تاثیر قرنطینه در رشد مهارتی کودکان

با شیوع همه گیری کرونا در جهان، بسیاری از مردم در قرنطینه منزوی شدند که نتایج و عواقب نامطلوبی برای سلامت روان افراد به ویژه کوکان را به دنبال داشت.

این مقاله در روژه مگ با بررسی تأثیر قرنطینه بر رشد مهارتی کودکان و نوجوانان اقداماتی را برای بهبود پیامدهای روان ‌شناختی انزوا ارائه می دهد که می تواند در بهتر شدن علائم و از بین بردن آن ها مفید واقع شود. اگر کودکی دارید که در دوران قرنطینه به دنیا آمده است و تحت تاثیر ویژگی های این دوران رشد کرده است، این مقاله برای شما مفید خواهد بود.

اختلالات مهارت های رشدی قبل و بعد از قرنطینه

برای بررسی تاثیر قرنطینه در رشد مهارتی کودکان عموما از نتایج به دست آمده در غربالگری ها و مراقبت های بهداشتی استفاده شده است. اگرچه اختلالات رشد مهارتی در کودکان قبل از قرنطینه حول محور مشکلاتی مانند اختلال استرس حاد، اختلال عدم سازگاری، غم و اندوه و اختلال استرس پس از سانحه را گزارش می کردند، اما تاثیر قرنطینه ی دوران کرونا شکل و نوع این بیماری ها را متحول کرد.

در طول همه‌ گیری کووید-19 مشکلاتی نظیر بی ‌قراری، تحریک‌ پذیری، اضطراب، چسبیدن و بی ‌توجهی و اختلالات تمرکز از جمله پیامدهای نامطلوب و شایع به حساب می آیند که خوشبختانه در بسیاری از موارد قابل حل هستند.

آیا کودکان از تاثیر روانی قرنطینه در امان هستند؟

کودکان و نوجوانان تقریبا نیمی از جمعیت جهان را تشکیل می دهند که 26 درصد آن ها کمتر از 15 سال سن دارند. مطالعات مقدماتی نشان می دهد که اگرچه کودکان و نوجوانان کمتر به کرونا مبتلا می شوند و یا ابتلای آن ها بدون علامت می ماند و علائم خفیف تری دارد، اما به هر حال تحت تاثیر شدید عوارض روانی این دوران قرار دارند.

کودکان چه  در صورتی که به کرونا آلوده شوند و چه نشوند، نسبت به پریشانی روانی این بیماری همه گیر که همه ی محیط پیرامون را تحت تاثیر قرار داده بی تفاوت نیستند. در مطالعات متعددی گزارش شده است که کودکان از سن دو سالگی از تغییرات پیرامون خود آگاه هستند و عوامل استرس زا در والدین و از دست دادن عزیزان علاوه بر اثرات روانی خاص قرنطینه و انزوا، احتمالاً می تواند بر سلامت کودکان و نوجوانان و رشد مهارتی کودکان تأثیر بگذارد.

تاثیر قرنطینه در سلامت روانی کودکان

قرنطینه و انزوا بدون شک تجربه ای ناخوشایند و آزاردهنده برای همه ی افرادی بوده است که با آن مواجه شدند. همچنین نامشخص بودن شرایط بیماری، محدودیت در رفت و آمدها و فعالیت های روزانه، جدایی از عزیزان و کسلی و بی حوصلگی ممکن است به اثرات منفی قرنطینه کمک کرده باشد.

در اغلب افراد و خانواده ها، زیان های مالی ناشی از رکود کسب و کار در این دوران و بروز مواردی مانند اظطراب و افسردگی بزرگسالان را به شدت تحت تاثیر قرار داد و در خانواده هایی که کودکان تازه متولد شده در این دوران یا بچه های خردسال داشتند این مسائل به کودکان نیز از طرق مختلف انتقال پیدا کرد و شرایط رشد و سلامت روانی آن ها را تحت تاثیر قرار داد.

اثرات منفی صفحه نمایش در رشد مهارتی

قبل از همه ‌گیری، متخصصان کودکان و روانشناسان بر اساس مطالعات متعددی که اثرات منفی تلویزیون و فضای مجازی را در طول دوران رشد نشان می ‌دهند، از محدودیت ‌های زمانی تماشای تلویزیون و هرگونه نمایشگری برای کودکان خردسال حمایت کردند.

اما شروع همه ‌گیری کرونا و نیاز به یادگیری مجازی، با کاهش فرصت برای فعالیت‌ های فیزیکی و ارتباطات حضوری، استفاده از موبایل و تبلت را توجیه کرد و کودکان و خردسالان را از چارچوب های قوانین مرتبط با سلامت روانی شان منحرف کرد.

به این شکل شاهد افزایش همده ی استفاده از وسایل الکترونیکی مضر در کودکان بودیم. همچنین بسیاری از کودکانی که در سن آمادگی جدایی از والدین بودند به اجبار از رفتن به مراکز آموزشی و مهد کودک ها محروم شدند و از یادگیری به موقع مهارت های مختلف دست ورزی، ارباط با هم سن و سالان خود و یادگیری مقابله با چالش ها بازماندند.

کودکان زیر 2 سال با تماشای صفحه نمایش در آینده دچار اختلال یادگیری و مشکلات عدم تمرکز می شوند و در مقابل، از تعاملات حضوری بیشترین بهره را می برند. مطالعات نشان داده است کودکانی که دو ساعت یا بیشتر در روز تلویزیون می بینند، در مقایسه با کودکانی که میزان تماشای تلویزیون و موبایل روزانه ی کمتر و کنترل شده تری دارند، بیشتر احتمال دارد مشکلات رفتاری و تاخیر در مراحل رشد را تجربه کنند و دانش واژگان کم تری داشته باشند. این مشکلات در سن سه سالگی به شکل خشم، خلق و خوی تند و ناامیدی بروز می کند.

