فواید مصرف آهن در دوران بارداری مسئله ای بسیار مهم است که باید مورد توجه قرار بگیرد. زمانی که یک زن باردار می شود تغییرات هورمونی زیادی را تجربه می کند. گاهی این تغییرات باعث بی اشتهایی و میل نداشتن به برخی غذا می شود. از همین رو نیاز به برخی مکمل ها و ویتامین ها دیده می شود. در صورتی که مکمل های مورد نیاز مادر تامین نشود، نه تنها جنین رشد کافی ندارد؛ بلکه مادر نیز دچار مشکلات زیادی خواهد شد. یکی از مهم ترین و ضروری ترین مکمل هایی که مادران باید در دوران بارداری آن را مصرف کند، آهن است.
همانطور که می دانید جنین از طریق خون و بند ناف تغذیه می شود و رشد می کند. در نتیجه زمانی که آهن در بدن مادر کم باشد، اکسیژن و مواد لازم به بدن جنین نمی رسد. در مقاله ی امروز قصد داریم در رابطه با فواید مصرف آهن در دوران بارداری صحبت کنیم. اگر دوست دارید در این باره بیشتر بدانید؛ پس مطالب امروز را از دست ندهید.
فواید مصرف آهن در دوران بارداری چیست؟
تمامی زنان به علت عادت ماهانه دچار کمبود آهن می شوند؛ پس نیاز بدن به آهن یک موضوع همیشگی است. اما این نیاز در دوران بارداری بیش از پیش می شود. از جمله فواید مصرف آهن در دوران بارداری می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آهن وظیفه ی تشکیل هموگلوبین خون را برعهده دارد. این ماده در واقع نوعی پروتئین است که در گلبول های قرمز خون وجود دارد و اکسیژن را جابه جا می کند.
- در خون ماده ی دیگری به نام میوگلوبین وجود دارد که آهن یکی از اجزای بسیار مهم آن به شمار می آید. میوگلوبین به نوعی پروتئین گفته می شود که اکسیژن را به تمامی ماهیچه های موجود در بدن می رساند. علاوه بر آن مانند کلاژن عمل کرده، یعنی به ساخت استخوان، غضروف و بافت های همبند منجر می شود.
- از دیگر دلایلی که نشان می دهد بدن در دوران بارداری به آهن نیاز دارد، این است که آهن بستر مناسبی برای به وجود آمدن آنزیم های ضروری را ایجاد می کند. در نتیجه سیستم ایمنی بدن تقویت می شود.
- بدن زنان باردار به گونه ای است که حدودا 50 درصد بیش از حالت طبیعی خون تولید می کند. از همین رو نیاز فزاینده ای به هموگلوبین پیدا می کنند. هموگلوبین نیز تنها با مصرف آهن اضافی تولید می شود.
- تقریبا نیمی از بانوان حتی پیش از بارداری نیز دچار کم خونی هستند و زمانی که باردار می شوند؛ به علت نبود آهن کافی در بدن دچار خستگی خواهند شد. برای رفع این مشکل کافی است آهن مصرف کنند.
- از ماه سوم به بعد، به دلیل این که جنین در حال رشد است نیاز به آهن بیشتر می شود.
- در صورتی که مادر در دوران بارداری به اندازه کافی آهن دریافت نکند، مادر و حتی جنین با یکسری مشکلات روبه رو خواهند شد. زایمان زودرس، وزن کم نوزاد هنگام تولد، مرگ و میر نوزاد از جمله این مشکلات است.
هر آنچه که باید در رابطه با حاملگی پوچ و علائم آن باید بدانید
چگونه باید تشخیص داد که مادر در دوران بارداری به چه میزان آهن نیاز دارد؟
به طور کلی از طریق آزمایش خون می توان فهمید که مادر به چه میزان آهن در طول روز نیاز دارد. گاهی میزان آن به شکلی است که با مصرف مواد غذایی حاوی آهن می توان این کمبود را برطرف کرد. اما گاهی علاوه بر پیروی از یک رژیم غذایی، به مصرف برخی داروها نیز نیاز خواهد بود. پزشک در این باره باید تصمیم بگیرد. توجه داشته باشید که میزان دریافت آهن برای انسان های بالغ در طول روز با میزان آهنی که باید یک مادر باردار دریافت کند، کاملا متفاوت است. پس اگر پیش از بارداری به مصرف مکمل های آهن می پرداختید؛ حتما باید برای مصرف در این برهه زمانی به پزشک متخصص مراجعه کنید.
در دوران بارداری چه مقدار آهن مصرف می شود؟
بر اساس آمارهای به دست آمده و مطالعات صورت گرفته در این زمینه مشخص شد که تمامی مادران در دوران بارداری باید حدود 800 میلی گرم آهن به بدن خود برسانند. اما تمام آهن فقط برای بدن مادر نیست؛ بلکه از این میزان تنها 500 میلی گرم برای مادر است و 300 میلی گرم دیگر به جفت و جنین می رسد. در واقع این میزان از آهن در دوره دوم و تا انتهای بارداری به طور مداوم افزایش می یابد. اگر بخواهیم دقیق تر در این باره صحبت کنیم، باید بگوییم که مادر در سه ماهه اول تنها به 0.8 میلی گرم آهن در روز نیاز دارد و رفته رفته این میزان به 6 تا 7 میلی گرم افزایش می یابد.
با این اوصاف باید در طول روز چیزی بین 20 تا 48 میلی گرم آهن از طریق مواد غذایی دریافت شود. شاید با خود بگویید که چرا این میزان آهن مورد نیاز بدن با میزان آهنی که باید از طریق مواد غذایی دریافت شود اختلاف فاحشی دارند. دلیل آن این است که تنها 2 تا 4.8 میلی گرم از آن جذب بدن می شود و باقی آن از طریق ادرار، روده و پوست جذب خواهد شد. پس حالا می توان گفت که فواید مصرف آهن در دوران بارداری بر هیچکس پوشیده نیست.
