هیپوگلیسمی یعنی زمانی که شخص بیش از حد مجاز دچار افت قند خون می شود. چرا که مهم ترین منبع انرژی بدن قند یا همان گلوکز است. البته اشخاصی که بیماری دیابت دارند معمولا به هیپوگلیسمی مبتلا می شوند. اما در برخی موارد دیده شده که افراد بدون سابقه بیماری دیابت، به این بیماری مبتلا شده اند. بهتر است بدانید که خود هیپوگلیسمی یک بیماری نیست؛ بلکه مانند تب می تواند نشان از یک بیماری باشد. پزشکان برای این که از میزان گلوکز موجود در خون مطلع شوند آن را با دستگاه مخصوصی اندازه گیری می کنند. چنانچه میزان آن از 70 mg/dl کمتر باشد؛ لازم است تا شخص تحت مداوا قرار بگیرد. از جمله درمان های رایج آن مصرف خوراکی ها و نوشیدنی هایی است که قند بسیار بالایی دارند. در این مقاله قصد داریم به هیپوگلیسمی بپردازیم؛ پس با ما همراه باشید تا هر آن چه باید در این باره بدانید را به شما بگوییم.
شایع ترین علائم هیپوگلیسمی چیست؟
بدن انسان به گونه ای است که هر گاه دچار اختلال یا بیماری شود؛ نشانه هایی را از خود بروز می دهد. این موضوع برای هیپوگلیسمی نیز صدق می کند، از جمله شایع ترین علائم آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ضربان نامنظم قلب
- خستگی
- اضطراب
- تحریک پذیری
- گرسنگی
- ضعف
- گریه در حین خواب
- تعریق
- لرز
- پوست رنگ پریده
- سوزن سوزن شدن یا بی حسی لب، زبان یا گونه
این علائم در حالت کلی و خفیف است، اما زمانی که بیش از حد تشدید شود؛ علائم آن نیز تغییر خواهند کرد. علائم آن در این زمان عبارتند از:
- گیجی (که می تواند شامل رفتار غیرطبیعی و یا عدم توانایی برای انجام کارهای معمولی باشد)
- اختلالات بصری مانند تاری دید
- تشنج
- از دست دادن هوشیاری
علل به وجود آمدن هیپوگلیسمی چیست؟
همانطور که گفتیم هیپوگلیسمی می تواند به دو دلیل به وجود آید، یا این که فرد به دیابت مبتلاست و یا این که به طور ناگهانی به آن دچار شده است. بررسی علل به وجود آمدن آن توسط هر یک از دلایل ذکر شده به شرح زیر است:
چرا پوستمان بعد از حمام دچار خارش می شود؟
دلایل احتمالی همراه با دیابت
اشخاصی که مبتلا به دیابت نوع 1 هستند؛ به احتمال زیاد بدن آن ها نمی تواند انسولین کافی را تولید کند، یا این که به دیابت نوع 2 مبتلا هستند که در این حالت بدن واکنش کمتری به قند یا انسولین نشان می دهد. از همین رو گلوکز موجود در بدن در جریان خون تجمع پیدا می کند، گاهی میزان آن بسیار زیاد می شود که قطعا خطرناک خواهد بود. با به وجود آمدن چنین مشکلی پزشک انسولین یا داروهای مرتبط با کاهش قند خون را تجویز می کند. جالب است بدانید اگر پس از مصرف داروهای کاهش قند خون، کمتر از همیشه غذا بخورید یا این که بیش از حد فعالیت بدنی مثل ورزش داشته باشید؛ این احتمال وجود دارد که به هیپوگلیسمی مبتلا شوید.
دلایل احتمالی بدون دیابت
گاهی هم کمبود قند خون بدون دیابت بوده و بر اثر دلایل دیگری است؛ از جمله این دلایل می توان به موارد زیر اشاره کرد:
داروها
برخی از داروها تاثیر منفی بر میزان قند موجود در بدن دارند؛ البته تاثیر آن ها روی کودکان و کسانی که نارسایی کلیوی دارند بیشتر است. به طور مثال داروی کینین که برای درمان مالاریا مورد استفاده قرار می گیرد می تواند باعث بروز هیپوگلیسمی شود.
نوشیدن زیاد الکل
نوشیدنی های الکلی به طور کلی روی بدن تاثیر منفی دارند. این تاثیر در زمان گرسنگی و معده خالی بیشترین اثر را خواهد داشت. آن هم این است که هیپوگلیسمی به وجود می آورد.
برخی از بیماری های بحرانی
از جمله بیماری های بحرانی که باعث بروز این مشکل می شوند، می توان به بیماری های شدید کبدی مثل هپاتیت شدید یا سیروز کبدی اشاره کرد. البته اختلالات کلیوی نیز در این میان بی تاثیر نیستند؛ زیرا داروها را به شکل کارآمدی دفع نمی کنند. در نتیجه با تجمع داروها میزان گلوکز نیز تغییر می کند.
گرسنگی طولانی مدت
از شایع ترین علائمی که به دیابت نیز مربوط نمی شود، اما باعث بروز هیپوگلیسمی خواهد شد می توان به گرسنگی طولانی مدت اشاره کرد. همانطور که می دانید گلوکز بدن با مصرف به اندازه مواد غذایی تامین می شود. زمانی که شخص برای مدت طولانی چیزی نمی خورد بدن از ذخیره گلوکز خود استفاده می کند. اما پس از مدت کوتاهی این ذخیره به پایان رسیده و افت قند شدید به همراه خواهد بود.