مشکل دیگر اینکه ممکن است مدت زمان زیاد ماندن در خانه و استفاده از موبایل و تلویزیون باعث خستگی چشم شده و ریتم طبیعی شبانه روزی و خواب را تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین این بیماری همه گیر وضعیت دشواری را در کودکان خردسال قرنطینه شده در خانه به وجود آورْد.

تاثیر جایگزینی لوازم الکترونیکی با تجربه های واقعی

در طول این مدت، بسیاری از ابزار آموزشی مدرسه به سمت قالب ‌های دیجیتالی و الکترونیکی تغییر کردند. کودکان یاد گرفتند که از پلتفرم های آنلاین برای انجام تکالیف استفاده کنند و فرصت کمتری برای خواندن و نوشتن روی کاغذ پیدا کردند. دست ‌نویسی یک مهارت حرکتی بسیار خوب و لازم بود که مطمئناً در طول همه ‌گیری برای بسیاری از کودکان از آن محروم شدند.

تولد در قرنطینه

نوزادانی که در جهان درگیر پاندمی به دنیا آمده اند، تجربیات اولیه ی زندگی بسیار متفاوت تری از سایر نوزادان قبل از خود داشتند.

در بسیاری موارد، تاثیر قرنطینه به بدترین شکل ممکن در ابتدایی ترین لحظه ی ورود به جهان دامنگیر نوزادان شد و نوزادان بلافاصله به دلیل عفونت مادرزادی کرونا قرنطینه شدند و از نعمت تجربه ی قرار گرفتن در محیط گرم و پذیرای خانه در نخستین روزهای ورود به جهان محروم شدند.

افسردگی مادر و استرس خانوادگی ناشی از شرایط قرنطینه نیز ممکن است محیط خانه را در سال های بسیار حیاتی اولیه تغییر داده باشد.

مطالعات نشان داده اند که تولد در دوران همه ‌گیری و رشد کردن در شکم مادر مبتلا به  کرونا در دوران بارداری در بسیاری از موارد باعث ایجاد اختلال در روند رشد جنین نیز شده است که این کودکان بعد از تولد نیز ممکن است همچنان در سایر مراحل رشد تحت تاثیر این تجربه  بمانند.

ارزیابی کودکان متولد شده در پاندمی

 نسل کودکانی که تجربه ی متفاوت قرنطینه را در سنین پایین داشتند و رشد مهارتی آن ها تحت تاثیر قرنطینه قرار گرفت، باید مورد توجه قرار گیرد و از نظر تأثیر قرنطینه بر رشد عصبی، پیشرفت تحصیلی، رشد اجتماعی، سلامت جسمی و روانی، و تأثیر بر اشتغال آینده شان، ارزیابی شوند.

بنابراین اولین اقدام ارزیابی دستاوردها و توانایی های مهارتی کودکان با توجه به سن آن هاست. اگر کودک شما با توجه به سن خود از مهارت های لازم در این سن برخوردار نیست و در برخی از آن ها ضعیف عمل می کند، حتما برای بررسی علل این وضعیت و پیاده سازی راهکارهای مفید اقدام کنید.

در حال حاضر بیش از هر زمان دیگری، مشاوران و سایر متخصصان کودکان باید در هر فرصتی در هنگام تماس با کودک یا نوجوان در ارائه ی غربالگری رشد، رفتار و سلامت روان هوشیار باشند. برای کودکان و نوجوانان با مشکلات سلامت روان، حمایت از نیازهای خاص این نسل از کودکان مورد نیاز است.

نکات مهم برای بهبود وضعیت

خوشبختانه دوران پاندمی پایان یافته و بیماری اکنون تحت کنترل است. اگر به عنوان والد دچار افسردگی یا مشکلات ناشی از کرونا شده اید ابتدا خود را به درمانگر معرفی کنید و سپس برای سازگاری با روال های عادی رفت و آمد، تفریح و آموزش های ضروری آماده کنید.

کودک شما برای رشد در مهارت های اجتماعی، دست ورزی، مقابله با چالش ها و کسب توانمندی های لازم برای مهارت های آینده نیاز به تعامل با کودکان هم سن و سال خود در محیط های مختلف و کسب تجربه های “واقعی” دارد. پس با برنامه ریزی و کمک گرفتن از آموزش های مشاوران متخصص در این زمینه ی خاص هرچه سریع تر برای پیشگیری از بروز اختلالات رشدی یا بدتر شدن آن ها اقدام کنید.

نرخ افزایشی کودکان مبتلا به تاخیر در رشد، اختلالات یادگیری و اختلالات رفتاری بسیار نگران کننده است و همین امر محققان را به ارزیابی بیشتر کودکان در غربالگری ها سوق داده است.

اگرچه شواهد قطعی در مورد تأثیر قرنطینه و انزوا بر کودکان و نوجوانان وجود ندارد و نمی توان تمام کودکان متولد شده و رشد کرده در این دوران را کودکانی ناسالم دانست، اما روال ‌ها، تعاملات اجتماعی و دوستی‌ها از مهم ‌ترین عواملی هستند که در رشد روانی طبیعی کودکان نقش دارند و تغییر و تحول آن ها در دوران پاندمی قطعا تاثیراتی را متوجه کودکان کرده است.

قرنطینه یا منزوی بودن اغلب روال‌ های معمول را متحول می کند و می‌تواند شرایط چالش ‌برانگیزی برای همه ی افراد، به ‌ویژه آن ‌هایی که نیازهای ویژه دارند مانند کودکان در سن رشد ایجاد کند.