آیا آهن موجود در مواد غذایی همگی به یک شکل هستند؟
بر اساس تصور غلط بسیاری از مردم آهن موجود در مواد غذایی همگی به یک شکل است. در حالی که این چنین نیست، به طور کلی آهن به دو دسته هِم و غیرهِم تقسیم می شود که هر یک از آن ها در دسته ی خاصی از مواد غذایی قرار دارند.
آهن هِم یا Heme
این نوع از آهن در منابع حیوانی مثل گوشت قرمز، گوشت گاو، بوقلمون، گوشت مرغ و گوشت ماهی وجود دارد. بدن انسان به گونه ای است که با آهن هم واکنش بهتری نشان می دهد. به بیان دیگر این که آن را بهتر جذب می کند. از همین رو توصیه می شود مادران باردار بیشتر از غذاهایی که این نوع از آهن را دارند استفاده کنند.
مراقب بیماری های خود ایمنی در دوران بارداری باشید
آهن غیرهِم یا Non Heme
لوبیا، میوه ها خشک، اسفناج، سویا، غلات کامل و غذاهای غنی شده با آهن از جمله مواد غذایی هستند که دارای آهن غیرهم هستند.
کدام یک از مواد غذایی منابع غنی از آهن هم یا آهن غیرهم به شمار می آیند؟
مواد غذایی که منبع غنی آهن به شمار می آیند عبارتند از:
مواد غذایی حاوی آهن هِم (هر 85 گرم)
- یک برش گوشت گاو بدون چربی: 3.2 میلی گرم
- فیله گوشت گاو بدون چربی: 3 میلی گرم
- جگر گاو: 5.2 میلی گرم
- گوشت سینه مرغ: 1.1 میلی گرم
- گوشت ران مرغ: 1.1 میلی گرم
- جگر مرغ: 11 میلی گرم
- گوشت سینه بوقلمون (کبابی): 1.4 میلی گرم
- گوشت ران بوقلمون (کبابی): 2 میلی گرم
- ماهی کنسرو تن: 1.3 میلی گرم
- صدف های کنسرو شده: 5.7 میلی گرم
مواد غذایی حاوی آهن غیر هِم
- یک فنجان بلغور جو دوسر (غنی شده با آهن): 10 میلی گرم
- یک فنجان غلات (حبوبات) خوراکی غنی شده: 24 میلی گرم
- یک فنجان عدس پخته: 6.6 میلی گرم
- یک فنجان سویا آب پز: 8.8 میلی گرم
- نخود یک فنجان: 4.8 میلی گرم
- یک فنجان لوبیای لیما پخته شده: 4.5 میلی گرم
- یک فنجان لوبیا قرمز پخته شده: 5.2 میلی گرم
- یک فنجان چیتی پخته شده: 3.6 میلی گرم
- 85 گرم دانه کدو تنبل بو داده: 4.2 میلی گرم
- نصف فنجان اسفناج آب پز: 3.2 میلی گرم
- نصف فنجان سویا خام (سفت): 3.4 میلی گرم
- یک فنجان آب آلو: 3 میلی گرم
- یک قاشق غذاخوری شیره نیشکر (ملاس): 3.5 میلی گرم
- یک چهارم فنجان کشمش: 0.75 میلی گرم
- یک تکه نان سفید یا گندم غنی شده: 5/7 میلی گرم
- 100 گرم شیره انگور: 12 میلی گرم
از چه راهکارهایی می توان برای افزایش آهن اقدام کرد؟
علاوه بر مکمل های حاوی آهن و برخی مواد غذایی که حاوی آهن هستند، می توان از فواید مصرف آهن در دوران بارداری از روش های دیگر نیز بهره برد. از جمله این راه ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- هنگام پخت خورش از ظروف چدنی استفاده کنید.
- نوشیدنی ها یا خوراکی هایی که حاوی کافئین هستند را همراه با وعده های غذایی میل نکنید.
- از مواد غذایی که ویتامین C دارند بیشتر استفاده کنید.
- از کلسیم تنها در صورت نیاز و در بین وعده های غذایی استفاده کنید.
نتیجه گیری
آهن یکی از مهم ترین مکمل هایی است که تمامی زنان به آن نیاز دارند. اما نیاز آن ها در دوران بارداری بیش از هر زمان دیگری است. همانطور که می دانید خون وظیفه ی انتقال اکسیژن و مواد ضروری بدن را به عهده دارد. زمانی که میزان آهن خون کم باشد، اکسیژن رسانی به خوبی انجام نمی شود. در نتیجه برای جنین و حتی مادر مشکلاتی به بار خواهد آمد. جالب است بدانید میزان نیاز بدن به آهن در دوران بارداری 50 درصد بیشتر خواهد شد. اگر مقاله امروز را با دقت مطالعه کرده باشید می دانید که فواید مصرف آهن در دوران بارداری تا چه اندازه است.
آهن به طور کلی به دو دسته ی آهن هم و آهن غیرهم تقسیم می شود که نوع اول در گوشت حیوانات و نوع دوم در سبزیجات، میوه ها، غلات و… یافت می شود. توجه داشته باشید که اگر قصد بارداری دارید حتما به پزشک مراجعه کنید و تا انتهای این برهه زمانی دوز لازم داروهای حاوی آهن و رژیم غذایی مناسب دریافت کنید. چرا که از ماه سوم به بعد نیاز بدن به آهن بیش از پیش خواهد شد.
دیدگاهتان را بنویسید