به کودک پستانک بدهیم یا ندهیم؟

برخی از نوزادان با تکان دادن و در آغوش گرفتن به آرامش می رسند، اما برخی دیگر با تلاش های اولیه ممکن است به راحتی آرام نشوند یا حتی زمانی که گرسنه نیستند، همچنان تمایل به مکیدن سینه ی مادرشان داشته باشند. اگر نوزاد شما پس از خوردن شیر به مقدار کافی، همچنان به مکیدن علاقه دارد یا اگر کودک شما پس از آروغ، نوازش، آغوش گرفتن و بازی کردن، همچنان با بی قراری مواجه شود، احتمالاً به ذهن شما فکر خواهد کرد که از پستانک استفاده کنید.

اما باید بدانید که بر اساس نظر پزشکان و کارشناسان، پستانک در برخی موارد نه تنها برای کودک شما هیچ فایده ای نخواهد داشت، بلکه ممکن است مانع از تغذیه مناسب شود و باعث بلع هوا و افزایش نفخ و مشکلات دیگر گردد. بنابراین، استفاده از پستانک به هیچ وجه نباید به عنوان جایگزین نوازش یا تغذیه برای نوزاد در نظر گرفته شود. در این مقاله از روژه مگ، به برخی از دلایل منع از دادن پستانک به نوزاد، زمان های پرهیز از آن و نکات مدیریت استفاده از پستانک می پردازیم.

دلایل منع دادن پستانک به نوزاد

با ورود به نقش والدینی، یادگیری نحوه آرام کردن نوزاد به عنوان یک مهارت اساسی و حیاتی مطرح می شود. این مسئله، به مرور زمان یکی از اولویت های اصلی والدین می شود، که در آن آرامش و راحتی نوزاد نقش بسیار مهمی ایفا می کند. در این مسیر، استفاده از پستانک به عنوان یک وسیله آرام بخش ممکن است به ذهن والدین بیاید، اما پزشکان به دلایل متعددی منع استفاده از پستانک را توصیه می کنند. در ادامه به معرفی دلایل منع دادن پستانک به نوزاد بر اساس توصیه پزشکان خواهیم پرداخت.

تفاوت مکیدن سینه مادر و پستانک

تفاوت مکیدن سینه مادر و پستانک به گونه ای است که در گذشته، ایده وجود داشت که اگر نوزاد قبل از اینکه مهارت مکیدن سینهٔ مادرش را یاد بگیرد، به مکیدن پستانک بپردازد، ممکن است ترجیح خود را به پستانک دهد و این مسئله باعث تداخل با فرآیند تغذیه موثر از طریق شیر مادر گردد. اما اطلاعات جدید نشان می دهد که اگر نوزاد خود را با شیر مادر تغذیه می کنید، مهم است که او را به صورت طبیعی مهارت مکیدن سینه را یاد دهید. زیرا مکیدن پستانک و سینهٔ مادر حاوی حرکات متفاوتی است که نوزاد با دهان خود انجام می دهد.

تا زمانی که نوزاد مهارت مکیدن سینهٔ مادر را به خوبی یاد نگرفته و سطح تولید شیر مادر ثابت نشده باشد، بهتر است از پستانک استفاده نشود. همچنین لازم است در نظر داشته باشیم که تا پیش از یک ماهگی، نوزاد را با پستانک آشنا نکنیم.

در این دوران حساس توسعهٔ نوزاد، اجازه دادن به او برای مکیدن سینهٔ مادر باعث ایجاد ارتباط عاطفی قوی بین والدین و نوزاد می شود. این ارتباط نه تنها به آرامش و راحتی نوزاد کمک می کند بلکه به تقویت احساس امنیت و اطمینان او نیز می پردازد. همچنین، مکیدن سینهٔ مادر به عنوان یک فرآیند طبیعی، نیازمند هماهنگی کامل بین نوزاد و والدین است.

در این راستا، ارائه پستانک قبل از اینکه نوزاد به طور کامل مهارت مکیدن سینه را یاد بگیرد، می تواند باعث ایجاد یک الگوی ترجیح برای پستانک شود که در ادامه باعث مشکلات تغذیه و انتقال به مکیدن سینهٔ مادر می شود. بنابراین، تأخیر در ارائه پستانک تا زمانی که نوزاد مهارت مکیدن را به دست آورده و سطح تغذیهٔ او مستقر شده باشد، به بهترین شکل توسعه و رشد سالم نوزاد را تضمین می کند.

