چرا دروغ می‌گوییم؟

علت دروغ گفتن افراد امکان دارد به دلایل مختلفی بستگی داشته باشد. اینکه شما به دلایل متفاوت، طبق موقعیتی که قرار دارید؛ به خودتان اجازه‌ی دروغ گفتن را می‌دهد؛ طبیعتا شما به این رفتار و برخورد عادت دارید. برخی افراد دروغ گفتن برایشان مثل آب خوردن است! یعنی زمانی که فرد بیش از چندین بار دروغگویی را تکرار می‌کند؛ ناخودآگاه در او به یک عادت تبدیل می‌شود. به طوری که حتی تشخیص حرف راست و کذب مشکل خواهد شد. دروغگویی یک رفتار نامناسب است که عواقبی را هم به همراه دارد. اما علت دروغ گفتن افراد چیست؟ چرا به جای گفتن حرف راست؛ دروغ را انتخاب می‌کنند؟

اگر این موضوع برای شما هم سوال شده؛ پیشنهاد می‌کنیم مقاله را تا انتها مطالعه کنید؛ تا بیشتر با این افراد و دلیل انجام این کار آنها آشنا شوید.

چه افرادی بیشتر دروغ می‌گویند؟

دکتر بلا دی ‌پائولو (Bella DePaulo)، روانشناس و استاد دانشگاه ویرجینیا، معتقد است دروغ به بخشی از زندگی روزانه ما تبدیل شده است. یافته‌های او نشان می‌دهد مردان و زنان در یک‌ پنجم تعاملات اجتماعی‌ خود، در حالی که فقط 10 دقیقه از آن گذشته، دروغ می‌گویند. ظرف مدت یک هفته، ما در 30 درصد از ارتباطات یک ‌به ‌یک خود با دیگران دروغ می‌گوییم. جالب است بدانید که مردان بیشتر درباره خودشان دروغ می‌گویند؛ تا دیگران را تحت‌ تاثیر قرار دهند. در حالی که زنان بیشتر دروغ می‌گویند تا احساسات دیگران را جریحه ‌دار نکنند.

هرچند دکتر کیم سروتا (Kim Serota)، استاد بازاریابی دانشگاه اوکلند، در سال 2010 در تحقیقات خود روی 1000 نفر، دریافت که 60 درصد از شرکت‌ کنندگانش روزانه دروغ نگفته‌اند. با این حال، او دریافته که مردان بیشتر از زنان و جوانان بیشتر از افراد مسن دروغ می‌گویند.

دکتر بریانیا ویرجین (Brianna Verigin)، سرپرست تحقیق در این باره از دانشگاه پورتموث انگلستان، درباره قشر فریب ‌کار می‌گوید:

ما دروغ می‌گوییم؛ چون این کار شیوه‌ای بسیار موثرِ اجتماعی است. بیشتر اوقات مردم انتظار ندارند؛ دروغ بشنوند. آنها فکر می‌کنند در حال شنیدن حقیقت هستند. برای همین احتمال اینکه دروغ را باور کنند خیلی زیاد است.

علت دروغ گفتن افراد چیست؟

همانطور که گفته شد، دروغگویی دلایل مختلفی دارد. به طور مثال:

چاپلوسی‌ می‌کنیم

تملق ‌گویی یکی از شایع‌ترین علت دروغ‌ گفتن است. حتما برای شما پیش آمده که کسی از شما تعریف کند و شما احساس کرده باشید که این تعریف بیش از آنکه واقعیت داشته باشد؛ به ‌دلایل دیگری گفته شده است. مردم به ‌دلایل مختلفی ممکن است کمی چابلوسی کنند! شاید به‌ دنبال نزدیک ‌شدن به کسی و جلب اعتماد او هستند. شاید می‌خواهند خواسته‌ای را مطرح کنند یا با پنهان ‌کردن واقعیت،‌ از موقعیت‌های ناخوشایند اجتماعی بپرهیزند.

ازدواج با این مردان اشتباه است!

علت دروغ گفتن افراد این است که دوستشان داشته باشند

حتما شما هم این موقعیت را تجربه کرده‌اید که به مهمانی یا دورهمی‌ دعوت شده‌اید، اما به‌ جای رد صادقانه درخواست، بهانه‌ای برای ردکردنش ساخته‌اید. مثلا خیلی دلم می‌خواست که با شما باشم، منتهی امشب سردرد دارم یا کارهایی دارم که باید به آن رسیدگی کنم.

ما چون تمایل داریم از سوی دیگران دوست داشته شویم و نمی‌خواهیم با صداقت کامل آنها را برنجانیم، به این شیوه از دروغگویی روی می‌آوریم.

قانع کردن دیگران یک علت دروغ گفتن است

گاهی مردم برای اینکه شما را قانع کنند؛ کاری را که آنها می‌خواهند انجام دهید یا محصولشان را بخرید، به شما دروغ می‌گویند. این شیوه به‌ خصوص در فنون بازاریابی قابل‌ مشاهده است. مثلا فروشنده‌ای را تصور کنید که با اغراق درباره اثربخشی کرم ضدجوش صحبت می‌کند تا شما را بری خریدش متقاعد کند. این مسئله هم در دروغگویی بی‌تاثیر نیست.

