پروستات به غده ای گفته می شود که تنها در بدن مردان وجود دارد و در بین مثانه و آلت تناسلی قرار دارد. این غده بسیار شبیه به گردو است و در جلوی راست روده یا به اصطلاح پزشکی Rectum قرار دارد. گاهی بر اثر یکسری اختلالات و مشکلات این غده سرطانی می شود. اما این که به چه علت سرطان در این ناحیه به وجود می آید، علائم آن چیست یا چگونه می توان از بروز سرطان پروستات جلوگیری کرد، از جمله سوالاتی است که در ادامه به آن ها پاسخ داده ایم.
پروستات چیست؟
همانطور که گفتیم پروستات یک غده ی گردو مانند است که در جلوی راست روده و بین مثانه و آلت تناسلی مردان قرار دارد. اندازه آن با افزایش سن بیشتر می شود. در صورتی که این اندازه متناسب با سن شخص باشد، می توان آن را به دو لوب چپ و راست تقسیم کرد. مرکز این غده در واقع محلی برای عبور ادرار است که از مثانه عبور کرده تا به آلت تناسلی برسد و سپس دفع شود. مهم ترین وظیفه ی این غده، ترشح نوعی مایع است که از اسپرم ها محافظت کرده و منبع تغذیه ای برای آن ها به شمار می آید. جالب است بدانید که حتی اگر پروستات سرطانی نیز باشد؛ رشد سلول های آن به عهده ی تستوسترون بوده و آن ها را تحریک می کند.
تعریفی از سرطان پروستات
منظور از سرطان پروستات این است که برخی از سلول های آن دیگر نتوانند رشد و تقسیم خود را به طور طبیعی کنترل کنند و عملکردی مشابه سلول های سالم ندارند. از آن جایی که این غده با بالا رفتن سن بزرگ می شود؛ در نتیجه احتمال ابتلا به سرطان در سنین بالاتر بیشتر خواهد شد. البته این سرطان در اشخاص زیر 50 سال به ندرت اتفاق می افتد. جالب است بدانید که سرطان پروستات دومین سرطان شایعی است که مردان پس از سرطان ریه به آن مبتلا می شوند.
انواع سرطان پروستات
بر اساس تفکر غلط بسیاری از کاربران، این سرطان تنها یک نوع نیست؛ بلکه به دو نوع مختلف تقسیم بندی می شود که هر یک ویژگی های خاص خود را دارند که در ادامه شرح داده شده اند:
آدنوکارسینومای سلول های ترشح کننده حفره ای (acinar)
این نوع از سرطان در واقع برای خود پروستات به وجود نمی آید؛ بلکه روی سلول هایی تاثیر می گذارد که وظیفه ی ترشح مایع برای تغذیه و حفاظت از اسپرم ها را به عهده دارند. این نوع از سرطان بسیار شایع است.
آدنوکارسینومای سلول های ترشح کننده مجراوی (ductal)
نوع دیگر این سرطان مربوط به سلول هایی است که در مجرای غده ی پروستات قرار دارند. لازم به ذکر است که سلول های سرطانی نوع دوم، رشد و گسترش بیشتری به نسبت نوع اول دارند.
سرطان پروستات با چه علائمی ظاهر می شود؟
بدون شک، هر بیماری با یکسری علائم خاص خود را نشان می دهد و در بدن ظاهر می شود. از جمله علائمی که نشان می دهد یک شخص به سرطان پروستات دچار شده است، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
در مراحل اولیه این سرطان معمولا هیچ علائمی برای شخص نمایان نخواهد شد. مگر در برخی موارد خاص که به ندرت علائمی بروز داده شود. گاهی حتی ممکن است این بیماری به مراحل پیشرفته نیز برسد. اما همچنان بدون علامت و در بدن کاملا مخفی بماند. این موضوع در بدن هر کس به یک شکل است.
شایع‌ترین سرطان‌های شناخته شده
علائم سرطان در مراحل پیشرفته
- شخص در ادرار و یا منی خود رگه های خونی مشاهده می کند.
- شخص در قسمتی که با سرطان درگیر است؛ به طور مداوم درد احساس می کند.
- در بسیاری از مواقع، هنگام دفع ادرار با مشکل مواجه می شود. به نحوی که انجام این کار برایش راحت نخواهد بود.
- در طول روز ممکن است به طور ناگهانی و به کرات به دفع ادرار نیاز داشته باشد. حتی اگر حجم زیادی نداشته باشد.
- گاهی حتی اگر شخص به طور غیر عادی دچار کاهش وزن شود نیز بدین معناست که به سرطان پروستات مبتلا شده است.
- از دیگر علائمی که می توان برای این نوع سرطان ذکر کرد این است که شخص در ناحیه لگن، ران و یا حتی کمر دچار درد شود.
- در صورتی که شخص در اندام تناسلی خود درد یا علائمی غیر طبیعی مشاهده کند، می تواند نشان از این باشد که به این نوع سرطان مبتلا شده است.
- گاهی حتی جریان ضعیف ادرار نیز از دیگر علائم سرطان پروستات به شمار می آید.
- وجود درد های استخوانی نیز از دیگر علائم این بیماری است.
- در صورتی که شخص به ناتوانی جنسی یا نعوظ دچار شده باشد؛ این احتمال بسیار قوی است که سرطان پروستات دارد.