·       خطر ابتلا به عفونت گوش

خطر ابتلا به عفونت گوش، یکی از دلایل اساسی برای خودداری از ارائه پستانک به نوزادان و کودکان شیرخوار محسوب می شود. استفاده از پستانک تا شش ماهگی، زمانی که نیاز کودک به مکیدن اوج می گیرد، تاکید می شود. از سوی دیگر، ادامه استفاده از پستانک پس از این مدت، خصوصاً اگر نشانگان مستعدی به عفونت گوش وجود داشته باشد، ممکن است باعث افزایش خطر ابتلا به این نوع عفونت شود. این توصیه به والدین کمک می کند تا تاکتیک های بهینه برای حفظ سلامت گوش و سیستم تنفسی نوزادان را در نظر بگیرند و در آینده از عوارض جانبی ناشی از عفونت گوش جلوگیری نمایند.

همچنین، مواجهه با چالش های عفونی در دوران اولیه زندگی نوزادان می تواند تأثیرات جدی بر رشد و توسعه سلامت آن ها داشته باشد. این مسئله از اهمیت به سزایی برخوردار است. زیرا سیستم ایمنی نوزادان هنوز در مراحل ابتدایی قرار دارد و حفظ سلامتی آن از اهمیت بالایی برخوردار است.

به عنوان والدین، آگاهی از این موارد به شما کمک می کند تا با مسئولیت بیشتری به ارائه مراقبت های بهداشتی بپردازید و اقدامات مناسبی را برای پیشگیری از عفونت های گوش در نوزادان انجام دهید. از طرفی، ترکیب استفاده از پستانک با مهارت های مکیدن طبیعی و سلامت گوش، نقش مهمی در توسعه سلامت جسمی و روانی کودکان دارد و این امور نیازمند تعادل و هماهنگی بخش های مختلف مراقبت از نوزاد می باشد.

·       دردسر ترک عادت پستانک

باید به خاطر داشته باشید که مکیدن پستانک به راحتی می تواند به یک عادت تبدیل شود و به همین دلیل بسیاری از والدین اصلاً به نوزاد خود پستانک نمی دهند. غیر از بی فایده بودن آن، والدین نمی خواهند در آینده با دردسر ترک کردن پستانک دست و پنجه نرم کنند. اگر پستانک به نوزاد داده اید اما می خواهید از دردسر ترک کردن آن جلوگیری کنید، می توانید آن را از او در سن یک سالگی که ویژگی های دنیای کودکی تغییر می کند، بگیرید. بودن هوشیار و کنترل شده برای استفاده کردن زیاد از پستانک، می تواند کمک کند که کودک به آن وابسته نشود و به راحتی بتواند آن را کنار بگذارد.

همچنین، ایجاد یک فرآیند تدریجی برای ترک پستانک نیز می تواند در کاهش دردسر این مرحله مؤثر باشد. با توجه به نیازها و توانمندی های کودک، می توانید تدریجاً زمان مکیدن پستانک را محدود کرده و فعالیت های جایگزین و جذابتری برای او فراهم کنید.

·       آسیب به رشد فک و دندان

در دوره ای که کودکان از پستانک استفاده می کنند، دندان های شیری آنها در حال ظهور هستند و دندان های دائمی معمولاً از سن شش سالگی آغاز به رشد می کنند. با این وجود، هر چه مدت زمان استفاده از پستانک توسط فرزند شما طولانی تر باشد، احتمال آسیب به رشد دندان ها و فک ها بیشتر می شود. اگر نگرانی در این زمینه دارید، مشورت با پزشک یا دندان پزشک کودکتان را درنظر بگیرید تا از رشد سالم فک و دندان اطمینان حاصل کنید.

یک زمان دیگر که برای استفاده از آن پیشنهاد شده است، هنگام خواب نوزاد به منظور پیشگیری از سندرم مرگ ناگهانی نوزاد یا SIDS است. با این حال، باید توجه داشت که تحقیقات نشان می دهد استفاده از پستانک خود به تنهایی ممکن است موثر نباشد و این ارتباط ناشناخته ممکن است به دلیل عوامل دیگر باشد. برای اطمینان بیشتر، مشاوره با پزشک و رعایت راهنمایی های بهداشتی مناسب بهترین راه حل خواهد بود.

زمان های نادرست دادن پستانک به نوزاد

در برخی موارد بدون تردید، دادن پستانک به نوزادان مناسب نیست و لازم است که در این زمان های خاص خودداری کنید. برخی از این زمان ها شامل موارد زیر است.

