اختلال خواب ممکن است برای هر فرد به دلایلی مثل استرس، سفر، جابه جایی و… اتفاق بیفتد که یک امر طبیعی تلقی می شود. اما در صورتی که این موضوع بدون هیچ دلیل خاصی تداوم داشته باشد، باید نگران بود و برای درمان آن به پزشک مراجعه نمایید. هر فرد باید در حالت عادی چیزی بین 7 تا 8 ساعت در طول شبانه روز خصوصا شب، بخوابد. در صورتی که خواب شما از این میزان کمتر باشد؛ یعنی شما دچار اختلال خواب شده اید. منظور از اختلال خواب شرایطی است که فرد نمی تواند مثل یک فرد عادی بخوابد. اما این تنها یک بخش از قضیه است. عدم خواب کافی مشکلات بسیار زیادی را به همراه دارد. اضطراب، بدخلقی، حواس پرتی، افسردگی و… از جمله این مشکلات هستند. در این مقاله قصد داریم در خصوص علت اختلالات خواب و هر آن چه که به آن مربوط می شود برای شما صحبت کنیم.
علت اختلالات خواب چیست؟
هر کس با توجه به شرایطی که داشته یا در حال حاضر دارد؛ ممکن است به اختلال خواب دچار شود. اما شایع ترین علت آن افسردگی و استرس است. در صورتی که این دو مشکل درمان نشوند، مشکلات دیگری نظیر کابوس های شبانه، صحبت کردن در خواب یا حتی راه رفتن در خواب به وجود خواهند آورد. اما علت اختلالات خواب به همین جا محدود نمی شود؛ بلکه موارد دیگری نیز در این زمینه نقش دارند که در ادامه شرح خواهیم داد:
آلرژی و مشکلات تنفسی
برخی از افراد که به آلرژی و مشکلات تنفسی مثل سرماخوردگی، عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی و… مبتلا هستند؛ نمی توانند به خوبی نفس بکشند. این موضوع در شب بیشتر آزار دهنده است. پس در صورتی که پای مشکلات تنفسی در میان باشد، به احتمال قوی اختلالات خواب نیز وجود خواهد داشت.
تکرر ادرار شبانه؛ علت اختلالات خواب
تکرر ادرار شبانه نیز از دیگر علت اختلالات خواب است. در کودکان به سبب وجود استرس، ترس، عدم تعادل هورمونی، فوبیا از تاریکی، مصرف بیش از حد مایعات، تکرر ادرار به وجود می آید. اما در بزرگسالان معمولا کسانی که فشار خون بالایی داشته و قرص لوزار یا لوزارتان مصرف می کنند؛ تکرر ادرار وجود دارد. این موضوع اگر چند بار در شب تکرار شود شخص نمی تواند خواب خود را تنظیم کند.
درد مزمن و التهاب مفاصل
بسیاری از دردها در طول شب شدت می گیرند. همین امر باعث می شود که اگر شخصی دچار دردهای مزمن یا التهاب مفاصل است نتواند به راحتی بخوابد. تداوم این موضوع چیزی جز اختلالات شبانه را به همراه نخواهد داشت.
استرس و اضطراب؛ علت اختلالات خواب
به جرئت می توان گفت که ریشه ی اکثر مشکلات و بیماری های بشر داشتن استرس و اضطراب است. مضرات آن ها به گونه ای است که روی زندگی انسان و حتی سلامتی آن ها تاثیرات منفی می گذارد که شایع ترین آن اختلالات خواب است.
حمله خواب یا نارکولپسی
اختلالات خواب چه مشکلاتی برای اشخاص به وجود می آورد؟
هر بیماری یا اختلالی که برای انسان به وجود می آید؛ هر چند هم که در بدن پنهان باشد؛ باز هم با علائمی همراه است. این موضوع برای اختلالات خواب نیز صدق می کند. از جمله مشکلاتی که ممکن است در پی داشته باشد می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- شخص نمی تواند به راحتی به خواب برود؛ به شکلی که برای خوابیدن به زمان زیادی نیاز دارد.
- به سبب این که در شب خواب راحتی نداشته و ذهن او آرام نشده، در طول روز مدام احساس خستگی و ضعف دارد.
- در طول روز مدام در حال چرت زدن است.
- با کوچکترین حرکت بد اخلاق و زود رنج می شود.
- مدام در حال اضطراب است.
- نمی تواند روی یک موضوع خاص تمرکز داشته باشد.
- به شدت حواس پرت می شود.
- دچار افسردگی می شود، دلیل آن هم این است که مغز به درستی استراحت نمی کند.
- دچار اضافه وزن یا کاهش وزن شدید خواهد شد.
چند نوع اختلال خواب وجود دارد؟
اختلال خواب نیز مثل هر بیماری دیگری شدت و ضعف داشته و انواع مختلفی دارد که به شرح زیر است:
پاراسومنیاها یا خواب پریشی
به طور کلی به مجموعه ای از رفتارهای غیر طبیعی که شخص در خواب انجام می دهد؛ پاراسومنیاها گفته می شود. راه رفتن در خواب، حرف زدن در خواب، ناله کردن در خواب، کابوس های شبانه، شب ادراری، دندان قروچه یا فشردن فک ها روی هم از جمله این رفتارها هستند.
آپنه ی خواب
وقفه های تنفسی که در طول خواب، خصوصا شب ها برای فرد به وجود می آید؛ ناشی از آپنه ی خواب است که باید برای درمان آن به پزشک مراجعه نمایید. چرا که این موضوع باعث کاهش اکسیژن در بدن می شود.
