اثرات بی نظیر ویتامین B6

این ویتامین، یکی از اعضای خانواده ویتامین B است و با تولید هورمون‌های دوپامین و سروتونین، باعث آرامش و خوش خلقی در فرد می‌شود؛ از این رو ویتامین B6 را، ویتامین مهربانی می‌نامند. هرچند فواید ویتامین B6 خیلی بیشتر از این حرف‌هاست!

ویتامین B6 چیست؟

ویتامین B6 از جمله ویتامین‌های محلول در آب است، که بعد از هضم غذا، از بدن دفع می‌شود. جزء ویتامین ‌های گروه B است که البته در B کمپلکس و مولتی ویتامین‎ها هم وجود دارد. ویتامین B6 با نام “پیرودوکسین” نیز شناخته می‌شود، تمام ویتامین‌های این گروه نقش مهمی در عملکرد فیزیکی و روانی فرد دارند. از اصلی‌ترین فواید ویتامین B6 ، کمک به سوخت‌وساز، عملکرد عصبی، عملکرد کبد، سلامت پوست، سلامت چشم و افزایش سطح انرژی است.

فواید ویتامین B6

عملکرد مغز را بهبود می‌بخشد

یکی از فواید ویتامین B6 ، تاثیرگذاری آن بر مغز است. در واقع بیشترین تاثیر این ویتامین، روی ناقل‌‌های عصبی، یعنی دوپامین و سروتونین است. این دو ناقل عصبی تاثیر زیادی در خلق و خوی افراد دارند؛ پس اگر آرامش بیشتری می‌خواهید یا دل‌تان می‌خواهد به بیماری آلزایمر یا زوال عقل مبتلا نشوید، فواید ویتامین  B6را فراموش نکنید.

روماتیسم مفاصل را درمان می‌کند

کمبود ویتامین B6 می‌تواند علائم روماتیسم مفصلی را تشدید کند؛ بنابراین با مصرف این ویتامین درد مفاصل شما کمتر می‌شود. بر اساس مطالعات دانشمندان، افرادی که به بیماری روماتیسم مفصلی مبتلا هستند، بیشتر از دیگران به ویتامین B6 نیاز دارند؛ دلیل این امر دردهای عضلانی و مفصلی ناشی از التهابات مزمن است؛ مکمل‌‌های ویتامین  B6در کنترل دردهای عضلات و مفاصل ناشی از التهاب بسیار موثر هستند.

آیا می‌توانیم به داروی راکوتان اعتماد کنیم؟

کم خونی را از بین می‌برد

ویتامین B6 برای ساخت هموگلوبین در خون ضروری است؛ بنابراین خداحافظی با کم خونی از مهم‌ترین فواید ویتامین B6 است. هموگلوبین به کمک گلبول‌های قرمز در بدن حمل می‌شود و در انتقال اکسیژن به سلول‌‌ها ضروری است؛ حتما می‌دانید که کم‌خونی نتیجه کاهش گلبول‌‌های قرمز خون است؛ مصرف ویتامین B6 علائم کم‌خونی مثل خستگی و درد را بهبود می‌بخشد.

دردهای قاعدگی را کم می‌کند

مصرف ویتامین B6 یا ویتامین B کمپلکس در پیشگیری یا درمان علائم سندروم پیش از ‌قاعدگی موثر است. بر اساس مطالعات علمی، ویتامین B6 با دردهای سینه، حالت تهوع، گرفتگی عضلات، خستگی، سردرد و حتی جوش‌هایی که پیش از قاعدگی در بدن خانم‌ها ایجاد می‌شوند، مبارزه می‌کند.

فشار خون و کلسترول بدن را کنترل می‌کند

قطعا می‌دانید که، فشار خون و کلسترول بالا، از عوامل مهم ابتلا به بیماری‌‌های قلبی هستند؛ نگران نباشید؛ این ویتامین مشکل شما را حل خواهد کرد؛ ویتامین B6 فشار خون و میزان کلسترول بدن را تنظیم می‌کند.
بر اساس مطالعات دانشمندان، دریافت ویتامین B6 و فولات در بیماران به طرز چشمگیری، غلظت هموسیستئین را کاهش می‌دهد. ویتامین B6، می‌تواند مشکل هموسیستئین بالا را درمان کند؛ هم‌چنین آسیب‌‌های وارد شده به رگ‌‌های خونی را بهبود بخشد.