1.    عفونت گوش

اگر کودک شما به تازگی عفونت گوش داشته باشد یا قبلاً چندین بار عفونت گوش داشته باشد، بهتر است از استفاده از پستانک خودداری کنید. علت اصلی این توصیه این است که استفاده از پستانک در این شرایط ممکن است عفونت گوش را بیشتر گسترش دهد یا موجب تشدید آن شود. پستانکها، به عنوان یک شیء که به دست کودک می رسد و ممکن است در محیط های آلوده قرار گیرد، می توانند ویروس ها یا باکتری های موجب عفونت را به گوش کودک منتقل کنند.

در این مواقع، بهتر است به مشورت با پزشک کودک خود مراجعه کنید تا بر اساس شرایط و ویژگی های خاص کودک، راهنمایی های لازم در خصوص مراقبت از عفونت گوش و استفاده از پستانک را دریافت کنید. اهمیت اطلاع از وضعیت سلامتی کودک و پیگیری توصیه های پزشک در این زمینه بسیار اهمیت دارد.

2.    ارتباط میان وزن نوزاد و استفاده از پستانک

اگر نوزاد شما مشکلی در افزایش وزن یا وزن گیری دارد، بهتر است از استفاده از پستانک خودداری کنید. دلیل اصلی این توصیه این است که زمانی که نوزاد به دلیل مشکلات در وزن گیری ممکن است به تغذیه اضافی نیاز داشته باشد، استفاده از این وسیله ممکن است به جای شیر مادر، منجر به کاهش میزان مصرف شیر مادر و در نتیجه کاهش وزن نوزاد شود. همچنین، مصرف پستانک ممکن است باعث کاهش تقاضا برای شیر مادر و کاهش تولید شیر شود که این موضوع می تواند به کاهش وزن نوزاد منجر شود.

بهتر است در این مواقع، با مشورت پزشک کودک خود، راهکارهای مناسب برای افزایش وزن نوزاد را بررسی کرده و اقدامات لازم را انجام دهید. این شامل ارائه تغذیه مناسب، اطمینان از مصرف شیر مادر به طور کافی و پیگیری وضعیت رشد و وزن نوزاد توسط پزشک می شود.

3.    مهارت سینه گیری کودک

اگر نوزاد هنوز مهارت سینه گیری را به درستی یاد نگرفته باشد، بهتر است از استفاده از پستانک پرهیز کنید. دلیل این توصیه این است که نوزادان نیاز به یادگیری و تمرین برای سینه گیری صحیح دارند. استفاده از پستانک در این مرحله ممکن است باعث ایجاد الگوی مکیدن نادرست یا عدم تمرین کافی برای نوزاد شود.

بهتر است با کمال دقت و حوصله نوزاد را به سینه مادر بزرگ کنید و او را در یادگیری مهارت های سینه گیری به مرور زمان حمایت کنید. این اقدام نه تنها به توسعه مهارت های نوزاد کمک می کند بلکه ارتباط نزدیکی بین مادر و فرزند را تقویت می کند و به سلامت عمومی کودک نیز افزوده می شود.

4.    مشکل در خوردن شیر مادر

اگر نوزاد شما هر مشکلی در شیرخوردن از سینهٔ مادر دارد، بهتر است از استفاده از پستانک پرهیز کنید. در مواقعی که نوزاد با مشکلاتی همچون عدم مهارت یا مشکلات جسمی در شیرخوردن از سینهٔ مادر مواجه است، استفاده از پستانک ممکن است باعث بهبود نشود و مشکلات را تشدید کند.

در این حالت، بهتر است با کمال دقت و با مشورت پزشک یا متخصص شیرخوارگی، علت مشکلات شیرخوردن را تشخیص داده و راه حل های مناسب را برای بهبود مهارت های سینه گیری نوزاد اعمال کنید. حضور یک مشاور شیرخوارگی نیز می تواند در این فرآیند به شما کمک کند تا نوزاد به درستی از شیر مادر خود تغذیه شود و از مزایای رشد سالم و ارتباط نزدیک با مادر بهره مند شود.

5.    سطح تولید شیر پایین

اگر سطح تولید شیر شما کافی نیست، هرگز به نوزادتان پستانک ندهید. در صورتی که مادر ممکن است به دلیل هرگونه علتی نتواند مقدار کافی شیر تولید کند، استفاده از آن می تواند منجر به کاهش تقاضا برای شیر مادر و در نتیجه کاهش تولید شیر شود. این ممکن است تأثیر منفی بر رشد و تغذیه نوزاد داشته باشد.

