درماتیت صورت چیست و چگونه درمان می شود؟
درماتیت صورت یکی از مشکلات پوستی رایج است که ممکن است بر اثر عوامل مختلفی از جمله حساسیت ها، عفونت ها، استفاده از محصولات ناسازگار یا حتی تغییرات محیطی ایجاد شود. این بیماری معمولاً با علائمی از جمله قرمزی، خشکی، خارش و تحریک پوست همراه است. این علائم می تواند برای افراد مبتلا به آن، احساس ناراحتی و ناخوشایندی بیشتری ایجاد کند. از آنجایی که درماتیت صورت می تواند تأثیرات زیادی بر کیفیت زندگی فرد داشته باشد، شناخت علائم، راه های مدیریت و درمان آن اهمیت بسیاری دارد. در این مقاله از روژه مگ، به بررسی علل، علائم و روش های مدیریت درماتیت صورت پرداخته خواهد شد تا افراد بتوانند بهترین راه ها برای مقابله با این مشکل را شناخته و از تأثیرات آن کمترین آسیب را ببینند.
درماتیت صورت چیست؟
درماتیت صورت نوعی از التهاب پوستی است که ممکن است در مناطقی از صورت از جمله اطراف لب و دهان، ابروها و پلک ها و حتی پوست سر ایجاد شود. این بیماری باعث افزایش حساسیت پوست در این نواحی می شود و علائمی همچون خارش، سوزش، خشکی و ترک های خوردگی را به همراه دارد.
معمولاً اگزمای صورت، یکی از شایع ترین فرم های التهاب پوستی در کودکان است. این عارضه اغلب در سنین پایین، به طور خاص تا قبل از یک سالگی، ظاهر می شود. این مشکل ممکن است به صورت مزمن در بزرگسالان نیز ادامه یابد. اما با رعایت اصول بهداشتی مناسب و درمان موثر، می توان این بیماری را کنترل کرده و حتی بهبود بخشید.
انواع درماتیت صورت
درماتیت صورت به عنوان یک بیماری پوستی، می تواند از عوامل مختلفی ناشی شود و بر اساس عوامل موجود، انواع مختلفی از آن وجود دارد. این انواع شامل موارد زیر است.
1. درماتیت خارشی (Atopic Dermatitis)
این نوع درماتیت صورت با علائمی مانند خشکی و قرمزی پوست، خارش شدید، پوسته پوسته شدن و ترشحات مایع در برخی موارد بروز می کند. این درماتیت معمولاً به علت وجود عوامل آلرژیک یا حساسیت در بدن ایجاد می شود و ممکن است به صورت مزمن باشد.
2. درماتیت تماسی (Contact Dermatitis)
این نوع درماتیت صورت به علت تماس با مواد تحریک کننده مانند آلرژن ها، محصولات شیمیایی، مواد آرایشی یا مواد غذایی رخ می دهد. علائم آن شامل قرمزی، تورم، خارش و حتی ترشحات مایع می شود.
3. درماتیت سبورئیک (Seborrheic Dermatitis)
این نوع درماتیت به علت رشد بیش از حد قارچ ها در مناطق چرب پوست مانند صورت، پوسته سر، ابروها و نواحی دیگر صورت ایجاد می شود. علائم آن شامل قرمزی، پوسته پوسته شدن، خارش و پوست چرب می شود.
4. درماتیت خوراکی یا دور دهانی (Perioral Dermatitis)
این نوع درماتیت در نواحی پیراستومیال (اطراف دهان و بین لب و پوست صورت) رخ می دهد. علائم آن شامل قرمزی، تورم، پوسته پوسته شدن و خارش است.
علائم درماتیت صورت
علائم درماتیت صورت معمولاً بسیار گوناگون است و از شدید تا خفیف متغیر می باشد. برخی افراد تنها با تاول های خشک پوستی کوچک روی صورت خود مواجه می شوند، در حالی که دیگران ممکن است با التهابات گسترده تری در سراسر بدن خود مواجه شوند. در برخی از موارد، در افراد با رنگ پوست روشن، پوست قرمز می شود و در افراد با پوست تیره، التهابات می توانند به صورت لکه های قهوه ای تیره، بنفش یا خاکستری ظاهر شوند که تشخیص آن بر روی پوست های تیره رنگ سخت تر است.
