در بدن ترکیبات بسیار مهم و ضروری وجود دارد که در صورت کمبود آن ها مشکلاتی برای افراد به وجود می آورد؛ یکی از این مواد ضروری سلنیوم نام دارد. مصرف سلنیوم از مهم ترین فوایدی که دارد این است که می توان به عملکرد صحیح سیستم ایمنی کمک کند. در این مقاله قصد داریم راجع به مصرف سلنیوم برای شما صحبت کنیم. پس با ما همراه باشید تا از کاهش این ترکیب ضروری در بدن پیشگیری نمایید.
تعریف سلنیوم
سلنیوم به نوعی ترکیبات معدنی گفته می شود که مربوط به گروه خردکانی یا همان Trace Minerals است. منظور از گروه خردکانی آن دسته از موادی است که بدن در طول روز مقدار زیادی از آن را نیاز نخواهد داشت. به طور معمول هر فرد بالغ به چیزی کمتر از 100 میلی گرم در روز از آن ها نیاز دارد. سلنیوم در واقع یکی از ترکیبات سلنوپروتئین ها به شمار می آید که برای ساختن دی ان ای در بدن فعالیت دارند. سلنیوم در بدن، سلول ها را از آسیب ها و عفونت ها محافظت می کند.
مصرف سلنیوم چه مزیت هایی به همراه دارد؟
با مصرف سلنیوم می توان از مزیت هایی که برای بدن دارد استفاده کرد. از جمله این مزایا می توان به موارد زیر اشاره کرد:
پیشگیری از سرطان
بر اساس مطالعات به دست آمده از مصرف سلنیوم، مشخص شد که اگر مقدار مناسبی از آن را به بدن رساند می توان خطر ابتلا به سرطان را کاهش داد. البته تحقیقات در این باره همچنان ادامه دارد.
حفظ کارکرد طبیعی و سالم غده تیروئید
در غده تیروئید چند نوع آنزیم که حاوی سلنیوم هستند وجود دارند. این آنزیم ها باعث کارایی هر چه بهتر غده ی تیروئید می شوند. پس می توان گفت که اگر به میزان کافی دریافت نشوند باید شاهد عملکرد نادرست تیروئید باشید. اشخاصی که برای مدتی طولانی به میزان لازم سلنیوم دریافت نکرده اند با مشکلاتی در رابطه با تیروئید همچون اختلال های خود ایمنی تیروئید (Autoimmune Thyroid Conditions) مثل هاشیموتو (Hashimoto’s Disease) و بیماری گریوز (Graves’ Disease)روبه رو خواهند شد. این بیماری ها باعث تولید پادتن شده و روی این غده تاثیر منفی می گذارند که نتیجه ی آن کم کاری یا پرکاری تیروئید است.
پیشگیری از بیماری‌های قلبی ـ عروقی
از دیگر فواید مصرف سلنیوم این است که از غشای سلولی در برابر رادیکال های آزاد و لخته های خون جلوگیری می کند. با دریافت روزانه و به اندازه سلنوپروتئین ها می توان از بروز بیماری های قلبی و عروقی جلوگیری کرد. تحقیقات در این زمینه برای قطعی شدن مزیت سلنیوم برای پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی همچنان ادامه دارد.
کمک به اثر بخشی بهتر آنتی اکسیدان ها
با دریافت به اندازه سلنیوم در طول روز می توان از شر رادیکال های آزاد خلاص شد. چرا که سلنیوم خاصیت آنتی اکسیدانی و ضد التهابی دارد. در نتیجه مصرف سلنیوم باعث تقویت بدن خواهد شد. از دیگر مزیت های آن می توان به رشد سلولی در بدن اشاره کرد.
