این روزها دغدغه و نگرانی اغلب خانم‌ها، بیماری سرطان سینه است. سرطان سینه از شایع‌ترین سرطان‌ها در خانم‌ها محسوب می‌شود که طبیعتا نسبت ابتلای آن در زنان از مردان بیشتر است. توجه داشته باشید این موضوع به این دلیل نیست که هر توده‌ای در سینه لمس شد، قطعا سرطان است، چرا که ممکن است حتی علائم آن با سرطان سینه مشابه باشد ولی خبر از بروز یک بیماری دیگر پستان، در خانم‌ها را بدهد. حدود 40 درصد از خانم‌ها در دوره‌ای از زندگی توده‌هایی را در سینه‌ی خود لمس کرده‌اند و همین موضوع موجب ایجاد هراس از مراجعه به پزشک در آنها شده است؛ هر توده‌ای سرطانی نیست اما اگر هم دلیل بر وجود این بیماری باشد، باز هم با مراجعه‌ی به موقع و تشخیص سریع درمان‌پذیر است. در این مقاله می‌خواهیم با علائم سرطان سینه و راهکارهای پیشگیری از این بیماری بیشتر آشنا شویم. پس این مطالب را تا انتها مطالعه کنید.
سرطان پستان چیست؟
بافت سینه به طور طبیعی شامل غدد شیری است که توسط مجراهایی باریک در نوک پستان به سطح پوست متصل می‌شود. این مجاری از مواد فیبری و چربی تشکیل شده‌اند که در بستری از بافت همبند قرار دارند. بقیه‌ی قسمتهای بافت پستان را عروق خونی، اعصاب و کانال‌های لنفی تشکیل می‌دهند. در واقع سرطان سینه، ابتدا در مجاری شیری Ductal Carcinoma یا غدد Lobular Carcinoma رشد خواهد کرد. در همه‌ی انواع سرطان، سلول‌های خودی به صورت غیرقابل کنترل و غیرطبیعی رشد خواهند کرد و به سمت قسمتهای دیگر بدن حرکت می‌کنند. به این فرآیند متاستاز گفته می‌شود؛ حتی بعد از این فرآیند، زمانی که برای اولین بار این بیماری تشخیص داده شود، به عنوان سرطان سینه شناخته شده و تحت درمان قرار خواهد گرفت. طبق آمارهای به دست آمده انتظار می‌رود 12.5 درصد از زنان 85 ساله در طول زندگی خود به علائم سرطان سینه و بروز این بیماری مبتلا شده‌اند. 66 درصد از زنان مبتلا، سن بالای 50 سال دارند و مابقی افراد سنی 39 تا 49 سال دارند. خوشبختانه 90 درصد از زنان مبتلا به سرطان سینه، حداقل 5 سال پس از تشخیص شانس زندگی دارند.
از نشانه‌ها و علائم سرطان سینه
همان‌طور که گفتیم، وجود هرگونه توده لزوما سرطان نیست و همچنین تمام توده‌ها بدخیم محسوب نمی‌شوند. چنانچه هر تغییری در هنگام لمس، در ظاهر پوست پستان و نوک آن، ترشح خون یا مایع شفاف از نوک پستان مشاهده کردید، نیاز به مراجعه پزشک دارید. همچنین وجود ناحیه‌ی مرمری شکل زیر پوست نیز ممکن است از علائم سرطان سینه باشد. در ادامه بیشتر با این علائم و نشانه‌ها آشنا خواهیم شد:
1- با لمس پستان توده‌ای را حس می‌کنید
توده‌های مشکوک به سرطان سینه در هنگام لمس سخت یا سفت، گاهی چسبنده یا غیرمتحرک هستند که معمولا به صورت منفرد و بدون درد حس می‌شوند. تشخیص خوش خیم یا بدخیم بودن توده برعهده‌ی پزشک است.
2- در پوست پستان تغییرات ایجاد می‌شود
ایجاد کشیدگی یا فرورفتگی یکی دیگر از علائم سرطان سینه است که در هنگام معاینه، فرورفتگی‌های پوست پستان امکان دارد به صورت ثابت و مشخص وجود داشته باشند. کشیدگی پوست یکی دیگر از علائم مهم به حساب می‌آید؛ اما قطعا دلیل بر ابتلا به سرطان نیست و گاهی ممکن است از علائم بیماری‌های خوش خیم مربوط به سینه محسوب شوند.