علاوه بر صورت و پوست سر، این بیماری ممکن است سایر قسمت های بدن از جمله دست ها، آرنج و پشت زانو را نیز درگیر کند. افراد مبتلا به درماتیت صورت معمولاً دوره های متناوبی از علائم پنهان و نامشخص تجربه می کنند. در حالی که در دوره های دیگر علائم آن ها به شدت افزایش می یابد. از جمله علائم شایع این بیماری می توان به خشکی و ترک های پوست، خارش، جوش های پوستی با رنگ های متفاوت، برآمدگی و تاول های کوچک (در افراد با پوست تیره)، ترشح و پوسته پوسته شدن، ضخامت پوست، تیره شدن رنگ پوست دور چشم و حساسیت پوستی ناشی از خارش اشاره کرد.
لیست علائم درماتیت صورت عبارتند از:
- خشکی و ترک خوردگی پوست
- خارش
- جوش های پوستی با رنگ های مختلف
- برآمدگی و تاول های کوچک در افراد با پوست تیره
- ترشح و پوسته پوسته شدن
- ضخامت پوست
- تیره شدن رنگ پوست دور چشم
- حساسیت پوستی ناشی از خارش
این موارد می تواند منجر به خشکی پوست شود، که به آسیب و التهاب پوست منجر می شود. تحقیقات جدید نشان می دهد که التهاب به طور مستقیم احساس خارش را زمینه می سازد که به نوبه خود باعث خارش پوست می شود. این منجر به آسیب بیشتر پوست و افزایش خطر عفونت با باکتری ها می شود.
علل درماتیت صورت
1. تغییرات ژنتیکی
تغییرات ژنتیکی می تواند یکی از عوامل موثر در بروز درماتیت صورت باشد. برخی از افراد ممکن است ژن هایی را به ارث ببرند که آن ها را برای این بیماری حساس تر می کند. این تغییرات ژنتیکی ممکن است باعث افزایش واکنش التهابی پوست شود، که در نتیجه موجب ظهور علائم درماتیت صورت گردد.
این تغییرات ژنتیکی ممکن است باعث تغییر در عملکرد سیستم ایمنی بدن شود، که به واکنش های غیرطبیعی نسبت به عوامل محیطی، مانند آلرژن ها یا عفونت ها، منجر شود. این واکنش ها باعث التهاب و آسیب به پوست می شوند و به طور مستقیم موجب ظهور علائم درماتیت صورت می شوند. بنابراین، تغییرات ژنتیکی می تواند یکی از عوامل موثر در افزایش احتمال بروز درماتیت صورت باشد.
2. ضعف سیستم ایمنی بدن
ضعف سیستم ایمنی بدن نیز می تواند یکی از عوامل موثر در بروز درماتیت صورت باشد. وقتی که سیستم ایمنی بدن به درستی عمل نمی کند یا ضعیف می شود، بدن قادر به مقابله با عوامل محیطی مختلف مانند باکتری ها، ویروس ها و آلرژن ها نیست. این می تواند منجر به واکنش های التهابی زیاد در پوست شود و علائم درماتیت صورت را به وجود آورد. بنابراین، ضعف سیستم ایمنی بدن می تواند ریشه ی بروز این نوع از التهاب پوستی را تشکیل دهد.
وقتی که سیستم ایمنی بدن ضعیف است، پوست به راحتی قادر به مقاومت در برابر عوامل محیطی نخواهد بود و به سرعت به تحریکات خارجی واکنش نشان می دهد. این واکنشات شامل التهابات، تحریک ها و حتی آلرژن های معمول می شود که به علائم درماتیت صورت منجر می شوند. بنابراین، تقویت سیستم ایمنی بدن و پشتیبانی از آن می تواند از مهم ترین راهکارها در پیشگیری و مدیریت درماتیت صورت باشد.
3. عوامل محیطی مانند آلودگی زیستی یا آب و هوای بسیار سرد و گرم
آلودگی هوا و عوامل زیستی مختلف می توانند به علت تحریک پوست و ایجاد التهابات، عوارضی نظیر خشکی، قرمزی و خارش در پوست ایجاد کنند. همچنین، شرایط آب و هوایی نامساعد مانند سرما یا گرما نیز می توانند سبب تحریک و التهاب پوست شده و علائم درماتیت صورت را شدت بخشند.
همچنین، شرایط آب و هوایی نامساعد مانند سرما و گرما می توانند باعث خشکی و تحریک پوست شده و علائم درماتیت صورت را شدت بخشند. برای مثال، هوای سرد و خشک می تواند باعث خشکی و ترک خوردگی پوست شود، در حالی که هوای گرم و مرطوب ممکن است باعث تعریق و تحریک پوست شود که در نتیجه به آلودگی پوست و افزایش خطر ابتلا به درماتیت صورت منجر گردد.