با چه ابزارهایی می توان سرطان پروستات را تشخیص داد؟
معمولا با انجام یکسری آزمایشات و غربالگری ها، می توان مشخص کرد که شخص به این سرطان مبتلاست یا خیر. اما به طور کلی ابزارهایی که برای انجام این کار مورد استفاده قرار می گیرند به شرح زیر است:
معاینه دیجیتالی مقعدی (DRE)
در این آزمایش پزشک با استفاده از انگشت خود که با دستکش پوشانده است را درون مقعد بیمار وارد می کند. سپس به بررسی و معاینه پروستات او می پردازد. در صورتی که پروستات بیش از حد نرمال بزرگ شده باشد، با این روش می توان سرطانی بودن آن را تشخیص داد.
آزمایش آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA)
PSA به پروتئینی گفته می شود که پروستات وظیفه ی تولید آن را دارد. این آزمایش با استفاده از آزمایش خون مشخص می شود. در صورتی که تولید آن از حالت طبیعی بیشتر یا کمتر شده باشد؛ یعنی پروستات شخص به سرطان مبتلا شده است.
بیوپسی (نمونه برداری) پروستات
نوع دیگری از آزمایش وجود دارد که بر اساس آن، وضعیت سلامت پروستات مشخص خواهد شد. به این صورت که پزشک درخواست نمونه برداری یا بیوپسی از پروستات را دارد. برای انجام این آزمایش پزشک یا شخص متخصص قسمت کوچکی از پروستات را به عنوان نمونه برای انجام آزمایش برمی دارد.
دیگر آزمایش ها
ابزارهای دیگری نیز برای تشخیص سرطان پروستات وجود دارند که شامل عکس برداری مغناطیسی یا ام ار آی، اسکن استخوان یا اسکن توموگرافی کامپیوتری که در اصطلاح پزشکی CT نامیده می شود؛ است.
آیا می توان برای درمان سرطان پروستات اقدام کرد؟
بله! هر مشکلی یک راه حل دارد. برای سرطان پروستات نیز راه حل های خاصی وجود دارند. از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
سرطان سینه دیگر کابوس زنان نیست
عمل جراحی
عمل های جراحی متفاوتی وجود دارد که در طول آن ممکن است غده پروستات و یا غدد لنفاوی اطراف پروستات برداشته شوند، این که چه نوع عملی باید برای شخص انجام شود و در حین عمل چه کاری باید صورت گیرد؛ موضوعی است که پزشک باید بر اساس شرایط شخص و وضعیت پروستات او مشخص کند. از جمله عمل های جراحی که برای درمان پروستات وجود دارند به شرح زیر است:
- پروستاتکتومی رادیکال (باز)
- پروستاتکتومی روباتیک یا لاروسکوپی
- اریکتومی دو طرفه
- برداشتن مجرای پروستات TURP
پرتو درمانی
راه دیگری برای درمان این سرطان وجود دارد، آن هم این است که با استفاده از پرتو درمانی یا همان پرتوهای اشعه ایکس برای از بین بردن سلول های سرطانی اقدام می کنند. پزشک یا متخصصی که برای انجام این کار به بیمار کمک می کند، انکولوژیست پرتونگاری نام دارد. با توجه به این که بیماری تا چه حد پیشرفت کرده است و از چه نوعی بیماری رنج می برد؛ ممکن است نوع پرتو درمانی و تعداد جلساتی که بیمار باید طی کند متفاوت باشد. از جمله روش های پرتو درمانی می توان موارد زیر را نام برد:
- پرتو درمانی با پرتوهای خارجی
- براکی تراپی یا پرتو درمانی داخلی
- پرتو درمانی با IMRT
- پروتون درمانی
درمان های سیستمیک
منظور از درمان های سیستمیک برای از بین بردن سلول های سرطانی غده پروستات، استفاده از دارو است. از متداول ترین روش درمان های سیستمیک استفاده از سوزن هایی برای تزریق دارو در داخل رگ است. از جمله درمان های سیستمیک به شرح زیر است:
- تستوسترون درمانی و مهار کننده های محور آندروژن
- درمان هدفمند
- شیمی درمانی
- ایمونوتراپی
- داروهای اصلاح کننده استخوان
لازم به ذکر است که گاهی بیماری و شرایط شخص به گونه ای است که نمی توان تنها از یک دارو برای درمان و از بین بردن سلول های سرطانی غده پروستات استفاده کرد. در نتیجه با تشخیص پزشک یک یا چند نوع درمان با هم روی شخص صورت می گیرد.
موثرترین راه ها برای جلوگیری از سرطان پروستات کدام ها هستند؟
از جمله موثر ترین راه هایی که برای جلوگیری از بروز سرطان پروستات می توان به مصرف آن اشاره کرد؛ شامل:
- سبزیجات
- مصرف ماهی و روغن های گیاهی
- مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین E
- مصرف غلات
- مصرف سلنیوم
البته با منع مصرف مواردی همچون الکل و دخانیات نیز می توان از بروز این بیماری جلوگیری کرد.
نتیجه گیری
سرطان پروستات ، یکی از شایع ترین سرطان ها است که تنها آقایان به آن مبتلا می شوند. این سرطان که انواع مختلفی دارد می توان با نشانه های خاصی ظاهر شود. البته گاهی تا زمان پیشرفته شدن آن هیچ علائمی به همراه ندارد. به طور کلی راه های مختلفی برای درمان آن از جمله پرتو درمانی، روش های درمانی سیستمیک و انواع جراحی وجود دارد که بنا به تشخیص پزشک مناسب ترین آن روی شخص صورت می گیرد.
دیدگاهتان را بنویسید