عفونت ادراری زنان یک بیماری شایع است که اغلب خانم‌ها در دوره‌ای از زمان به آن دچار شده‌اند. این عفونت‌ها دستگاه ادراری مثل: مجرای ادرار، کلیه‌ها و مثانه را درگیر می‌کند که در اثر عفونت‌های قارچی، ویروسی و یا باکتریایی به وجود می‌آیند. عوامل عفونت‌زا اکثرا علائمی را به همراه دارد؛ اما همیشه اینطور نیست. اگر فقط مجرای ادراری و مثانه را درگیر کند عفونت ادراری تحتانی و عفونت‌هایی که کلیه‌ها را هدف قراردهد، عفونت ادراری فوقانی می‌نامند. از نظر تعداد دفعات بروز دو بار عفونت حاد مثانه در طی 6 ماه و یا سه بار عفونت حاد در طی یک سال که با کشت ادرار ثابت شده باشند و هر یک به صورت جداگانه درمان یافته باشد؛ برای تایید عفونت ادراری مکرر ضروری است.
توجه داشته باشید اگر این بیماری جدی گرفته نشود؛ ممکن است خطرات جبران ناپذیری را برای خانم‌ها ایجاد کند. مطالب زیر را مطالعه کنید تا از عوارض و علائم این عفونت‌ها مطلع شوید؛ زیرا شما بهترین محافظ برای سلامت بدن خود هستید.
عفونت ادراری زنان چیست؟
اگر عوامل بیماری‌زا وارد سیستم ادراری شوند؛ در آنجا امکان تجمع و تکثیر را پیدا می‌کنند و منجر به عفونت خواهند شد. عفونت‌های ناحیه‌ی تحتانی اغلب مشکل ساز نیستند و به راحتی با کمک درمان‌های ساده رفع می‌شوند؛ اما اگر به این عفونت‌ها اهمیت داده نشود در گذر زمان باعث بروز مشکلات جدی‌تر مثل آسیب به سیستم ادراری فوقانی یعنی کلیه‌ها خواهند شد. باید در نظر داشته باشید امکان بروز عفونت دستگاه ادراری در زنان بیشتر از مردان است. به همین خاطر پزشکان به کمک آنتی‌بیوتیک‌ها این عفونت‌ها را در بدن رفع خواهند کرد و از بروز خطرات جدی‌تر جلوگیری می‌کنند.
میکروب‌ها و عوامل خطرساز در عفونت
میکروب ایکولای Ecoli واستاف ساپروفیت از مهمترین عوامل ایجادکننده‌ی این عفونت‌ها در بدن محسوب می‌شوند. میکروب‌های دیگری مانند آنتروکوک، انتروباکتر، کلبسیلا و پروتئوس در ایجاد عفونت‌های ادراری کمتر موثر هستند. در هنگام ابتلا به عفونت ادراری، میکروبی که قبلا موجب ایجاد این بیماری شده و با درمان‌های دارویی از سیستم ادراری پاک می‌شود؛ همچنان در فلور میکروبی مدفوع وجود دارد و مجددا نواحی اطراف مقعد و مجرای ادرار را کولونیزه خواهد کرد. در نهایت باعث ابتلای دوباره در فرد خواهد شد.
عوامل مستعد کننده و زمینه‌سازی که در میزبان وجود دارد و موجب ابتلای مکرر فرد به آن خواهد شد؛ شامل: اسیدیته PH واژن، قدرت چسبندگی بیشتر باکتری به اپی‌تلیوم سیستم ادراری و فاصله‌ی کوتاه‌تر بین مقعد و دهانه مجرای ادراری هستند.