4. قرار گرفتن در معرض دود سیگار
قرار گرفتن در معرض دود سیگار نیز می تواند به عوارض درماتیت صورت منجر شود. دود سیگار شامل مواد شیمیایی مختلف است که می توانند پوست را تحریک کرده و التهابات را ایجاد کنند. علاوه بر این، دود سیگار می تواند باعث خشکی و ترک های پوستی شود و علائم درماتیت صورت را شدت بخشد. بنابراین، اجتناب از قرار گرفتن در معرض دود سیگار و اقداماتی برای کاهش تماس با آن می تواند به پیشگیری از درماتیت صورت کمک کند.
علاوه بر این، مواد شیمیایی موجود در دود سیگار می توانند عملکرد سیستم ایمنی پوست را تضعیف کرده و باعث افزایش حساسیت پوستی شوند. این افزایش حساسیت می تواند به تحریکات کمتری نیاز داشته باشد تا علائم درماتیت صورت را فعال کند. بنابراین، از قرار گرفتن در معرض دود سیگار باید خودداری شود و برای حفظ سلامت پوست، اقداماتی انجام شود تا تماس با دود سیگار کاهش یابد.
5. مصرف روغن های آرایشی و محصولات بهداشتی
برخی از این محصولات شامل مواد شیمیایی قوی هستند که می توانند پوست را تحریک کرده و التهابات را به وجود آورند. همچنین، برخی از روغن ها و مواد آرایشی می توانند باعث بستن منافذ پوستی شده و به ایجاد جمعیت باکتری ها و بافت های آلوده منجر شوند که می تواند به عوارضی مانند جوش ها، قرمزی و خارش پوست منجر شود. بنابراین، استفاده متناسب و با انتخاب دقیق از محصولات آرایشی و بهداشتی می تواند به پیشگیری از درماتیت صورت کمک کند.
6. شوینده های صورت
برخی از شوینده های صورت حاوی مواد شیمیایی قوی هستند که ممکن است پوست را تحریک کرده و باعث التهابات شود. همچنین، استفاده از شوینده های صورت بدون در نظر گرفتن نوع پوست و حساسیت های فردی می تواند باعث خشکی، قرمزی و تحریک پوست شود. برای جلوگیری از این مشکلات، استفاده از شوینده های صورت با مواد طبیعی و مناسب برای نوع پوست و پس از آن استفاده از مرطوب کننده مناسب، توصیه می شود.
7. خشکی بیش از حد پوست
خشکی بیش از حد پوست نیز می تواند یکی از عوارض درماتیت صورت باشد. وقتی پوست خشک می شود، می تواند آسیب پذیرتر به عوامل محیطی شود و التهابات و تحریکات بیشتری را تجربه کند. علاوه بر این، خشکی پوست می تواند باعث تشدید علائم درماتیت صورت از جمله خارش، قرمزی و ترک های پوستی شود. بنابراین، مراقبت از پوست و استفاده از مرطوب کننده ها و محصولات مراقبتی مناسب می تواند به کاهش خشکی پوست و پیشگیری از درماتیت صورت کمک کند.
راه های تشخیص درماتیت صورت
- بررسی سابقه خانوادگی و پزشکی بیمار: بررسی تاریخچه آلرژی ها و بیماری های مرتبط با سابقه خانوادگی و پزشکی بیمار، اطلاعات مهمی را در خصوص عوامل موثر در بروز درماتیت صورت فراهم می کند.
- معاینه بالینی و بررسی وجود علائم همچون آسم، تب یا آلرژی غذایی: معاینه فیزیکی بیمار و بررسی علائم آلرژی ها و علائم مرتبط با بیماری های دیگر، اطلاعات مفیدی برای تشخیص صحیح درماتیت صورت فراهم می کند.
- بررسی مشکلات خواب: بررسی مشکلات خواب می تواند نقش مهمی در تشخیص درماتیت صورت ایفا کند، زیرا اختلالات در خواب ممکن است به عوارضی همچون استرس و تحریکات پوست منجر شود.
- معاینه پوست و زخم های موجود روی پوست: بررسی دقیق و معاینه پوست و هر گونه زخم، قرمزی، خشکی یا ترشحات غیرطبیعی روی پوست، به تشخیص درماتیت صورت کمک می کند.
- انجام آزمایش خون: آزمایش خون می تواند اطلاعاتی درباره وضعیت عمومی بیماری و میزان التهاب و عوامل مرتبط با درماتیت صورت ارائه دهد.
- نمونه برداری از زخم ها به وسیله بیوپسی: انجام بیوپسی و نمونه برداری از زخم ها و بافت های پوستی، می تواند در تشخیص نوع و علت درماتیت صورت به کار گرفته شود.