یک ویتامین ضدافسردگی است

برخی از داروهای ضد افسردگی با افزایش سروتونین مغز، عملکردی مشابه ویتامین B6 دارند؛ بر اساس تحقیقات دانشمندان، ویتامین B6 در تولید سروتونین و پیام‌‌رسان عصبی گاما آمینوبوتیریک اسید (GABA) در مغز بسیار موثر است.

بینایی را قوی می‌کند

مصرف ویتامین B6 کمک می‌کند تا چشم‌های سالم‌تری داشته باشید. دریافت ویتامین B6 به همراه دیگر ویتامین‌‌ها مانند فولات، در پیشگیری از اختلالات چشم و بیماری‌های مرتبط به آن موثر است. از فواید ویتامین B6 این است که می‌تواند بسیاری از بیماری‌های چشم، مانند «دژنراسیون ماکولا» را کنترل کند.

به عنوان ضدتهوع کارایی دارد

می‌توانید تهوع بارداری را با مصرف ویتامین B6  کنترل کنید. این ویتامین قادر است شدت تهوع بارداری را کم کند. در یک مطالعه علمی، به گروهی از زنان باردار، ویتامین B6 و به گروه دیگر پلاسیبو (دارونما) داده شد؛ نتیجه‌ این مطالعه نشان داد، گروهی که ویتامین B6 مصرف کرده‌اند، نسبت به گروه دیگر حالت تهوع کمتری داشته‌اند.

آیا می‌دانید مصرف بی‌رویه لبنیات هم خطرناک است؟

علائم کمبود ویتامین B6

کاهش سطح انرژی

اگر سطح ویتامین B6 در بدن خیلی کاهش پیدا کند، ممکن است مشکل آنمی یا کم خونی به وجود آید، به این معنا که سلول‌های قرمز خون کم شده و باعث خستگی و ضعف می‌شود که باعث کاهش سطح انرژی خواهد شد.

ضعف سیستم ایمنی

کمبود ویتامین B6، توانایی بدن در مقابل عفونت‌ها و بیماری‌ها را کاهش می‌دهد. سرطان و سایر بیماری‌ها، باعث کاهش سطح ویتامین B6 در بدن می‌شوند. در صورت ابتلا به این نوع بیماری‌ها، برای جبران، به مقدار بیشتری ویتامین B6 نیاز است که با مصرف مکمل ویتامین B6 می‌توانید مشکل کمبود آن را حل کنید.

جوش‌های پوستی

نشانه‌های کمبود ویتامین B6 روی پوست نیز مشهود است. اغلب کمبود ویتامین B6 باعث پوسته پوسته شدن و جوش‌های همراه خارش روی صورت بروز می‌کند، این جوش‌ها به مرور زمان واضح‌تر و شدیدتر می‌شوند.

خشکی یا ترک خوردن لب‌ها

دهان، نشان‌دهنده‌ی خوبی برای کمبود هرگونه ویتامین B6 است. کمبود این ویتامین موجب پوسته پوسته شدن و ترک گوشه لب‌ها می‌شود به علاوه زبان را ملتهب می‌کند.

بی حس شدن دست‌ها و پاها

سوزن سوزن شدن انگشت‌های دست و پاها، به علت اختلالات عصبی است که “نوروپاتی محیطی” نامیده می‌شود. کمبود ویتامین  B6باعث بروز نوروپاتی محیطی می‌شود. ویتامین B6 و B12 برای حفظ سلامت اعصاب ضروری هستند و از این معضل جلوگیری می‌کنند.

بدخلق شدن نوزاد

نوزاد بدخلق و بی‌حوصله سعی می‌کند کمبود ویتامین B6 را به شما اعلام کند. اگر نوزاد را در بیشتر از 6 ماه با چیز دیگری به جز شیر خودتان تغذیه نکنید، دچار کمبود ویتامین B6 می‌شود. کمبود بیش از حد این ویتامین حتی ممکن است منجر به بروز تشنج شود. به علاوه کمبود ویتامین B6 شنوایی کودک را بیش از حد حساس می‌کند و در نتیجه هر سر و صدایی به راحتی کودک را آزار می‌دهد. بهتر است برای بررسی این علائم به پزشک اطفال مراجعه نمایید.

حالت تهوع صبحگاهی

مادران بیشتر از هر کس دیگری به ویتامین B6 احتیاج دارند. احساس تهوع و استفراغ از دیگر علائم کمبود ویتامین B6 است.