از پیامدهای منفی می‌‌ترسیم

کودکی را تصور کنید که هنگام بازی، شیشه خانه را شکسته است. وقتی از او درباره این اتفاق سوال بپرسید، او به ‌احتمال زیاد می‌گوید که کار او نبوده، حتی با وجود قطعی ‌بودن شواهد، او این مسئله را انکار می‌کند. این مسئله باعث می‌شود که بزرگتر که شدیم، یاد بگیریم برای جلوگیری از بروز پیامد‌های منفیِ برخی رفتارهای اشتباهمان، حرفه‌ای‌تر دروغ بگوییم. گاهی هم ممکن است به خاطر عزیزانمان دروغ بگوییم؛ تا جلوی مجازات ‌شدن آنها را بگیریم.

دروغ می‌گوییم تا به نتایج دلخواه برسیم

برخلاف حالت قبل، برخی مواقع دروغ می‌گوییم تا به خواسته یا نتیجه دلخواه خود یا عزیزانمان برسیم. برای مثال، کسی که در نوشتن رزومه اغراق می‌کند یا وقتی توصیه ‌‌نامه‌ای برای رفیقش می‌نویسد؛ تا شانس استخدام ‌شدن او در یک شرکت را بیشتر کند.

علت دروغ گفتن افراد این است که می‌خواهند تاثیرگذار باشند

گاهی دروغ می‌گوییم تا روی دیگران تاثیر بگذاریم و چهره‌ای جذاب یا حتی مقتدر از خود نشان دهیم. مدیری را در نظر بگیرید که با اغراق از دستاوردهایش سخن می‌گوید؛ تا فضا را برای به‌ چالش ‌کشیدن تصمیماتش محدود کند. یا جوان جویای نامی را به ذهن بیاورید که برای جلب نظر همکلاسی‌ها، خودش را باهوش‌تر نشان می‌دهد.

ما تمایل داریم دوست داشته شویم و جذاب به نظر برسیم. این تمایل است که علت دروغ گفتن را برای تاثیر گذاشتن روی دیگران برای ما رقم می‌زند.

علت و دلایل ترس از ازدواج چیست؟

دروغ، دروغ می‌آورد

گاهی دروغ می‌گوییم تا جلوی برملاشدن دروغی که پیش‌تر گفته‌ایم را بگیریم. با نگاهی به داستان‌ها، فیلم‌ها و سریال‌ها، می‌توان نمونه‌های فراوانی از این فرایند پیوسته دروغ‌ها را پیدا کرد. هرچند ممکن است در زندگی واقعی هم آن را تجربه کرده باشیم.

وقتی دروغ می‌گویید؛ عملکرد مغز به چه صورت است؟

هرچه ماده سفید در قسمت کورتکس مغزمان بیشتر باشد، احتمال اینکه دروغ بگوییم بیشتر خواهد شد. به‌ طور کلی، هنگام دروغ گفتن 3 ناحیه از مغز فعال می‌شود:

• نخست قشر نئوکورتکس لوب پیشانی، حقیقت را سرکوب و دروغ ‌گویی را طراحی می‌کند.
• سپس بخش لیمبیک مغز، که مسئول اضطراب است، فعال می‌شود و استرس و عذاب ‌وجدانی را که ناشی از دروغگویی احساس می‌کنیم بر ما تحمیل می‌کند.
• در نهایت، لوب گیجگاهی فعال می‌شود و دروغ گفته ‌شده را به خاطر می‌سپارد و تصویر ذهنی لازم برای توجیه آن را می‌سازد.

در کنار این 3 بخش، باید به نقش قشر قدامی و بخش‌های مختلف دیگر که وظیفه جلوگیری از گاف ‌دادن و کنترل رفتارمان هنگام دروغ ‌گویی را دارند؛ اشاره کرد. خلاصه مغز ما هنگام دروغگویی حسابی مشغول است! در نقطه مقابل، هنگامی که حقیقت را می‌گوییم، مغز ما وضعیت راحتی دارد؛ چرا که بخش لیمبیک نیازی به تحریک عذاب وجدانمان ندارد؛ و لوب پیشانی مشغول سرکوب حقیقت نیست.

نتیجه گیری

همان طور که مطالعه کردید، ما اغلب به‌ دلیل سوء ‌نیت یا بدجنسی نیست که دروغ می‌گوییم. ما به دروغ متوسل می‌شویم تا از واقعیت‌ها و موقعیت‌های ناگوار فرار کنیم؛ موقعیت‌هایی که می‌شد از بسیاری از آنها پیشگیری کرد. پس اگر شما هم به این رفتار ناپسند عادت کرده‌اید؛ توصیه می‌کنیم عواقب آن را در نظر بگیرید و هیچگاه از بیان حقیقت نترسید.