راه های درمان درماتیت صورت
درمان درماتیت صورت اغلب با اقدامات مراقبتی و مرطوب نگه داشتن پوست آغاز می شود. این اقدامات شامل استفاده از مرطوب کننده ها و محافظت از پوست در برابر عوامل محیطی می شود. اگر این اقدامات موثر نباشند، پزشک ممکن است کرم ها و پمادهای موضعی را تجویز کند تا به کنترل خارش و بازسازی پوست کمک کند. این بیماری معمولاً مزمن است و ممکن است برای کنترل و درمان آن نیاز به استفاده از روش های مختلفی باشد که ممکن است چند ماه یا حتی چند سال طول بکشد.
در بعضی موارد، با وجود درمان موفق، ممکن است علائم این بیماری بازهم مشاهده شود. راه های دیگر درمان درماتیت صورت شامل استفاده از داروهای موضعی مانند کرم و پمادهای پوستی، آنتی بیوتیک ها، داروهای ضد التهاب، آنتی بادی های تزریقی، نورتراپی، استفاده از پانسمان مرطوب برای موارد حاد و کنترل و مدیریت استرس می باشد. در ادامه به توضیح هر کدام از موارد یاد شده خواهیم پرداخت.
- داروهای موضعی مانند کرم یا پمادهای پوستی: این داروها معمولاً به صورت موضعی بر روی پوست استفاده می شوند و در کنترل خارش، التهاب و تسکین علائم درماتیت صورت موثر هستند.
- آنتی بیوتیک ها: داروهای آنتی بیوتیک می توانند عفونت های پوستی را کنترل کرده و باکتری های آلوده را از بین ببرند، که یکی از عوامل ایجاد و تشدید درماتیت صورت است.
- داروهای ضد التهاب: این داروها با کاهش التهابات پوستی، قرمزی، و تورم های آن، به بهبود علائم درماتیت صورت کمک می کنند.
- آنتی بادی های تزریقی: این داروها به صورت تزریقی به بدن وارد می شوند و می توانند به کنترل و تسکین علائم شدید درماتیت صورت کمک کنند.
- نورتراپی: استفاده از نورتراپی می تواند با استفاده از نورهای خاص، التهابات پوستی را کاهش دهد و بهبود علائم درماتیت صورت را فراهم کند.
- پانسمان مرطوب برای موارد حاد: استفاده از پانسمان های مرطوب برای زخم ها و التهابات شدید پوستی، به تسهیل درمان و ترمیم پوست کمک می کند.
- کنترل و مدیریت استرس: مدیریت استرس و افزایش آگاهی از عوامل تحریک کننده می تواند به کاهش علائم درماتیت صورت و جلوگیری از تشدید آن کمک کند.
پماد برای درماتیت صورت
استفاده از پماد برای درمان درماتیت صورت یکی از روش های اساسی است که می تواند به تسکین علائم این بیماری کمک کند. با این حال، برای انتخاب مناسب ترین پماد، بهتر است ابتدا با پزشک متخصص پوست مشورت کنید تا توصیه های مناسبی برای شما داشته باشید. درمان های موجود شامل پمادهای ضد التهابی مانند پماد های حاوی استئروئیدها مانند هیدروکورتیزون، که به کنترل التهاب و قرمزی پوست کمک می کنند.
همچنین، پمادهای آنتی هیستامینی نیز مفید هستند. این پمادها معمولاً شامل دیفن هیدرامین یا هیدروکسی زین می شوند که می توانند خارش و التهاب پوست را کاهش دهند. به علاوه، پمادهای مرطوب کننده مانند وازلین، سراکوسید و اسید هیالورونیک نیز می توانند در بهبود و مرطوب نگه داشتن پوست مؤثر باشند.
درمان خانگی درماتیت صورت
درمان خانگی درماتیت صورت می تواند در مواردی که شدت التهاب و عارضه پوستی زیاد نباشد، به عنوان یک راهکار مؤثر مورد استفاده قرار بگیرد. از جمله روش های درمان خانگی این بیماری می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استفاده از ژل موضعی آلوئه ورا یا کرم های حاوی آلوئه ورا که به دلیل خواص ضد التهابی و آرام بخشی خود، می تواند به تسکین علائم درماتیت صورت کمک کند.
- استفاده از عسل که به عنوان یک ماده ضد التهابی و ضد عفونی کننده شناخته شده است و می تواند به کاهش التهاب و تسکین خارش در پوست کمک نماید.
- اعمال طب فشاری بر مناطق مبتلا به درماتیت صورت می تواند به بهبود علائم و تسکین خارش کمک کند.