عوامل موثر در ایجاد عفونت ادراری زنان
عفونت‌های ادراری در خانم‌ها شایع‌تر است و اغلب آنها در طول زندگی به بیش از یک نوع عفونت ادراری دچار شده‌اند. از مهمترین علل ایجاد عفونت در خانم‌ها می‌توان به داشتن رابطه جنسی اشاره کرد. روابط جنسی باعث خواهند شد تا باکتری‌های مجاور اندام تناسلی به درون سیستم ادراری راه یابند. این عوامل بیماری‌زا از طریق دهانه‌ی رحم به داخل رحم، لوله‌های رحمی و از آنجا به لگن وارد خواهند شد و عفونت لگنی را ایجاد می‌کنند. خانم‌هایی که شرکای جنسی متعددی دارند بیشتر در معرض خطر مبتلا به عفونت ادراری و لگنی قرار می‌گیرند؛ در نتیجه‌ی مکرر عفونت لگنی، نازائی در فرد افزایش خواهد یافت. همچنین یکی دیگر از علل عفونت ادراری زنان، نگه‌داشتن ادرار به مدت طولانی مدت است. هنگامی که ادرار در مثانه جمع می‌شود موجب کشیدن شدن دیواره‌ی آن خواهد شد و در دراز مدت خاصیت انقباضی‌اش را از دست می‌دهد؛ در نهایت ادرار به طور کامل تخلیه نمی‌شود و باکتری‌ها در آن ناحیه تکثیر یافته و سبب عفونت ادراری خواهند شد.
مقاله عفونت واژن چه علائمی دارد؟ را در مجله زیبایی روژه مطالعه کنید.
بیشتر بدانید…
از دیگر عواملی که برای خانم‌ها فاکتور خطر محسوب می‌شود و فرد را مستعد عفونت ادراری زنان خواهد کرد، به عوامل زیر می‌توان اشاره نمود:
- یائسگی
- مصرف کورتون
- دیابت
- سنگ کلیه
- رابطه‌ی جنسی نامتعارف
- مصرف طولانی مدت از آنتی‌بیوتیک
- بهداشت فردی ضعیف
- استفاده از مرطوب کننده‌ها
- ضعف سیستم ایمنی بدن
- استفاده از دوشهای واژینال
- انواع خاص وسایل پیشگیری از بارداری
عفونت ادراری زنان را در دوران بارداری جدی بگیرید!
عفونت‌های دستگاه ادراری در زنان به علت افزایش خطر ابتلا به عفونت کلیه در دوران بارداری بسیار نگران‌کننده هستند. در این دوران افزایش سطح پروژسترون خطر پایین آمدن تون عضلات حالب و مثانه را بیشتر خواهد کرد و موجب افزایش احتمال بازگشت ادرار به کلیه‌ها می‌شوند.
اگرچه خطر ابتلا به باکتریوری در زنان باردار کاهش می‌یابد اما در صورت وجود این باکتریوری، احتمال ابتلا به عفونت کلیه در مادر 25 تا 40 درصد بیشتر خواهد بود. پس برای حفظ امنیت بیشتر حتی اگر علائم و نشانه‌ی این عفونت وجود نداشت، ترجیحا توصیه می‌شود که برای آن درمان صورت بگیرد. مصرف سفالکسین یا نیتروفورانتوئین به طور معمول برای زنان باردار بی‌خطر محسوب می‌شود. همچنین عفونت‌های کلیه ممکن است در اثر تولد زودرس یا پرده اکلامپسی ایجاد شوند.
توجه داشته باشید حالت فشار خون بالا و اختلال در عملکرد کلیه در طی بارداری، می‌تواند منجر به تشنج مادر شود.
عفونت ادراری در کودکان
در دختران خردسال ممکن است تنها علامت عفونت ادراری، تب باشد. به دلیل نبود علائم و نشانه‌های واضع‌تر، وقتی دختران کوچکتر از دو سال دچار تب مداوم می‌شوند؛ پزشکان معمولا کشت ادرار را تجویزمی‌کنند. از دیگر علائمی که ممکن است در نوزادان بروز دهد می‌توان به استفراغ، خواب زیاد و نشانه‌های یرقان اشاره نمود. همچنین در کودکان بزرگتر بی‌اختیاری ادرار یعنی از دست دادن کنترل مثانه رخ می‌دهد.
چطور به وجود عفونت ادراری پی ببریم؟
خانم‌هایی که به طور مکرر به این نوع عفونت‌ها دچار می‌شوند؛ می‌توانند نوار آزمایش ادرار را از داروخانه تهیه کرده و ادرار خود را بررسی نمایند. این نوارها مقدار نیترات در ادرار را اندازه‌گیری خواهند کرد. حدودا مقدار حساسیت این نوارها خوب و تقریبا 90 درصد است. همچنین با مراجعه به پزشک به راحتی با معاینه و انجام آزمایشات، می‌توان به عفونت ادراری در زنان پی برد. عکس‌های رنگی از سیستم ادراری و سیستوسکوپی اساس اقدامات تشخیص این بیماری هستند.