در این مواقع، مهم است که مشکل تولید شیر با پزشک یا مشاور شیرخوارگی مورد مشاوره قرار گیرد. آنها می توانند راهکارهایی را برای افزایش تولید شیر ارائه دهند و بر اساس نیازهای خاص نوزاد، راهنمایی های لازم ارائه کنند تا نوزاد به طور کامل از تغذیه ای مناسب برخوردار شود.

نکات مهم برای مدیریت استفاده از پستانک

مجموعه ای از نکات وجود دارند که با رعایت آنها می توان استفاده از پستانک را به بهترین نحو ممکن مدیریت نمود. در ادامه به معرفی این نکات خواهیم پرداخت.

·       احترام به خواست کودک

احترام به خواست کودک در ارتباط با استفاده از پستانک یک اصل اساسی است که والدین باید به آن توجه ویژه ای داشته باشند. هر کودک دارای ترجیحات و نیازهای منحصر به فردی است و این احترام به خواسته های او نه تنها به تقویت ارتباط والدین با کودک کمک می کند بلکه احساس امنیت و آرامش نیز در او رشد می کند. اگر نوزاد اظهار نکرده باشد که از پستانک خوشحال است یا تمایل به استفاده از آن ندارد، والدین باید از اجبار و فشار خودداری کرده و احترام به نظرات و احساسات کودک را در نظر بگیرند. این احترام به خواست کودک، پایه ای سالم برای رشد و توسعۀ روانی و اجتماعی او می باشد.

·       در نظر گرفتن زمان تثبیت تولید شیر

در نظر گرفتن زمان تثبیت تولید شیر به معنای انتظار تا که فرآیند تولید شیر مادر برای نوزاد به طور کامل و به صورت منظم برقرار شود. این مدت زمانی معمولاً حدود یک ماه پس از تولد نوزاد است. در این دوره، مادر و نوزاد به طور مشترک با شیوه و فرآیند شیردهی آشنا می شوند و توافقی در این زمینه برقرار می کنند. این انتظار به مادر فرصت می دهد تا با تغذیه از طریق شیر خود، ارتباط و ارتباط عاطفی با نوزاد را بیشتر کند، در حالی که نوزاد نیز به شیوه مکیدن سینه و دریافت غذا از مادرش عادت کند.

·       توجه به سیر بودن کودک

توجه به سیر بودن کودک اهمیت زیادی در مدیریت استفاده از پستانک دارد. این به معنای ارائه پستانک به کودک در لحظاتی است که او گرسنه نیست و سیر شده است. این اقدام نه تنها باعث می شود که کودک از پستانک به عنوان یک منبع غذایی اصلی استفاده نکند بلکه نیز از شیر مادر به میزان کافی و در زمان های مناسب برخوردار شود. همچنین، اگر کودک شیرخوار به صورت منظم در زمان های خاص این وسیله را دریافت کند، احتمال ایجاد عادت های ناپسند در مصرف غذاهای دیگر به دنبال آن کاهش می یابد. به عبارت دیگر، توجه به سیر بودن کودک به او کمک می کند تا ارتباط صحیحی با غذا و تغذیه برقرار کرده و به نوعی در طیف متنوعی از مواد غذایی علاقه مند شود.

·       پرهیز از تأخیر در تغذیه یا توجه به کودک

پرهیز از تأخیر در تغذیه یا توجه به کودک اصلی ترین نکته در مدیریت استفاده از آن می باشد. این به معنای دادن پستانک به کودک به موقع و بدون تأخیر در لحظاتی است که او گرسنه شده و نیاز به تغذیه دارد. تاخیر در تامین غذا ممکن است باعث افزایش گریه و ناراحتی کودک شود و همچنین موجب ایجاد استرس و ناراحتی در او گردد. والدین باید به طور مداوم به نیازهای غذایی کودک توجه کنند و پستانک را در لحظات مناسب و بر اساس الگوهای تغذیه ای کودک ارائه دهند، تا او به صورت مطمئن از تغذیه خود بهره مند شود و همچنین به راحتی احساس سیر شدن کند.

·       زمان خواب نوزاد

زمان خواب نوزاد یکی از اوقات مهم برای دادن پستانک است. معمولاً پستانک را می توانید در زمان های چرت زدن و خواب به نوزاد دهید. اما باید مواظب باشید که وقتی کودک به خواب می رود و پستانک از دهانش افتاده، آن را دوباره در دهانش قرار ندهید. همچنین، زمان خواب نوزاد به عنوان یک لحظه آرامش و آرامشی برای او شناخته می شود، بنابراین اگر کودک با گریه یا بی قراری روبرو است، ابتدا از راه های دیگری مثل در آغوش گرفتن، تکان دادن آرام یا لالایی خواندن سعی کنید تا آرامش او را به دست آورید و پستانک را به عنوان گزینه آخر در نظر بگیرید.