هر گروه سنی باید چه میزان سلنیوم در طول روز دریافت کنند؟
هنگام مصرف سلنیوم باید به سن و جنسیت دقت کرد. زیرا تمام گروه سنی نباید به یک اندازه در طول روز از این ماده ی معدنی دریافت کنند. میزان استاندارد آن برای هر گروه سنی به شرح زیر است:
- تولد تا 6 ماهگی: 15 میکرو گرم
- 7 ماهگی تا 3 سالگی: 20 میکرو گرم
- 4 سالگی تا 8 سالگی: 30 میکرو گرم
- 9 سالگی تا 13 سالگی: 40 میکرو گرم
- 14 سالگی به بعد: 55 میکرو گرم
- زنان باردار: 60 میکرو گرم
- زنان شیرده: 70 میکرو گرم
هر یک از مقادیر ذکر شده باید در طول یک روز مصرف شود. دریافت سلنیوم کمتر یا بیشتر از میزان می تواند مشکلاتی را به بار آورد.
میزان توصیه شده (RDA)
برای زنان و مردانی که بیش از 19 سال سن دارند دریافت تنها 55 میکرو گرم در روز سلنیوم کفایت می کند.
حداکثر میزان مصرفی (UL)
هیچ گاه نباید سلنیوم دریافتی در یک روز بیش از 400 میکرو گرم باشد. زیرا می تواند موجب مسمومیت با این ماده ی معدنی شده یا پیامدهای دیگری را نیز به همراه داشته باشد.
مصرف بیش از حد سلنیوم چه عوارضی به همراه دارد؟
اگر دقت کرده باشید برای هر گروه سنی مقدار استاندارد دریافت سلنیوم در طول روز مشخص شده است. این بدان معناست که نباید بدن بیش از حد مجاز آن را دریافت کند. زیرا پیامدهای خوبی به همراه نخواهد داشت. از جمله عوارض مصرف بیش از حد سلنیوم می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بوی بدن دهان
- حالت تهوع
- اسهال
- بثورات پوستی، کهیر و خارش
- تحریک پذیری
- طعم فلزی در دهان
- تغییر رنگ دندان ها
- مو و ناخن شکننده
- ریزش مو
کدام یک از مواد غذایی منبع غنی از سلنیوم به شمار می آیند؟
برای جبران کمبود میزان سلنیوم می توان از مکمل ها استفاده کرد. اما برخی از مواد غذایی نیز وجود دارند که سرشار از سلنیوم هستند. از جمله این مواد غذایی می توان موارد زیر را نام برد:
- بادام زمینی برزیلی
- تن ماهی
- برنج
- لوبیا
- نان گندم
- میگو
- استیکگوشت
- جگر
- پنیر کاتیج
- تخم مرغ
- برنج قهوه ای
چگونه می توان کمبود سلنیوم در بدن را تشخیص داد؟
بهترین راه برای تشخیص میزان سلنیوم در بدن انجام آزمایش خون است. با استفاده از آن نه تنها میزان سلنیوم موجود در بدن مشخص می شود؛ بلکه دز دریافتی نیز مشخص خواهد شد که پزشک آن را تجویز می کند. اما کمبود ناشی از این ماده ی معدنی با یکسری علائم نیز همراه است. شایع ترین علائم کمبود سلنیوم به شرح زیر است:
- ناباروری در مردان و زنان
- ضعف عضلانی
- خستگی
- مشکلات ذهنی
- ریزش مو
- ضعف سیستم ایمنی بدن
- مشکلات قلبی
- مشکلات مفصلی
- اضافه وزن
- ضعف در انجام فعالیت های شغلی و روزانه
- احساس داشتن استرس بیش از حد
- مشکل تنفسی و تنگی نفس
البته تنها داشتن این مشکلات دلیل کافی بر کمبود سلنیوم نیست؛ بلکه باید با مراجعه به پزشک از کمبود آن اطمینان یافت.
نتیجه گیری
سلنیوم به نوعی ماده ی معدنی گفته می شود که تقویت سیستم ایمنی بدن را به عهده دارد. البته حضور آن به مقدار زیاد چندان ضروری نیست و در روز حتی کمتر از 100 میکرو گرم از آن برای بدن لازم است. اما با این حال نباید میزان آن در بدن کاهش یابد. چرا که مشکلاتی را به وجود خواهد آورد. هر فرد با توجه به سن و جنسیتی که دارد باید میزان استانداردی از آن را در طول روز دریافت کند. این مقاله برای افرادی که می خواهند اطلاعات خود را درباره سلنیوم افزایش دهند بسیار موثر است.
دیدگاهتان را بنویسید