انواع سرگیجه و دلایل آن؛ راهنمای درمان
موضوع انواع سرگیجه امری است که بسیاری از افراد با آن روبه رو می شوند و ممکن است برای آنها احساس ناراحتی و نگرانی کننده ای را به همراه داشته باشد.. این مشکل می تواند به دلیل عوامل مختلفی ایجاد شود. در این مقاله از روژه مگ، به بررسی انواع مختلف سرگیجه و علت های آن می پردازیم و همچنین راهنمایی هایی برای درمان و مدیریت این مشکل ارائه می دهیم. از اطلاعات علمی و پزشکی بهره می بریم تا به خوانندگان کمک کنیم تا با این موضوع آشنا شوند و راه حل های مناسب برای مقابله با آن را بیابند.
سرگیجه چیست؟
سرگیجه یک وضعیت ناخوشایند است که به احساس چرخش یا حرکت دورانی در سر اشاره دارد. در این حالت ممکن است احساس کنید که تعادلتان را از دست داده اید و دنیا یا اتاق دور و بر سر شما می چرخد. در برخی موارد، احساس می کنید که نمی توانید متوازن بمانید و حتی ممکن است احساس کنید که پای شما به خوبی روی زمین نمی گیرد. اما لازم به ذکر است که سرگیجه به تنهایی یک بیماری نیست. اما ممکن است نشانه ای از وضعیت یا بیماری مختلف باشد. اغلب افراد در زندگی خود حداقل یک بار این حالت را تجربه می کنند. اگر به صورت مکرر و مزمن باشد و باعث اختلالاتی در زندگی شما شود، حتماً باید به دنبال دلایل و راه حل های درمانی مناسب باشید و به پزشک متخصص مراجعه کنید.
علائم سرگیجه
سرگیجه یک وضعیت ناخوشایند است که ممکن است با علائم مختلفی همراه باشد. هرچند که این علائم در افراد مختلف ممکن است متفاوت باشد، اما برخی از آنها به طور رایج عبارت از حالت تهوع و استفراغ، عدم تعادل، از دست دادن توان، گیجی وزوز در گوش، سردرد، احساس پری در گوش و حرکت غیرقابل کنترل چشم به سمت دیگر هستند.
افراد مختلف ممکن است احساس کنند که اجسام دور سر آن ها می چرخد یا احساس ضعف و سبکی در سر داشته باشند. اگر فردی به طور ناگهانی بدون علت خاص دچار سرگیجه شود و علائمی مانند سرگیجه عصبی همراه با ضعف عضلات و عدم هماهنگی آن ها یا سرگیجه همراه با ناشنوایی را تجربه کند، باید به سرعت به پزشک مراجعه کند. زیرا این علائم ممکن است نشانه ای از مشکلات جدی باشند که نیازمند بررسی و درمان فوری است.
لیست علائم سرگیجه شامل موارد زیر می شود:
- حالت تهوع و استفراغ
- عدم تعادل
- از دست دادن توان
- گیجی
- وزوز در گوش
- سردرد
- احساس پری در گوش
- حرکت غیرقابل کنترل چشم به سمت دیگر
انواع سرگیجه
در تشخیص و درمان سرگیجه، شناخت انواع مختلف آن امری بسیار حیاتی است. پزشکان، قبل از هر اقدامی، تمایل دارند تا انواع مختلف سرگیجه را از یکدیگر تشخیص دهند. بنابراین، برای شناخت بهتر، چهار نوع اصلی سرگیجه را مورد بررسی قرار می دهند.
اولین نوع سرگیجه، سرگیجه حقیقی است. در این نوع، فرد احساس می کند که اجسام و یا خودش به دور خود می چرخند. این حالت می تواند بسیار ناراحت کننده باشد و ممکن است توانایی انجام کارهای روزمره را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
نوع دوم، عدم تعادل است. در این حالت، فرد احساس عدم تعادل، بی ثباتی و تزلزل می کند. این می تواند منجر به لرزش بدن نیز شود که باعث مشکلات در حرکت و تعادل فرد می شود.
پیش سنکوپ، نوع سوم سرگیجه است که در آن فرد احساس می کند چشمانش سیاه می شود و احساس می کند به زودی از هوش خواهد رفت. این نوع سرگیجه ممکن است با تاریکی چشم ها و افتادن ناگهانی بدن همراه باشد.
در نهایت، سبکی سر، نوع چهارم سرگیجه است که در آن فرد احساس می کند که به طرز عجیبی از محیط پیرامون خود جدا شده است. می تواند بدون وزوز گوش، بدون تاریکی چشم و بدون حالت تهوع باشد.
این تفکیک ها، به پزشکان کمک می کند تا بر اساس نوع سرگیجه، درمان مناسب را انجام داده و بهبودی بهتری را برای بیماران خود فراهم آورند.
دلایل انواع سرگیجه
در تشخیص علت سرگیجه، شناخت دقیق از انواع مختلف آن بسیار اهمیت دارد. برخی از دلایل شایع برای بروز سرگیجه را در ادامه به شما معرفی می کنیم.
