همدلی را به کودکان خود بیاموزید

آموزش همدلی به کودکان را می توان از سنی که کودک قادر به فهم آن است شروع کرد. برای مثال در سنین 1 تا 5 سالگی می توان به کودک این گونه آموزش داد:

" هنگامی که موهای خواهرت را می کشی او دردش می آید. "

سپس موهای کودک را نوازش کنید و بگویید:

"احساست از نوازش موهات چیه؟"

ممکن است شما چندین بار به تکرار این مطلب بپردازید. این امر عادی است و آموزش همدلی به کودکان باید تداوم یابد.

منشا همدلی چیست؟

بیشتر محققان بر این اعتقادند که همدلی به طور ژنتیکی در تمامی افراد وجود دارد و ما در همان ابتدا نسبت به پریشان حالی دیگران واکنش نشان می دهیم. علاوه بر منشا ژنتیکی، همدلی در کودکان در نتیجه تجربه نیز می تواند باشد.

برای مثال والدینی که در مورد احساسات دیگران و خود بیشتر با کودکان صحبت می کنند، احساس همدلی را بیشتر از سایر والدین به کودک خود آموزش می دهند.

یادگیری را چاشنی خلاقیت کودک کنید

چگونه مهارت همدلی را در کودکان خود تقویت کنیم؟

تعدادی از والدین معتقدند که همدلی رفتاری کاملا ذاتی بوده و نیاز به آموزش ندارد. در حالی که تحقیقات این نظریه را به کلی رد می کند و آموزش همدلی به کودکان، مانند آموزش های دیگر باید مورد توجه قرار گیرد.

بهترین روش های آموزش همدلی به کودکان

الگوی مناسب انتخاب کنید

کودکان بیشتر از هر شخص دیگری با والدین خود در ارتباط هستند و ساعات فراوانی را با والدین خود می گذرانند. بنابراین اگر می خواهید به کودک خود همدلی بیاموزید، ابتدا باید همدلی را در خود تقویت کنید. زیرا که کودکان عاشق والدین خود هستند و دائما به طور ناخودآگاه رفتار آن ها را تقلید می کنند. بنابراین در تقویت رفتارهای خود بکوشید.

احساسات را شرح دهید

با شرح دادن و نام بردن احساسات همدلی را به کودک خود آموزش دهید. برای مثال هرگاه زمین خورد و یا آسیب جسمی دید، او را ببوسید و محل آسیب دیده را نوازش کرده و بگویید:

"حتما خیلی دردناکه، من کنارتم."

و یا هنگامی که برای شما کاری انجام می دهد تشکر کنید و بگویید:

"تو خیلی مهربونی ممنونم"

و یا اگر کسی را ناراحت کرد، با لحن ملایم از او بخواهید که کارش را جبران کند. مثلا به او بگویید:

" دوستت را ناراحت کردی. برای خوشحالیش می خوای چیکار کنی؟ "

سن کودک را برای آموزش همدلی به او در نظر بگیرید

در سنین اولیه نمی توان انتظار داشت که کودک رفتاری مناسب و محتاطانه و تحت امر داشته باشد. بنابراین ممکن است کودک هم سن های خود را اذیت کند و یا برای بدست آوردن خواسته های خود اعمالی انجام دهد که مورد تایید شما نیستند. به شما می گوییم که خیالتان راحت باشد. این امر مقطعی بوده و با آموزش درست همدلی به کودک، این رفتار در وی اصلاح می شود. بنابراین صبور باشید و از کودک خود انتظار اصلاح شدن یک باره رفتارش را نداشته باشید.

رفتارهای مناسب همدلانه کودک را مورد تشویق قرار دهید

وقتی کودک شما رفتار مناسب همدلانه ای انجام داد او را تشویق کرده و رفتارش را شرح دهید و بابت آن به کودک خود پاداش دهید. برای مثال هنگامی که از خوراکی خود به دوستان و یا دیگران می بخشد، می توانید این چنین به کودک آموزش همدلی دهید:

" خیلی لطف کردی که از خوراکیت به دوستت دادی. دوستت خیلی خوشحال شد. تو خیلی دست و دلباز و مهربونی. "

به رفتار اطرافیان اشاره کرده و شرح دهید

به کودک خود بیاموزید که به رفتار دیگران توجه کند و رفتارهای همدلانه آن ها را مورد ستایش قرار دهد. برای مثال به او بگویید:

" مامان بزرگ با وجود اینکه خیلی خسته بود، ولی توی جمع کردن اتاقت بهت کمک کرد. واقعا مامان بزرگ خیلی مهربونه. "

با این عمل و تحلیل شما، کودک به رفتار دیگران متوجه شده و می توانید ببینید که چگونه رفتار مردم بر آموزش همدلی به کودک شما تاثیرگذار است. علاوه بر شخصیت های حقیقی، شخصیت های کارتونی و یا شخصیت های کتاب های داستان را نیز می توانید برای کودک خود تحلیل نمایید. مثلا بگویید:

" پسر بچه ای که توی انیمیشن گم شدو دیدی؟ به نظرت چه احساسی داشت؟ "

از کودک خود بخواهید که خود را در شرایطی که برای او شرح می دهید قرار دهد و احساس خود را بیان کند. مثلا بپرسید:

" اگر کفش تو پاره شود، چه احساسی خواهی داشت؟ "

از کودک خود بخواهید احساساتش را شرح دهد

نسبت به احساسات کودک خود واکنش نشان دهید. مثلا هنگامی که چهره خود را جمع کرد به او بگویید:

" آخی انگار درد داری؟ کمک لازم داری؟ "

و یا هنگامی که شاد به نظر می رسد به او بگویید:

" امروز خوشحال به نظر می رسی. خیلی خوشحالم که حالت خوبه. "

بنابراین با در میان گذاشتن احساسات خود، در آموزش همدلی به کودک خود گامی مثبت بردارید.

چنانچه کودک شما لجبازی نمود و با اصرار درصدد برآورده شدن نیاز خود بود، به او بگویید:

" عزیزم وقتی گریه میکنی و صدات بلنده متوجه خواسته ات نمیشم. لطفا با آرامش درخواستتو بگو که بهت کمک کنم. "

برای آموزش همدلی به کودکان در بیان احساسات خود خساست به خرج ندهید

برای برقراری ارتباط بیشتر با کودک خود، از احساسات خود که برای کودک قابل درک باشد صحبت کنید. مثلا بگویید:

" از اینکه امروز نتونستم باهات بازی کنم ناراحتم. اما قول میدم فردا وقت بیشتری برای بازی کردن بزارم. "

و یا بگویید:

" از اینکه میبینم مامان بزرگ تورو خیلی دوس داره واقعا خوشحال میشم."

اینگونه به کودک خود همدلی را آموزش می دهید و او می آموزد که بزرگسالان نیز احساسات دارند و آن را بیان می کنند.

چگونه بد دهنی کودک را ترک دهیم؟

وظایف کوچک متناسب با توانایی کودک را به او واگذار کنید

طبق تحقیقات به عمل آمده کودکانی که به آن ها مسئولیت های کوچک محول می شود، حس همدلی و نوع دوستی در آن ها تقویت می گردد. برای انجام کاراهای به ظاهر کوچک و کم اهمیت از کودکان خود بسیار تشکر و تمجید کنید. مثلا بگویید:

" ممنون که لیوان آب رو سر سفره آوردی، واقعا تشنه ام بود و به موقع لیوانو آوردی. تو خیلی مهربونی. "

تفاوت جنسیت را ملاک رفتار خود قرار ندهید

معمولا از پسران کمتر از دختران تمجید می شود و کمتر تحت رفتارهای همدلی قرار می گیرند. در آموزش همدلی به کودکان این امر را مدنظر قرار دهید که به پسران و دختران به یک اندازه توجه گردد. به پسران همدلی را آموزش دهید که تحت تاثیر آموزه غلط مرد باید خشن باشد قرار نگیرند.

الگوی مناسب کمک به دیگران باشید

پیش تر توضیح دادیم رفتار شما مناسب ترین الگو برای کودکتان است. شما با اعمال محبت آمیز و کمک به دیگران، به طور خاص همدلی را در عمل به کودک خود یاد می دهید. برای کودکتان شرح دهید که گاها اطرافیان به کمک ما نیاز دارند و خودشان قادر به انجام کار به صورت انفرادی نیستند. با کمک کردن به دیگران می توان انجام کارها را برای آن ها تسهیل نمود.

برای آموزش همدلی به کودکان از خشم استفاده نکنید

عصبانی شدن شما در هنگامی که کودک کار اشتباهی انجام می دهد امری طبیعی است، اما سعی کنید با رفتار مناسب و حساب شده کودکتان را متوجه اشتباهش سازید. با رفتار درست خود مدیریت احساسات را به کودکان خود می آموزید. در این مواقع با صحبت و گفت و گو مسائل را حل کنید. مثلا بگویید:

" کار دوستت اشتباه بود که اسباب بازی تورو بدون اجازه برداشت، اما تو نباید اونو میزدی. با این کارت دوستت دردش اومد. لطفا ازش معذرت خواهی کن. "

نتیجه گیری

آموزش همدلی به کودکان موضوع بسیار مهمی است که والدین باید در پی یادگیری آن به فرزندانشان نهایت توجه را داشته باشند. تقویت احساس همدلی و محبت به کودک می تواند در آینده در روابط او تاثیرگذار باشد. بنابراین پیشنهاد می کنیم این آموزش را به شکل صحیح در کنار موارد دیگر هیچگاه فراموش نکنید.