وقتی در جمعی نشسته باشیم و فردی شروع به خندیدن کند، این خنده به بقیه هم سرایت می کنند و در نتیجه همه خنده شان میگیرد. این اتفاق برای خمیازه هم صادق است و اگر شخصی خمیازه بکشد، بقیه هم پشت سرش شروع به خمیازه کشیدن می کنند. این اتفاق دقیقا راجع به استرس هم رخ می دهد. جالب است که بدانید استرس هم مثل خمیازه و خنده واگیر دارد و استرس دیگران به ما هم منتقل می شود. به این استرس، استرس دوم یا استرس دست دوم گفته می شود.
وقتی در محیط کار همکارتان استرس دارد، یا در خانه هر یک از اعضای خانواده دچار اضطراب هستند، این استرس به شما هم منتقل می شود و شما را نیز درگیر می کند. بدون این که حتی از ماجرا خبر داشته باشید. احساسات ما از طریق شبکه عصبی و هورمون ها رخ می دهند و همین شبکه عصبی و هورمون ها مثل وای فای پخش می شوند و به بقیه هم سرایت می کنند. در واقع در این موارد مغز ما در حال همدردی با بقیه است.
با استرس دوم بیشتر آشنا شوید
هووارد فریدمن و رونالد ریگیو، پژوهشگران دانشگاه ریورساید کالیفرنیا طی تحقیقات متوجه شدند که استرس، اضطراب و هیجانات محیط اطراف مسری هستند و به همه منتقل می شوند و افرادی که در آن محیط قرار دارند به احتمال بسیار زیاد، آن احساسات را تجربه می کنند.
شاید شنیده باشید که نباید قبل از خوابیدن فیلم های ترسناک یا جنایی تماشا کنید. خب دلیلش در همین مورد نهفته است. پژوهشگران طی تحقیقات متوجه شدند که هنگام تماشای فیلم، استرس شخصیت های سریال، تا 24 درصد و بیشتر به ما منتقل می شود. همچنین شاید جالب باشد که بدانید وقتی شخصی استرس دارد؛ به افرادی که به او نزدیک هستند مانند دوست صمیمی، شریک عشقی، خواهر یا برادر بیشتر از 40 درصد سرایت می کند. پس شاید خوب باشد راجع به افرادی که دور خود جمع کرده اید دوباره فکر کنید.
این که ما استرس بقیه را تجربه کنیم، بدون اینکه موضوع استرس زا روی ما تاثیری داشته باشد یا حتی راجع به آن چیزی بدانیم نشان می دهد که اطرافیان ما بیش از آنچه که فکر می کنیم روی ما تاثیرگذار هستند.
چگونه پی ببریم استرس داریم یا نگرانیم؟
استرس دوم چطور به ما منتقل می شود؟
پژوهشگران متوجه شدند که دیدن یا حتی شنیدن صدای فردی که استرس دارد باعث استرس ما می شود. جالب ترین نکته این که استرس حتی از طریق حس بویایی هم منتقل خواهد شد. به این صورت که استرس داشتن باعث ترشح هورمون هایی می شود که بقیه افراد می توانند آن را استشمام کنند و مغز آن را دریافت کرده و دستور همدردی که همان استرس دست دوم است را صادر خواهد کرد.
عوارض استرس دست دوم
مهم ترین عارضه استرس دست دوم این است که شما استرس و اضطراب موضوعی را تجربه می کنید که هیچ نقشی در زندگی شما ندارد و تنها دلیل آن انتخاب افراد اشتباه در زندگی شما است.
از طرفی استرس دست دوم می تواند باعث ایجاد استرس مزمن شود. استرس مزمن عوارض زیادی دارد. از جمله عوارض آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کلافگی
- اضطراب
- افسردگی
- سردرد
- بی خوابی
- مشکل در سیستم ترشحی و عصب مرکزی
- تاثیر منفی رو قلب و سیستم تنفسی
- تاثیر منفی روی یادگیری و تمرکز
- تاثیر منفی روی کلیه و دستگاه گوارش
- به وجود آمدن سندروم روده تحریک پذیر، میگرن، آسم و دیگر واکنش های عصبی
پس دقت کنید که در چه مکانی قرار می گیرید و چه افرادی اطراف شما هستند.
چطور بفهمیم دچار استرس دست دوم هستیم؟
استرس دست دوم علائمی دارد که در ادامه ذکر شده است. تشخیص این علائم باعث می شود شما متوجه شوید استرس دست دوم دارید و آن را رفع کنید.