1. سرگیجه موضعی حمله ای خوش خیم (BPPV)
سرگیجه موضعی حمله ای خوش خیم یا BPPV به اختصار برگرفته از عبارت “Benign Paroxysmal Positional Vertigo” است. در این نوع سرگیجه، افراد احساس گیجی، سرگیجه و عدم تعادل می کنند که معمولاً در اثر تغییر ناگهانی موقعیت سر خود ایجاد می شود، مثلاً وقتی که شخص از وضعیت خواب بلند می شود یا سرش را به سمت یک طرف خم می کند. این نوع سرگیجه معمولاً خطرناک نیست و به طور کلی موردی خوش خیم است، اما ممکن است برای فرد ناراحت کننده باشد.
2. بیماری منیر (Meniere)
بیماری منیر یکی از عواملی است که می تواند منجر به سرگیجه شود. در این بیماری، تجمع مایعات در گوش داخلی ایجاد می شود که منجر به سرگیجه وزوز گوش، کاهش شنوایی و احساس پری گوش می شود.
3. لابیرنتیت (Labyrinthitis)
لابیرنتیت یکی از دلایلی است که می تواند منجر به سرگیجه شود. در این بیماری، عصب دهلیزی در گوش داخلی به علت عفونت و التهاب ملتهب می شود که باعث ایجاد سرگیجه، سردرد وزوز گوش، کاهش شنوایی و تغییرات بینایی می شود.
4. نوریت وستیبولار
نوریت وستیبولار یکی از عواملی است که می تواند به عنوان دلیلی برای سرگیجه مطرح شود. این وضعیت اغلب به علت التهاب عصب دهلیزی در گوش داخلی رخ می دهد. این التهاب می تواند به صورت ناگهانی اتفاق بیافتد و باعث سرگیجه ناگهانی، تاری دید، تهوع و علائم دیگری شود که ممکن است تاثیر منفی بر کیفیت زندگی فرد داشته باشد.
5. میگرن وستیبولار
میگرن وستیبولار یکی از عللی است که ممکن است منجر به سرگیجه شود. در این وضعیت، فرد تجربه ای می کند که شامل سردرد شدید و سرگیجه است. این نوع از میگرن ممکن است با علائمی همچون تهوع، استفراغ، حساسیت به نور و صدا همراه باشد. این عارضه ممکن است برای فرد آسیب های جدی روحی و جسمی به همراه داشته باشد و نیاز به مراجعه به پزشک تخصصی دارد.
6. کلستئاتوم (Cholesteatoma)
کلستئاتوم یکی از عللی است که می تواند به سرگیجه منجر شود. این بیماری معمولاً به علت عفونت های مکرر در گوش میانی ایجاد می شود. در این بیماری، یک رشته یا توده بافتی غیر عادی در گوش میانی شکل می گیرد که ممکن است فشار و فشار بر عصب ها و بافت های اطراف را افزایش دهد، که این موضوع می تواند منجر به سرگیجه، کاهش شنوایی و دیگر علائم مرتبط با گوش گردد.
این مواردی که نام بردیم مهم ترین عواملی بودند که ممکن است به سرگیجه منجر شوند، اما دلایل دیگری نیز وجود دارد که از جمله آن ها می توان به سکته مغزی، استراحت زیاد در تختخواب، جراحی گوش، ضعف عضلانی، مولتیپل اسکلروزیس (ام اس) و کاهش فشار خون اشاره کرد. برای تشخیص دقیق و تعیین علت اصلی سرگیجه، بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کنید.
علت های سرگیجه در خواب
در بررسی علت های انواع سرگیجه در خواب، می توانیم به چند عامل کلیدی اشاره کنیم که ممکن است باعث ایجاد این وضعیت شوند.
مصرف برخی داروها می تواند به دلایل مختلف از جمله درمان افسردگی، فشارخون، آلرژی، تشنج، یا داروهای آرام بخش، سبب سرگیجه در خواب شود. اثرات جانبی یا تأثیرات این داروها ممکن است در وضعیت خواب فرد تأثیرگذار باشد.
عامل دیگری که ممکن است به سرگیجه در خواب منجر شود، افت قند خون است. این وضعیت معمولاً در اوایل صبح رخ می دهد و می تواند باعث دوری و بی حالی در خواب شود.
نارسایی قلبی نیز می تواند یکی از عواملی باشد که سرگیجه در خواب را ایجاد کند. عدم پمپاژ خوب خون به بخش های مختلف بدن می تواند باعث افت فشارخون و در نتیجه سرگیجه بعد از بیدار شدن شود.
کم آبی بدن نیز می تواند یکی از دلایل ایجاد سرگیجه در خواب باشد. اگر شخص در طول روز به مقدار کافی آب ننوشد و مصرف مواد غذایی سالم را کاهش دهد، ممکن است بدن به کمبود آب بیفتد و در نتیجه در خواب سرگیجه اتفاق بیافتد.