در همه‌ی این بیماران یک معاینه‌ی کامل لگنی توسط پزشک باتجربه باید انجام شود. در واقع سونوگرافی یا سی تی اسکن برای افرادی که در ادرار آنها خون ادراری میکروسکوپی یا واضح وجود دارد و همچنین سن آنان بیشتر از 40 سال است واجب خواهد بود. یک متخصص ارولوژیست می‌تواند در این زمینه به شما کمک کند.
علائم عفونت ادراری در زنان
مقدار و شدت علائم در هر فرد متفاوت است. یک بیمار ممکن است یک یا چند و یا همه علائم را به صورت شدید یا خفیف داشته باشد:
- تکرر ادرار
- احساس فوریت در ادرار کردن
- سوزش ادرار
- درد زیر دل
- وجود خون در ادرار
- درد در حین رابطه‌ی جنسی
- درد در قمست تحتانی کمر
- تیره شدن رنگ ادرار
- درد در لگن
- تب و لرز
- درد پهلو
7 مورد از راه‌هایی که خطر ابتلا به عفونت‌های ادراری را کاهش می‌دهد!
- روزانه 8 تا 10 لیوان آب بنوشید.
- لباس زیرهای نخی بپوشید.
- از دوش واژینال استفاده نکنید.
- محصولات بهداشتی و ژل‌ها و کرم‌های معطر را استفاده نکنید.
- از نگه‌داشتن طولانی مدت ادرار خودداری کنید.
- ژل‌های اسپرم کش را استفاده نکنید.
- از پوشیدن لباس‌های تنگ خوددرای کنید.
درمان عفونت ادراری زنان
پزشک با انجام کشت ادرار و آنتی‌بیوگرام نوع عفونت و میکروب را شناسایی کرده و برای درمان آن آنتی‌بیوتیک متناسب را تجویز خواهد کرد. معمولا تا هنگام آماده شدن آزمایشات کشت ادرار، پزشک مصرف داروهایی مثل: نیتروفورانتوئین، کوتریماکسازول و فسفومایسین را توصیه می‌کند.
همچنین طول درمان باید تا حد امکان کوتاه باشد، حداکثر 3 تا 7 روز کافی است. باید در نظر داشته باشید که استفاده از چند نوع آنتی‌بیوتیک همزمان به مدت طولانی بسیار اشتباه است؛ زیرا موجب افزایش مقاومت میکروبی در بیمار شده و یا در آینده فرد را بیشتر در معرض عفونت ادراری زنان قرار خواهد داد.
مصرف آب فراوان، کرم واژینال استروژن به خصوص در خانم‌های یائسه و عدم استفاده از اسپرم کش توسط خانم‌ها، خطر ابتلا به این نوع عفونت‌ها را کاهش خواهد داد. به علاوه استفاده از کرن بری چه به صورت عصاره، قرص، میوه‌ی تازه یا خشک در پیشگیری از عفونت ادراری بسیار مفید و موثر است.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
در صورت مبتلا شدن با هر یک از عوامل مثل: احساس سوزش و یا درد در هنگام ادرار، تغییر رنگ و بوی بد سریعا به پزشک مراجعه نمایید تا با تجویز آنتی‌بیوتیک درمان شوید. اگر این علائم همچنان ادامه داشت و علائم شدیدتری مثل: تب و لرز، تهوع و استفراغ داشتید؛ حتما مجدد به پزشک مراجعه کنید تا از عفونت کلیه‌ها در ناحیه‌ی فوقانی جلوگیری نمایید.
نتیجه گیری
عفونت ادراری زنان بیماری شایعی است که در صورت رعایت نکردن اصول بهداشتی و یا استفاده از محصولات نامناسب فرد را درگیر خواهد کرد. توجه داشته باشید اگر عفونت‌های ادراری و تناسلی درمان نشوند، به دنبال آن عفونت‌های ناحیه‌ی فوقانی یعنی کلیه‌ها را به همراه دارد. دراین مقاله علائم و عوامل این عفونت را به طور کامل برایتان شرح داده‌ایم. همچنین شما می‌توانید با راه‌های پیشگیری از عفونت ناحیه‌ی ادراری، خطر ابتلا به آن را کاهش دهید.
دیدگاهتان را بنویسید