- استفاده از موضعی جو دوسر کلوئیدی که خواص ضد التهابی و آرام بخشی دارد و می تواند به بهبود علائم درماتیت صورت کمک کند.
- استفاده از روغن نارگیل که خواص مرطوب کننده و ضد التهابی دارد و می تواند به تسکین علائم درماتیت صورت کمک کند.
- استفاده از روغن جوجوبا که می تواند به ترمیم و مرطوب نگه داشتن پوست کمک کرده و علائم درماتیت را کاهش دهد.
درمان درماتیت سبورئیک صورت
برای درمان درماتیت سبورئیک در صورت، از داروهایی مانند کرم های کورتیکواستروئیدی ملایم، فوم، پماد یا روغن های ضدخارش و التیام بخش استفاده می شود. این داروها بر روی نواحی آسیب دیده اعمال می شوند تا به کاهش التهاب و تسکین علائم درماتیت کمک کنند. در ضمن، مهم است که این مواد به داخل چشم ها نرود. همچنین، برای درمان درماتیت سبورئیک، پزشک ممکن است از کرم های ضدقارچ مانند کتوکونازول نیز تجویز کند.
در زمانی که پوست در حالت التهابی است، از استفاده از اسپری مو، تافت، ژل و هرگونه مواد آرایشی بر روی پوست سر و صورت خودداری شود. استفاده از شوینده های صورتی حاوی اسید سالیسیلیک، سولفید سلنیوم و زینک پیریتیون می تواند مفید باشد. همچنین، محصولات ضدقارچ و لوسیون های استروئیدی را به صورت موضعی بر روی نواحی آسیب دیده می توان استفاده کرد.
عوارض درماتیت صورت
عفونت های باکتریایی از شایع ترین عوارض درماتیت صورت محسوب می شوند؛ بیش از نود درصد افراد مبتلا به درماتیت صورت در معرض خطر عفونت باکتریایی پوستی قرار می گیرند. این نوع عفونت ها می توانند منجر به تشدید علائم درماتیت، ایجاد آب سیاهی و تورم پوست شوند. همچنین، عفونت های ویروسی نیز اغلب همراه با درماتیت صورت رخ می دهند و باعث ایجاد زخم های پوستی و خارش شدید می شوند.
علاوه بر عفونت های پوستی، مشکلات جسمی نیز ممکن است به عنوان عوارض درماتیت صورت ظاهر شوند. این مشکلات شامل خشکی و ترک های پوست، التهاب و قرمزی، و حتی تشدید علائم درماتیت می شوند. عوارض دیگر این بیماری ممکن است شامل اختلالات روانی مانند اضطراب و افسردگی، از دست دادن اعتماد به نفس و مشکلات خواب باشد که می تواند بر کیفیت زندگی تأثیر بگذارد.
راه های پیشگیری از درماتیت صورت
برای پیشگیری از درماتیت صورت، اقدامات زیر را می توانید انجام دهید.
1. حفظ رطوبت پوست
برای حفظ رطوبت پوست، از استفاده از ژل یا کرم های آبرسان حاوی آلوئه ورا یا هیالورونیک اسید در روتین روزانه پوستی خود استفاده کنید. این اقدام می تواند به حفظ رطوبت پوست کمک کند و از بروز درماتیت صورت جلوگیری نماید.
2. استفاده از آب نسبتاً خنک
هنگام حمام یا شستشوی صورت، از آبی با دمای نسبتاً خنک استفاده کنید تا جلوی خشکی و تحریک پوست را بگیرید. همچنین، استفاده از شوینده های ضد حساسیت برای پوست های حساس مفید است.
3. مراقبت از نوزادان و کودکان
در صورتی که نوزادان و کودکان در خطر بروز درماتیت هستند، مصرف لوسیون های مرطوب کننده و محافظ می تواند ریسک بروز درماتیت را کاهش دهد. این اقدام می تواند به حفظ رطوبت پوست کودکان کمک کند و از بروز علائم درماتیت جلوگیری کند.
سخن پایانی
در پایان این قسمت از روژه باید یادآور شویم که بهترین راه برای مقابله با درماتیت صورت، پیشگیری و مراقبت منظم از پوست است. با رعایت نکات بهداشتی و استفاده از محصولات مناسب، می توانید از بروز و تشدید این بیماری جلوگیری کنید. همچنین، مشورت با پزشک متخصص و پیگیری دقیق توصیه های درمانی نیز اهمیت زیادی دارد. به یاد داشته باشید که مراقبت از پوست، مراقبت از سلامتی شماست.
دیدگاهتان را بنویسید