تشخیص سرگیجه
برای تشخیص سرگیجه، بهتر است به پزشک متخصص مغز و اعصاب یا پزشک گوش، حلق و بینی مراجعه کنید. این پزشکان ممکن است تست ها و آزمایش هایی انجام دهند تا علت اصلی سرگیجه را تشخیص دهند. تعدادی از تست ها و آزمایش هایی که ممکن است انجام شود عبارتند از:
- تست رانش سر: این تست برای بررسی عملکرد سیستم تعادلی و رفتار سر در پاسخ به حرکت های مختلف انجام می شود.
- تست رومبرگ: این تست با استفاده از چرخش فرد در موقعیت های مختلف انجام می شود تا واکنش بدن به تغییرات موقعیتی بررسی شود.
- تست دیکس-هالپایک: این تست برای بررسی ناهنجاری های درون گوش مانند بیماری منیر انجام می شود.
- اسکن و MRI: این تصاویر تشخیصی برای بررسی ساختار مغز و گوش استفاده می شوند و ممکن است کمک کننده در تشخیص علت سرگیجه باشند.
چگونگی درمان انواع سرگیجه
برای درمان سرگیجه، ابتدا باید علت آن توسط پزشک مشخص شود و سپس به مراحل درمانی پرداخته شود. در زیر، برخی از روش های رایج درمانی برای این مشکل ذکر شده است:
- دارو درمانی: استفاده از داروهای مناسب مانند آنتی بیوتیک در صورت عفونت، می تواند به درمان سرگیجه کمک کند.
- روش CRP: برای درمان دوران سر موضعی حمله ای خوش خیم (BPPV) از روش های مانور کناری پوزیشنینگ کانال ربطی (CRP) استفاده می شود.
- جراحی: در شرایطی که سرگیجه به شدت شدید باشد و به درمان های دیگر پاسخ ندهد، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد.
- توانبخشی دهلیزی: این روش شبیه فیزیوتراپی است که از آن برای بهبود اختلالات ناشی از مشکلات گوش داخلی و دهلیزی استفاده می شود.
درمان خانگی انواع سرگیجه
اگر سرگیجه شما زیاد تکرار نمی شود یا به بیماری خاصی مرتبط نیست، می توانید از روش های خانگی کمک بگیرید. در برخی موارد، این مشکل ممکن است به دلیل سبک زندگی تان ایجاد شود و با تغییراتی در روند زندگی، می توانید از تکرار آن جلوگیری کنید.
یکی از اقدامات مهم در درمان خانگی سرگیجه کاهش مدت استفاده از گوشی است. استفاده طولانی مدت از گوشی ممکن است به دلیل تمرکز بر روی صفحه، سرگیجه را تشدید کند. همچنین، داشتن خواب کافی و مرتبط با آن، یعنی برخورداری از الگوی خواب منظم و کافی می تواند به کنترل سرگیجه کمک کند.
نوشیدن آب به میزان لازم برای حفظ آب بدن نیز یکی از روش های مهم است. کمبود آب می تواند باعث خشکی و عدم تعادل در بدن شود که این ممکن است عاملی در ایجاد سرگیجه باشد.
تغذیه سالم و متعادل نیز از جمله مواردی است که باید به آن توجه کرد. مصرف مواد غذایی سالم و دارای ارزش غذایی می تواند به بهبود وضعیت سلامتی کلی بدن و کاهش احتمال ایجاد سرگیجه کمک کند.
کاهش زمان تماشای تلویزیون نیز می تواند به کنترل سرگیجه کمک کند. نگاه برای مدت زمان طولانی به صفحه تلویزیون ممکن است باعث خستگی چشم و ایجاد سرگیجه شود.
استفاده از دمنوش اسطوخودوس نیز به عنوان یک روش خانگی برای کاهش سرگیجه عصبی مورد استفاده قرار می گیرد. این دمنوش معمولاً خواص آرامش بخشی دارد و می تواند به کاهش ناراحتی های مرتبط با سرگیجه کمک کند.
سخن پایانی
در این مقاله به بررسی انواع سرگیجه، علل آن و راه‌های درمانی پرداختیم. سرگیجه می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند اختلالات گوش و دستگاه تعادل، عفونت‌ها، مصرف داروهای خاص یا حتی شرایط روحی و روانی باشد. اما با تشخیص صحیح و درمان موثر، می‌توان این مشکل را کنترل کرد و کیفیت زندگی را بهبود بخشید. از همین رو، اگر با علائم سرگیجه مواجه هستید، بهتر است به پزشک مراجعه کرده و درمان مناسب را شروع کنید. به یاد داشته باشید که بهبود وضعیت شما به موقع و صحیح می‌تواند از ابتلا به مشکلات جدی‌تر جلوگیری کند و به شما اجازه زندگی بهتری را بدهد.
دیدگاهتان را بنویسید