استرس دارید ولی دلیل آن را نمی دانید.
هروقت استرس داشتید و دلیل آن را نمی دانستید؛ به احتمال بسیار زیاد تحت تاثیر استرس بقیه قرار گرفتید و دچار استرس دست دوم شدید.
افرادی اطراف شما هستند استرس زیادی دارند
مطمئن باشید که استرس بقیه شما را تحت تاثیر قرار می دهد.
کارهای روزمره را به سرعت زیادتر از حد نرمال انجام می دهید
این به این معنی است که ذهن شما به صورت ناخوداگاه دچار استرس است و شما دچار استرس دست دوم هستید.
بدبین شده اید
نسبت به قبل طرز فکر منفی پیدا کردید. این طرز فکر منفی به دلیل تحت تاثیر افکار اطرافیانتان قرار گرفته اید.
شدت استرسی که تجربه می کنید کم است
شما حس استرسی که به صورت نرمال تجربه می کنید را می دانید. اگر حس استرسی که دارید کمتر از آن حد است به احتمال زیاد استرس دست دوم را تجربه می کنید.
چطور از استرس دوم پیشگیری کنیم؟
با استرس مبارزه نکنید
طی تحقیقات دکتر آلیا کروم از آزمایشگاه ذهن و بدن دانشگاه استنفورد و پیتر سالووی، موسس مرکز هوش هیجانی دانشگاه ییل در بانک سرمایه گذاری یوبی اس (UBS)، هرچقدر ذهنیت منفی نسبت به استرس داشته باشید و بخواهید آن را از خودتان دور کنید، بیشتر درگیر می شوید و استرس مانند پیچکی به دور شما می پیچد. سعی کنید استرس را مانند بقیه احساساتی که تجربه می کنید مثل خوشحالی قبول کنید. یک بدن سالم نسبت به اتفاقات واکنش نشان می دهد. طبق نتایج تحقیقات دید مثبت به استرس، تا 23 درصد از اثرات منفی آن کم می کند. سعی کنید افرادی که به شما استرس می دهند را از زندگی تان حذف کنید و محیط آرام تری برای خودتان بسازید.
اگر می خواهید بیش از حد به مسائل فکر نکنید؛ بخوانید
استرس را جبران کنید
رفتارهایی وجود دارند که باعث می شوند تاثیر منفی استرس کم شود. سعی کنید برنامه های شاد را در عادات روزانه خود قرار دهید و اگر تحت تاثیر استرس دیگران قرار گرفتید و دچار استرس دست دوم شدید، با گفتن جملات انرژی بخش، خندیدن و لبخند زدن از استرس طرف مقابل و خودتان کم کنید. توجه کنید که کمک کردن به دیگران باعث می شود حس بهتری بگیرید و از طرفی چون استرس فرد مقابل را از بین می برد، شما تحت تاثیر استرس نخواهید بود.
عزت نفس داشته باشید
یکی از پرقدرت ترین سپرها در برابر استرس عزت نفس است. هرچقدر عزت نفس بالاتری داشته باشید، استرس دست دوم کمتری را تجربه خواهید کرد. سعی کنید استعداد ها و مهارت هایتان را بشناسید و روی آن ها کار کنید؛ تا قدرتمند شوید. تمرین روزانه را فراموش نکنید. تمرین کردن باعث ترشح هورمون اندروفین می شود که ضد استرس است.
از عادت های روانشناختی استفاده کنید
قبل از اینکه به محیط استرس زا بروید؛ سعی کنید جمله های انگیزشی را با خودتان تکرار کنید. مدیتیشن وریلکسیشن را در برنامه روزانه خود قرار دهید. نرمش و ورزش از شدت استرس و عوارضش کم می کند.
نتیجه گیری
به عنوان همکار، هم اتاقی، دوست یا هر انسان دیگری و از همه مهم تر به عنوان یک پدر و مادر سعی کنید تا جایی که می توانید محیطی آرام برای اطرافیانتان بسازید. توجه کنید که استرس دومی که به بقیه افراد منتقل می کنید؛ روی شما هم تاثیرگذار است و استرس شما را بیشتر می کند. اول سعی کنید استرس خود را در صورت مزمن بودن درمان کنید و پس از آن تا جای ممکن سعی در کنترل آن داشته باشید.
دیدگاهتان را بنویسید