کودک کمتر شود.

توصیه‌هایی برای درمان لکنت زبان کودکان

1- نگرانی خود را کم کنید.

نگرانی والدین و تلاش آن‌ها برای رفع این مشکل گفتاری، موجب افزایش حساسیت و نگرانی کودک می‌شود. این نگرانی سبب آگاهی کودک از گرفتگی زبانش می‌شود. در صورتی که کودک نسبت به مشکل گفتاری‌اش حساس شود، مشکلات او در صحبت کردن تشدید پیدا می‌کند.

قفل‌ها و گرفتگی صداهای کودک ارادی نیست. با آرامش به حرف‌هایش گوش کنید.

2- وسط حرف‌های کودک نپرید.

برخی از والدین پس از مشاهده لکنت کودک به امید کمک به فرزندشان وسط حرف او می‌پرند و می‌خواهند جمله یا کلمه مورد نظر خودشان بگویند. اینکار به شدت اعتماد به نفس کودک را کاهش می‌دهد و در آینده ترس او را از آن کلمات بیشتر می‌کند.

بهترین کمکی می‌توانید در این شرایط به او کنید این است که صبورانه به حرف‌های او گوش بدهید. زمان‌هایی که لکنت می‌کنند کاملا عادی رفتار کنید و اجازه بدهید تا در نهایت خودش کلمه را بگوید.

3- هرگز به او نگویید که چه کار کند تا لکنت نداشته باشد.

تا زمان مراجعه به آسیب شناس گفتار و زبان  ( گفتار درمانگر ) و درمان لکنت زبان کودکان از هرگونه خود درمانی برای کودک خود پرهیز کنید. عباراتی نظیر یواش حرف بزن، آهسته‌تر بگو، نفس عمیق بکش، آرام‌تر صحبت کن، نه تنها کمکی به کودکتان نمی‌کند و تاثیری در درمان لکنت زبان کودکان ندارد، بلکه سبب آگاهی کودک از لکنتش و شدیدتر شدن لکنت می‌شود.

همانطور که در بالا گفتیم لکنت کردن ارادی نیست. کودک در حالی که قبلا یک کلمه را به خوبی بیان می‌کرد در زمان‌هایی به یک باره خود را در تله لکنت می بیند. بنابراین این توصیه کمک کننده نیست.

4- زمان‌هایی را برای خود و فرزندتان اختصاص دهید.

در خانواده‌های شلوغ، جنگ جلب توجه و وقت گرفتن برای صحبت کردن با والدین به شدت بالا است. قطعا فرزندی که سرعت گفتاری بالاتری داشته باشد در این جنگ پیروز است. فرزندی که لکنت دارد به مرور فشار زمان بیشتری احساس می‌کند و خود را ناتوان می‌بیند.

ممکن است شما با فرزندتان تنها باشید. ولی دائما درگیر کارهای روزمره خود باشید و وقت کمتری را به او اختصاص بدهید در این حالت نیز وقتی فرزندتان با شما صحبت می‌کند چون زمان کمی برای گفتگو با شما می‌بیند دائما احساس فشار زمان می‌کند و چنین می‌پندارد که باید در کوتاه‌ترین زمان صحبت‌هایش را با شما انجام دهد.

به تجربه ما دیده‌ایم که وقتی والدین زمان‌های مشخصی را صرفا به فرزندشان اختصاص می‌دهند و تمام توجه خود را معطوف به او می‌کنند به مرور فشار زمان کمتری کودک احساس می‌کند و درمان لکنت زبان او بهتر پیش می‌رود.

5- آهسته و شمرده صحبت کنید.

تحقیقات مختلف ثابت کرده‌اند که فرد دارای لکنت زمانی که سرعت گفتاری خود را پایین می‌آورد میزان وقوع قفل، تکرار و کشیده گویی کم می‌شود. یکی از اهداف گفتار درمانی که در کلینیک یا جلسات آنلاین کاهش سرعت گفتاری است که از طریق تمرینات مشخص به کودک یاد داده می‌شود.