همه ترشحات دهانه رحم خطرناک هستند؟
3- اندازه‌ی پستان تغییر می‌کند
به طور طبیعی اندازه‌ی دو پستان در افراد سالم یکسان نیست. اگر اخیرا متوجه‌ی تغییر اندازه‌ی پستان نسبت به دیگری شده‌اید؛ باید حتما به پزشک مراجعه کنید تا از سلامت پستان مطمئن شوید. برخی مواقع به علت بزرگی بیش از حد یک توده یا التهاب در دور تومورهای کوچکتر یکی از پستان‌ها نسبت به دیگری، به طور واضح بزرگتر دیده می‌شود. البته گاهی عواملی مانند تومورهای خوش خیم، ضربه به پستان، کیست‌های بزرگ، التهاب یا خون ریزی ناشی از تجمع شیر به خصوص در خانم‌های شیرده و باردار، موجب تغییر در اندازه آنها خواهد شد.
4- نوک پستان دچار تغییر می‌شود
در برخی از افراد، فرورفتگی نوک پستان ممکن است به دلیل شیردهی و یا پس از دوران بلوغ رخ دهد که معمولا پس از مدتی دوباره به حالت اولیه بازمی‌گردد. در حالی که در افراد مبتلا به این بیماری، فرورفتگی نوک پستان جزو علائم سرطان سینه است که به دلیل وجود یک توده در زیر نوک پستان و اطراف آن رخ می‌دهد. همچنین علائمی از جمله خارش، قرمزی، ترک خوردن و یا پوسته پوسته شدن نوک پستان نیاز به مراجعه‌ی پزشک نیز دارد.
5- غدد لنفاوی زیر بغل قابل لمس می‌شوند
باید توجه داشته باشید بزرگ شدن غدد زیر بغل همیشه نگران کننده نیست، اما می‌تواند یکی از علایم سرطان سینه باشد. بزرگی این غدد ممکن است در اثر ضایعات خوش خیم، التهاب‌ها و ضربه به دست و پستان رخ دهد. پس این حالت از ابتدا نگران کننده نیست.
عوامل موثر بر ابتلا به سرطان سینه در زنان
هیچ علت مشخص و دقیقی در رابطه با ابتلا به سرطان سینه وجود ندارد اما ممکن است برخی عوامل در ایجاد علائم سرطان سینه، در این ناحیه موثر باشند:
- ژنتیک
خانم‌هایی که دارای ژن‌های BRCA1/BRCA2 هستند، حدود 45 تا 80 درصد بیشتر به سایر افراد، در خطر ابتلا به سرطان سینه قرار دارند. به طور کلی ژنتیک حدود 0.5 درصد در مبتلا شدن به این نوع سرطان موثر خواهد بود.
- سن
سن یکی از عوامل بسیار موثر در ابتلا به این بیماری محسوب می‌شود که با افزایش آن خطر ابتلا به سرطان بیشتر خواهد شد.
- زمان قاعدگی
اگر سن شروع قاعدگی قبل از 12 سالگی و سن یائسگی بعد از 55 سالگی باشد، خطر ابتلا به سرطان سینه در خانم‌ها را افزایش خواهد داد.
- تاریخچه‌ی خانوادگی
اگر مادر یا خواهر فردی به این بیماری مبتلا شده باشد، خطر ابتلا به سرطان پستان در این شخص 2 تا 3 برابر بیشتر از سایر افراد است؛ به خصوص اگر بیش از یک نفر از اعضای درجه‌ی اول مبتلا شده باشند. این موضوع یکی دیگر از دلایل ممکن بر ایجاد علائم سرطان سینه محسوب می‌شود.
- سابقه‌ی قبلی
اگر شخص در گذشته به توده‌ی خوش خیم، سرطان تخمدان، رحم یا کولون مبتلا بوده، خطر ابتلا در این اشخاص افزایش خواهد یافت که از جمله عوامل موثر بر این بیماری محسوب می‌شود.
خطر ابتلا به سرطان سینه را در خود کاهش دهید!
پیروی از عادات صحیح در زندگی می‌تواند خطر ابتلا به سرطان سینه را در فرد کاهش دهد، پس با تغییر شیوه‌ی زندگی، سلامت خود را در برابر ابتلا به این بیماری افزایش دهید:
– وزن خود را کنترل کنید
به دلیل تغییر در متابولیسم استروژن، چاقی مفرط خطر ابتلا به این نوع سرطان را در فرد افزایش خواهد داد. سعی داشته باشید با انجام فعالیت‌های ورزشی مناسب، وزن خود را کنترل کنید و از چاقی بیش از حد جلوگیری نمایید.
– ویتامین A مصرف کنید
طبق تحقیقات انجام شده، ویتامین A با تاثیرات بسیار مفیدی که برای پیشگیری از سرطان سینه دارد می‌تواند در کاهش ابتلا به این بیماری موثر باشد. بهترین منابع این ویتامین در زرده تخم مرغ، شیر، کره خام، گوشت گاو یا مرغ به خوبی یافت می‌شود. البته مراقب مصرف بیش از حد ویتامین A باشید؛ زیرا ممکن است سبب از بین رفتن میزان ویتامین D مورد نیاز شما در بدن شود.