حمله خواب
معمولا حمله خواب با بالا رفتن سن بیشتر می شود. نارکولپسی که آن را با نام بختک می شناسند به زمانی گفته می شود که شخص به یک باره احساس خستگی شدید می کند و بدون هیچ مقدمه ای به خواب می رود. فرد پس از بیدار شدن از خواب نمی تواند هیچ حرکتی کند یا هیچ فعالیت فیزیکی داشته باشد. جالب است بدانید که این اختلال با اسکلروز چندگانه یا همان بیماری ام اس بی ارتباط نیست.
بی خوابی
از شایع ترین نوع اختلالات خواب می توان به بی خوابی اشاره کرد. منظور از بی خوابی دیر به خواب رفتن یا دائما از خواب پریدن است. حتی کسانی که خواب می مانند نیز به اصطلاح دچار بی خوابی هستند. این مشکل معمولا پس از سفرهای هوایی، استرس، اضطراب، اختلالات هورمونی و همچنین بیماری های گوارشی به وجود می آید. به طور کلی بی خوابی در بین جوانان و زنان بیشتر اتفاق میفتد که خود به سه زیر مجموعه دیگر تقسیم می شود:
- بی خوابی مزمن
این بی خوابی معمولا به طور مداوم برای فرد وجود دارد؛ اما حداقل میزان آن به مدت یک ماه است.
- بی خوابی حد واسط
این نوع از بی خوابی هیچ زمان مشخصی ندارد و گاه و بی گاه به سراغ فرد می آید که تا مدتی نیز ادامه دارد.
- بی خوابی موقتی
آخرین نوع از بی خوابی که تنها در برخی زمان های خاص گریبان گیر افراد می شود. تنها برای چند شب ادامه دارد.
- سندروم پای بی قرار
سندرم پای بی قرار از دیگر اختلالات خواب به شمار می آید. اشخاصی که به این عارضه دچار می شوند نیاز شدیدی به تکان دادن پای خود دارند. این موضوع در شب ها شدت می گیرد. گاهی حتی با مور مور شدن پا و سوزش آن نیز همراه است. این مشکل با بیماری پارکینسون رابطه مستقیمی دارد.
یادگیری در خواب هم ممکن است
از چه راهکارهایی که می توان علت اختلالات خواب را تشخیص داد؟
برای تشخیص علت اختلالات خواب یا خود اختلال، باید به پزشک مراجعه نمایید. او پس از بررسی بیمار و اطلاع یافتن از وضعیت آن تست های مختلفی را ممکن است امتحان کند، تست های فوق به شرح زیر هستند:
پلی سومنوگرافی یا آزمایش چندگانه ی خواب
در این تست متخصص سعی می کند میزان سطح اکسیژن بدن، حرکات بدن، امواج مغزی و… بررسی کند. سپس بر اساس یافته های به دست آمده مشخص می کند که فرد دچار اختلال خواب است یا خیر یا این که اختلال خواب آن در چه سطحی است و چه درمانی باید برای آن صورت گیرد.
تشخیص علت اختلالات خواب با الکتروانسفالوگرام یا نوار مغزی
در تست نوار مغزی تمامی فعالیت های الکتریکی مغز بیمار ارزیابی و اندازه گیری می شود. چنانچه مشکلی در این باره وجود داشته باشد در نوار مغز ثبت خواهد شد. از این رو پزشک مشکل فرد را تشخیص می دهد.
تشخیص علت اختلالات خواب با آزمایش خون ژنتیک
آخرین راهی که پزشک پیشنهاد می کند؛ انجام آزمایش خون ژنتیک است. در این آزمایش مشخص می شود که فرد به بیماری نارکولپسی و بیماری های دیگر مبتلاست یا خیر. برخی از این بیماری ها باعث به وجود آمدن اختلال خواب می شوند.
از چه راه هایی می توان برای درمان اختلالات خواب اقدام کرد؟
پزشک با توجه به شرایط بیمار یا درمان های پزشکی را آغاز می کند و یا در سبک زندگی او تغییراتی به وجود می آورد، مثال هایی در این رابطه در ادامه آورده شده است:
درمان های پزشکی
- تجویز قرص های خواب آور
- تجویز مکمل های ملاتونین
- تجویز داروهای ضد آلرژی
- استفاده از داروهایی برای درمان یا کنترل بیماری های زمینه ای
- استفاده از دستگاه تنفسی یا جراحی برای باز کردن مجرای تنفسی
- استفاده از محافظ دندان
تغییر در سبک زندگی
- مصرف بیشتر سبزیجات و ماهی ها
- انجام تمرینات ورزشی برای کاهش اضطراب
- تنظیم برنامه خواب و پیروی از آن برای همیشه
- کمتر نوشیدن آب قبل از خواب
- کم کردن مصرف کافئین خصوصا در بعدازظهر و غروب
نتیجه گیری
افرادی که نمی توانند در طول شبانه روز خواب درستی داشته باشند؛ به احتمال زیاد به اختلال خواب دچار هستند. کمبود خواب می تواند زمینه ساز بسیاری از بیماری ها باشد؛ پس باید برای یافتن علت اختلالات خواب به پزشک مراجعه نمایید تا با استفاده از روش های موجود به درمان آن پرداخت. به طور کلی درمان اختلال خواب یا از طریق درمان های پزشکی و یا تغییر در سبک زندگی امکان پذیر است.
دیدگاهتان را بنویسید