منابع تامین ویتامین B6 کدامند؟

1- شیر

یک فنجان شیر گاو، می‌تواند 5 درصد از نیاز روزانه شما به این ویتامین را تامین نماید. شیر همچنین حاوی مقادیر بالایی از ویتامین B12 و کلسیم است و در نتیجه مصرف آن برای سلامتی شما توصیه می‌شود.

2- ماهی قزل آلا

این ماهی تمام فواید ویتامین B6 را در خود جای داده است. ماهی قزل آلا، برای حفظ سلامتی غدد فوق کلیوی بسیار مفید است. غدد فوق کلیه باعث ایجاد هورمون‌های مهمی، از جمله کورتیزول، آدرنالین و آلدوسترون می‌شود. این هورمون‌ها فشار خون را کنترل و تنظیم می‌کنند.

3- گوشت‌ها

گوشت مرغ و گوشت سایر دام ها حاوی غلظت بالایی از این ویتامین و سایر مواد مغذی دیگر است. برای جلوگیری از کمبود ویتامین B6 هفته ای یک تا دوبار گوشت مصرف کنید .

4- تخم مرغ

تخم مرغ 10 درصد از نیاز روزانه شما به این ویتامین را تامین می‌نماید. تخم مرغ‌ها، همه کاره هستند و با دارا بودن مواد مغذی و پروتئینی بی شمار، یک غذای کامل برای وعده صبحانه ،ناهار و یا شام به حساب می‌آیند.

5- هویج

هویج دارای ویتامین B6، فیبر و مقادیر بالایی از ویتامین A است. ویتامین B6 به تشکیل یک غلاف پروتئین در اطراف سلول‌های عصبی کمک می کند.

6- سیب زمینی شیرین

سیب زمینی شیرین به طور میانگین 15 درصد از نیاز روزانه شما به این ویتامین را تامین می‌کند. این ماده حاوی مقدار زیادی فیبر، ویتامین A و منیزیم است و مصرف آن به علت داشتن ویتامین B6 گلیکوژن را تنظیم کرده و  به عنوان انرژی در بدن ذخیره می‌کند.

7- جگر مرغ

کبد مرغ یک غذای بسیار مغذی و منبع عالی پروتئین، فولات، ویتامین A، ویتامین B6 و ویتامین B12 است. اما فراموش نکنید در مصرف این ماده غذایی بسیار خوشمزه افراط نکنید.

8- اسفناج

اسفناج  یکی از سبزیجات برگ سبز غنی از ویتامین B6 است، مصرف آن سبب می‌شود تا سیستم ایمنی بدن  با تولید  آنتی بادی‌ها از شما در برابر ابتلا به عفونت‌ها و بیماری‌ها محافظت نماید. این سبزی برگ سبز، ویتامین‌هایی مانند ویتامین ث و ویتامین A را دارد و به علت دارا بودن مقادیر فراوانی از آهن، بهترین سبزی برای درمان آنمی شناخته شده است.

9- موز

موز؛ این میوه معطر و خوشمزه به دلیل غنی بودن از ویتامین B6 به تولید سروتونین کمک کرده و سبب بهبود عملکرد سیستم عصبی و انتقال سیگنال‌ها در مغز می‌شود. 100 گرم موز حاوی 30 میلی گرم ویتامین B6 است.

10- آجیل

آجیل و دانه‌هایی مانند دانه‌های کنجد و دانه‌های آفتابگردان حاوی مقدار زیادی ویتامین B6 هستند. یک فنجان از دانه‌های آفتابگردان حاوی 1.1 میلی گرم ویتامین B6 است .شما می‌توانید با مصرف بادام، گردو، بادام هندی و فندق به عنوان میان وعده، از کمبود این ویتامین در بدنتان جلوگیری کنید.

نتیجه گیری

اگر تغذیه‌ی سالم و متنوعی داشته باشید؛ یعنی مواد غذایی که در بالا اشاره شد را در برنامه‌ی غذایی‌تان بگنجانید، احتمال کمبود این ویتامین کم می‌شود. چون این ویتامین کمابیش در بیشتر مواد غذایی مصرفی ما وجود دارد و می‌تواند پاسخگوی نیاز روزانه‌مان باشد. ضمنا توجه داشته باشید که پخت و پز زیاد، باعث از بین رفتن فواید ویتامین B6 می‌شود. عمل پاستوریزه و تصفیه کردن نیز تاثیر این ویتامین را کاهش می‌دهد. معمولا مواد غذایی خام ویتامین B6 بیشتری نسبت به مواد غذایی پخته‌شده دارند.