– مصرف قند را کاهش دهید
قند یکی خوراکی‌های مضر بدن محسوب می‌شود که بهتر است به طور کلی مصرف آن را به 25 گرم در روز برسانید؛ مخصوصا اگر سرطان دارید و یا مقاوم در برابر انسولین هستید، مصرف آن را به کمتر از روزی 15 گرم برسانید.
– مصرف الکل را متوقف کنید
مصرف مداوم الکل ممکن است در ایجاد سرطان سینه موثر باشد، سعی کنید تا حد امکان مصرف آن را کاهش دهید یا از خوردن آن بپرهیزید.
– سن اولین بارداری را کاهش دهید
اگر اولین حاملگی بعد از 30 سالگی باشد، خطر ابتلا بروز علائم سرطان سینه را در خانم‌ها افزایش خواهد داد. پس سن بارداری یکی دیگر از عوامل موثر بر این موضوع است که ترجیحا باید زیر 30 سالگی باشد.
عوارض پیشگیری از بارداری را جدی بگیرید
– خواب کافی داشته باشید
سعی کنید به حد کافی بخوابید و مقدار آن را کنترل کنید. کم خوابی موجب افزایش ملاتونین و در نتیجه افزایش مقاومت انسولین و چاقی خواهد شد که هردو در ابتلا به سرطان موثر خواهند بود.
– استرس را در خود کاهش دهید
از راه‌های کنترل استرس استفاده کنید؛ زیرا استرس از مهم‌ترین عوامل در ایجاد انواع بیماریها محسوب می‌شود. در واقع عوامل عاطفی حل نشده و اضطراب بیشتر از عوامل فیزیکی اهمیت دارند، پس مطمئن شوید توانایی کنترل آن را دارید. با کاهش استرس و اضطراب، بروز علائم سرطان سینه را در خود کاهش دهید.
روش‌های درمان
- جراحی به منظور برداشتن توده
در صورت امکان به کمک جراحی، توده یا تومور را از بدن خارج می‌کنند تا از رشد بیشتر آن جلوگیری نمایند.
- پستان برداری جزئی یا کامل
در موارد خطرناک‌تر برای جلوگیری از گسترش بیماری، پستان را به طور کامل یا بخشی از آن را جراحی کرده و از بدن جدا می‌کنند. تشخیص این درمان‌ها تنها با نظر پزشک صورت می‌گیرد.
- شیمی درمانی
شیمی درمانی نوعی درمان است که به کمک دارو، رشد سلول‌ها را موقف می‌کند یا به کشتن و از بین بردن این سلول‌ها کمک خواهد کرد. معمولا به دو روش از این دارو استفاده می‌شود؛ یا وارد خون می‌شود و به سراسر بدن منتقل شده و بر روی سلول‌های سرطانی تاثیر می‌گذارد یا به صورت موضعی فقط به قسمت خاصی از بدن تزریق می‌شود.
- پرتودرمانی
پرتودرمانی به کمک اشعه X با میزان بالا یا سایر انواع پرتوها برای جلوگیری از رشد بیشتر و کشتن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. به طور کلی دو نوع پرتودرمانی داریم؛ پرتودرمانی خارجی توسط یک دستگاه در خارج بدن، پرتو را به قسمت سرطانی می‌فرستند یا پرتودرمانی داخلی که با ماده رادیو اکتیو به کمک سیم‌ها، سوزن‌ها و کاتترها که در اطراف سلول‌های سرطانی جایگذاری شده است، انجام می‌شود.
- هورمون درمانی
هورمون درمانی همراه با تاموکسیفن یا استروژن‌ها بر روی بیماران مبتلا به مراحل اولیه‌ی سرطان پستان و یا ابتلا به سرطان پستان متاستاتیک تجویز می‌شود. زنانی که تاموکسیفن دریافت می‌کنند باید هر سال آزمایش لگن انجام دهند و هر نشانه‌ای از سرطان را بررسی کنند.
نتیجه گیری
سرطان سینه یکی از شایع‌ترین بیماریها بعد از سرطان پوست، در خانم‌ها محسوب می‌شود. در صورت بروز هرگونه تغییر در پستان بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا از سلامت خود باخبر شوید. همچنین اگر در سابقه‌ی خانوادگی و یا تاریخچه‌ی ژنتیکی خود ابتلا به این بیماری وجود دارد، حتما در سال آزمایشات لازم را انجام دهید تا تشخیص آن سریعتر صورت بگیرد. به یاد داشته باشید به کمک تغییر در شیوه‌ی زندگی می‌توانید علائم سرطان سینه را در خود کاهش دهید. امیدواریم به کمک این مقاله، ما هم بتوانیم سهم کوچکی در پیشگیری از سرطان پستان در خانم‌ها داشته باشیم.
دیدگاهتان را بنویسید