تولید بیش از حد انسولین
گاهی اوقات بر اثر برخی اتفاقات مثل تومور نادر لوزالمعده که انسولینوما نام دارد؛ مقدار ترشح انسولین تغییر پیدا می کند، به شکلی که به هیپوگلیسمی تبدیل خواهد شد. تومورهای دیگری نیز وجود دارند که مواد مشابه با انسولین را بیش از حد معمول تولید می کنند. جالب است بدانید حتی اگر سلول های پانکراس نیز بزرگ شوند می توانند بر انسولین بدن تاثیر مشابه با موارد ذکر شده داشته باشد.
کمبود هورمون
گاهی اختلالاتی در غده آدرنال و هیپوفیز به وجود می آید که باعث مختل شدن هورمون های کلیدی تنظیم کننده تولید گلوکز می شود. به طور مثال کودکانی که هورمون رشد بسیار کمی دارند، دچار کمبود قند خون یا هیپوگلیسمی می شوند.
لازم به ذکر است که برای اطلاع از میزان قند خون هم می توان به آزمایشگاه ها مراجعه کرد و آزمایش خون داد و هم این که از دستگاه های قند خون استفاده کرد و میزان قند خون را متوجه شد.
آیا افت قند خون عوارضی هم به همراه دارد؟
بدون شک هر گاه ماده ای حیاتی در بدن کم یا زیاد شود، شخص با مشکلاتی روبه رو خواهد شد. این موضوع برای افت قند خون نیز صدق می کند؛ یعنی عوارضی را به همراه دارد. از جمله عوارض شایع این بیماری می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- شخص دچار تشنج خواهد شد.
- ممکن است هوشیاری خود را از دست بدهد.
- گاهی منجر به مرگ می شود؛ خصوصا اگر در سنین کودکی رخ دهد.
- باعث به وجود آمدن سرگیجه و ضعف شود.
- در صورتی که در بزرگسالی چنین مشکلی به وجود آید به احتمال زیاد زوال عقل را تجربه خواهد کرد.
روش هایی ساده برای کاهش قند خون
چه زمان باید برای درمان هیپوگلیسمی به پزشک مراجعه کرد؟
ممکن است برخی از کاربران پس از مطالعه این مقاله با خود بگویند که افت قند خون حتی اگر شدید هم باشد می توان در منزل برای افزایش آن و برگشتن به حالت طبیعی اقدام کرد، یا این که داروهای مربوط به این بیماری را مصرف کرد تا به مشکل جدی تری برخورد نشود که البته درست است. اما بهتر است بدانید گاهی اوقات با به وجود آمدن یکسری مشکلات نیاز خواهد بود که به پزشک مراجعه شود. در صورت بروز هر یک از علائم زیر همراه با بیماری افت شدید قند خون سریعا به مراکز درمانی مراجعه کنید.
- احساس هر نوع بیماری که تا به حال تجربه نکرده اید.
- درد داشتن در قسمت شکم یا معده به طور که درد طبیعی نباشد.
- در صورت داشتن تنفس سریعی که نتوان به طور عادی نفس کشید یا نفس کشیدن سخت شود.
- در صورت بروز هر یک از نشانه های دهیدراته شدن بدن مثل کم آبی، سردرد، پوست خشک، داشتن ضربان قلب بسیار بالا
- حتی در صورت بروز مشکلات خواب برای مدت نسبتا طولانی نیز باید به پزشک مراجعه شود.
دقت داشته باشید که هر یک از موارد ذکر شده ممکن است برای هر فردی که حتی دچار هیپوگلیسمی نیست نیز به وجود آید. پس نمی توان گفت با بروز هر یک از آن ها نیاز به مراجعه به پزشک خواهد بود. اما در صورتی که هر یک از علائم را همراه با مشکل افت قند خون به شکل غیر طبیعی یا بسیار شدید تجربه کردید باید برای رفع آن به متخصص مراجعه کنید.
آیا می توان از بروز هیپوگلیسمی جلوگیری کرد؟
قطعا بله. در بسیاری از بیماری ها زمانی که شخص یکسری مسائل را رعایت نکند؛ به بیماری های دیگری نیز مبتلا خواهد شد. اگر می خواهید از بروز افت قند خون جلوگیری کنید، پس طبق دستورات زیر عمل کنید:
- رژیم غذایی که پزشک برای شما در نظر گرفته است را به طور جدی رعایت کنید.
- تمامی وعده های غذایی را بر اساس چیزی که تجویز شده باید رعایت کنید.
- هیچ گاه بدون صبحانه روز خود را شروع نکنید.
- برنامه روزانه و فعالیت بدنی خود را به طور مرتب انجام دهید.
- بهتر است قبل و بعد از ورزش یا کارهای سخت قند خون خود را کنترل کنید.
- در صورتی که به دیابت نوع 1 مبتلا هستید و قند خون شما از 240 میلی گرم در دسی لیتر بیشتر است، با پزشک خود مشورت کنید و درباره انجام دادن ورزش یا عدم انجام آن از او بپرسید.
- در مصرف داروها به هیچ عنوان کوتاهی نکنید.
نتیجه گیری
زمانی که شخصی بر اثر دیابت یا موارد دیگری که ارتباطی به دیابت ندارند دچار افت شدید قند خون می شود در اصطلاح پزشکی می گویند که شخص به هیپوگلیسمی مبتلا شده است. هیپوگلیسمی به خودی خود یک بیماری نیست؛ در واقع نشانه ای از یک بیماری است. درست مثل تب که می تواند یکی از علائم سرماخوردگی باشد. این عارضه مانند سایر بیماری ها و عارضه ها علائم، نشانه ها و عوارض خاصی دارد که در این مقاله به تمامی آن ها پرداخته ایم.
دیدگاهتان را بنویسید