·       پرهیز از آویزان کردن پستانک

پرهیز از آویزان کردن پستانک یکی از نکات حائز اهمیت در مدیریت استفاده از پستانک می باشد. نباید پستانک را به دور گردن نوزاد یا از گهواره آویزان کرد؛ زیرا این کار ممکن است خطرناک باشد. کودک ممکن است با بند یا روبان پستانک خفه شود. بهتر است از وصل کردن پستانک به لباس های کودک با هر گیره ای، سنجاق یا هر چیز تیز دیگر خودداری کرده و ایمنی نوزاد را حفظ کنید. این اقدام موجب جلوگیری از حوادث خطرناک مرتبط با پستانک می شود و ایمنی کودک را تضمین می کند.

·       رعایت بهداشت و نظافت پستانک

رعایت بهداشت و نظافت پستانک امری حیاتی در مدیریت استفاده از آن می باشد. هرچند ممکن است پستانک به طور کامل تمیز نشود، اما اهمیت دارد که پستانکی انتخاب کنید که استاندارد و مناسب نوزاد شماست و آن را با شست وشو با آب گرم تمیز نگه دارید. وقتی ترک های کوچک یا نشانه های فرسودگی را در پستانک مشاهده کردید، فوراً آن را تعویض کنید. اهمیت قرار دادن بر روی نظافت پستانک، جلوگیری از ورود میکروب ها و باکتری ها به دهان کودک است و باعث حفظ سلامت و بهداشت او می شود. همچنین مراقبت منظم و صحیح از پستانک به میزان خطر ابتلا به عفونت ها و بیماری ها را به حداقل می رساند و سلامتی کودک شما را تضمین می کند.

·       پرهیز از بردن پستانک به دهان خود

پرهیز از بردن پستانک به دهان خود نیز یک نکته مهم در مدیریت استفاده از پستانک است. پستانک را با قرار دادن آن در دهان خود تمیز نکنید. این اقدام نه تنها بهداشت شما را در معرض خطر قرار می دهد بلکه می تواند برای کودک منجر به ابتلا به بیماری ها یا عفونت های دهانی شود. بزاق بزرگسالان حاوی باکتری هایی است که می تواند در مواقعی که دندان های کودک در حال جوانه زدن هستند، موجب پوسیدگی دندان های او شود. بنابراین، بهتر است این عمل را انجام ندهید و از اقدامات بهداشتی مناسب برای حفظ بهداشت دهان و دندان های کودکتان استفاده نمایید.

·       خودداری از فرو بردن پستانک در مواد غذایی

خودداری از فرو بردن پستانک در مواد غذایی یک رفتار حیاتی است که در مدیریت استفاده از پستانک حائز اهمیت می شود. این اقدام نادرست می تواند منجر به پوسیدگی دندان های کودک شود و به سلامت او آسیب بزند. فرو بردن پستانک در مواد غذایی مانند آب میوه، آب قند، عسل یا شیرینی ها می تواند به عنوان یک عادت نادرست باعث افزایش خطر پوسیدگی دندان ها شود. از این رو، ضروری است که این اقدام را جلوگیری کنیم و به کودکان ما یادآوری کنیم که پستانک را در مواد غذایی فرو نبرند. این تدابیر نه تنها به حفظ بهداشت دندان ها کمک می کنند بلکه موجب حفظ سلامت عمومی کودکان می شوند.

سخن پایانی

در پایان، باید به اهمیت تصمیم گیری صحیح در مورد دادن پستانک به کودکان تاکید کرد. هر فرد والدین باید با دقت و با توجه به نکات بهداشتی و رشدی کودک خود، تصمیم بگیرد که آیا به کودک خود پستانک بدهد یا نه. تصمیمی که باید با مشورت با پزشک و کارشناسان بهداشت کودکان گرفته شود. اهمیت توجه به نیازهای فیزیولوژیک و روانی کودکان، همواره در نظر گرفته شده و تصمیماتی که برای بهترین سلامتی و رشد آنها اتخاذ شود.

سایر مطالب جذاب مرتبط:

• اهمیت آموزش بهداشت دهان و دندان کودکان
• توصیه های مهم به نو مادران