اما یکی از کارهایی که برای درمان لکنت زبان کودکان در خانه شما می‌توانید انجام دهید. آرام و شمرده صحبت کردن با اوست. از این طریق کودک به مرور این شیوه گفتاری و حرف زدن را از شما تقلید می‌کند. فراموش نکنیم که کودکان آینه‌ای از والدین هستند.

اگر شما  با سرعت پایین با او حرف بزنید او نیز در هنگام حرف زدن به مرور سرعت خود را کمتر می‌کند و این باعث می شود که کمتر لکنت داشته باشد.

6- برای درمان لکنت زبان کودکان هیجان و استرس را در خانه کم کنید.

کودکان در هنگام هیجان و ترس لکنت بیشتری می‌کنند. حذف عوامل افزایش دهنده هیجان در طول دوره درمان لکنت زبان کودکان ضروری است. این عوامل می‌تواند موارد زیر باشد :

فیلم‌های ترسناک: فیلم‌های ترسناک و هیجان انگیز باعث افزایش استرس و هیجان فرزندتان می‌شوند.

دعوای والدین: یکی از عوامل تشدید گرفتگی زبان اختلافات والدین است. برخی از مواقع اختلاف والدین بسیار اندک است. اما کودک بسیار حساس است و بسیار نگران می‌شود. توصیه می‌شود اختلافات خود را کم و در مقابل کودک بروز ندهید.

بازی‌های گوشی: هر چقدر بتوانید تایم استفاده فرزندتان از گوشی را کم کنید برای او بهتر خواهد بود.

7- به فرزندتان نشان دهید که مشتاق شنیدن هستید.

می‌توانید از طریق زبان بدن نشان بدهید که کاملا به حرف‌های او گوش می‌کنید. او باید بداند که شما به معنای حرفه‌ای او و نه شیوه حرف زدن او گوش می‌دهید. وقتی که صحبت می‌کند با حفظ تماس چشمی، لبخند بزنید و مشتاقانه به صحبت‌هایش گوش کنید. اینکار به فرزند شما کمک می‌کند تا آرام شود و آهسته‌تر صحبت کند.

پس از اینکه صحبتش تمام شد چند ثانیه صبر کنید و اجازه بدهید تا اگر حرفی دارد ادامه بدهد.

8- فرزندتان را همان طور که هست بپذیرید.

بسیاری از کودکانی که از لکنت خود، آگاهی دارند بخاطر شیوه حرف زدن خود، احساس شرم می‌کنند. سعی کنید والدین حمایتگر و صبور برای آن‌ها باشید. با رفتار خود به او بفهمانید که این فقط یک مشکل گفتاری است.

در کنار او بنشینید دستتان را به دور گردنش ببرید. در لحظاتی که در کنار او هستید می‌بایست به فرزندتان بفهمانید که شما الان کاملا در اختیار او هستید. دائما به او بگویید که او را بدون هیچ دلیلی دوست دارید.

اگر فرزندتان از لکنتش اطلاع دارد و در این باره از شما سوالی پرسید. به او بگویید که این مشکل بزرگی نیست و فقط برخی از کلمات را دیرتر می‌گویی. به او بگویید که ما با هم روی این موضوع کار می‌کنیم و به کمک گفتار درمانگر این مشکل را به زودی حل می‌کنیم.

نتیجه گیری

والدین عزیز دقت داشته باشند که توصیه‌های ذکر شده ذکر به معنای تمام درمان لکنت زبان کودکان نیست اگرچه رعایت آن‌ها ضروری است. اما نباید به آن‌ها اکتفا کنید و مراجعه به متخصص و دریافت تمرینات متناسب با وضعیت کودک ضروری است. شما همچنین می‌توانید درمان لکنت از را دور را از طریق لینک با متخصص گفتاردرمانی انجام بدهید.