والدین، پدربزرگ ها و مادربزرگ ها، مراقبان و معلمان بچه ها همیشه در حیرت اند که بچه ها چقدر به سرعت تغییر می کنند. تحقیقات این مسئله را تأیید می کند، زیرا نوزادان تا دوران نوجوانی نقاط عطف رشد زیادی را با سرعت بالا تجربه می کنند. بیایید در مورد رشد اولیه کودکی صحبت کنیم، اینکه هر مرحله چه نشانه هایی دارد و با مشاهده ی چه علایمی باید نگران شویم و از پزشک درخواست کمک کنیم.
تکامل در کودکان به چه معناست؟
“تکامل” به معنای تغییر در رشد فیزیکی کودک شما است. همچنین تغییراتی که در مهارت های اجتماعی، عاطفی، رفتاری، تفکر و ارتباطی فرزند شما به وجود می آید در بخش مهمی از تکامل می باشد. همه ی این حوزه ها در تکامل به هم مرتبط هستند و هر یک به دیگری بستگی دارد و بر آن تأثیر می‌گذارد.
نقطه عطف رشد چیست؟
کارشناسان رشد، دوران کودکی را به مراحلی دسته بندی می کنند که هر کدام در محدوده ی سنی خاصی قرار می گیرند و مهارت های فیزیکی، شناختی، عاطفی، زبانی و گفتاری مختلفی را بیان می کنند. در این مقاله، نقش کلیدی تکامل در کودکان برای ارزیابی اینکه فرزند شما در چه بخشی از جدول زمانی رشد قرار دارد را بررسی خواهیم کرد و توصیه می کنیم اگر تغییراتی در رسیدن به نقاط عطف، یا معیارهای طبیعی رشد را در فرزند خود مشاهده کردید برای بررسی بیشتر به پزشک کودکان ماجعه کنید.
نقاط عطف رشد و تکامل در کودکان شامل مهارت های فیزیکی مانند راه رفتن یا گرفتن مداد، مهارت های زبانی، از جمله حرف زدن در دوران نوزادی یا قرار دادن کلمات در جملات در کودکی می شوند. رفتارهای شناختی و عاطفی نیز شامل توانایی خواندن در سنین مدرسه و ایجاد دوستی های طولانی مدت در سنین پیش از نوجوانی و نوجوانی است.
تکامل چه فرقی با بزرگ شدن دارد؟
درک تغییرات رشد و پیشرفت فرزندتان بخش مهمی از پدر و مادر بودن است. همانطور که نوزادان و کودکان در یک سری مراحل رشد پیشرفت می کنند، ممکن است با چالش های فیزیکی یا عاطفی مشترکی مواجه شوند. متخصصان اطفال در مجموعه ای از راهنماها که بر اساس سن و مرحله ایجاد کرده‌اند شما را در شنناخت و درک این تغییرات یاری می دهند.
، بنابراین شما در سنین مختلف کودکتان می‌توانید بهتر درک کنید که به او چه می‌گذرد و هر مشکلی را در این راه پیدا کنید.
بزرگ شدن با گذر زمان برای تمام کودکان اتفاق می افتد و تمام نوزادان بزرگ شده و سن آن ها افزایش می یابد. اما تکامل به میزان توانمندی و مهارت های کودک در هر یک از این مراحل مربوط می شود.
درک رشد و تکامل فرزند شما
رشد و تکامل نه تنها شامل تغییرات فیزیکی است که از دوران نوزادی تا نوجوانی رخ می دهد، بلکه برخی از تغییرات در احساسات، شخصیت، رفتار، تفکر و گفتار کودکان را با شروع درک و تعامل با دنیای اطراف خود ایجاد می کند. مهارت هایی مانند برداشتن اولین قدم یا لبخند زدن برای اولین بار، نقاط عطف رشد نامیده می شوند.
مهارت ها و نقاط عطف تکامل
کودکان در نحوه ی بازی، یادگیری، صحبت، عمل و حرکت به نقاط عطف می رسند. به این معنی که از مرحله ی قبلی عبور کرده و با یادگیری مهارت های جدید وارد مرحله ی پیشرفته تری می شوند. همه ی کودکان با سرعت خاص خود رشد می کنند، اما این نقاط عطف به شما یک ایده ی کلی از تغییراتی را که باید با رشد فرزندتان انتظار داشته باشید، می دهد.
نقاط عطف رشد را می توان با موارد زیر طبقه بندی کرد:
- گفتار و زبان
- مهارت لباس پوشیدن
- مهارت های حرکتی ظریف و بینایی
- مهارت های نظافت
اندازه گیری رشد فیزیکی کودک: نمودارهای رشد
بچه ها با سرعت خودشان رشد می کنند. طیف گسترده ای از معیارهای سلامتی در میان کودکان مختلف وجود دارد. ژنتیک، جنسیت، تغذیه، فعالیت بدنی، مشکلات سلامتی، محیط و هورمون ها همگی در قد و وزن کودک نقش دارند و بسیاری از این موارد می توانند از خانواده ای به خانواده دیگر متفاوت باشند.
پزشکان نمودارهای رشد را همراه با شرایط عمومی، محیط و زمینه ی ژنتیکی کودک در نظر می گیرند. پزشک فرزند شما ممکن است موارد زیر را نیز در مورد بحث تکامل در کودکان در نظر بگیرد:
- آیا کودک با نقاط عطف رشد در زمان مناسب هماهنگ است؟
- آیا علائمی وجود دارد که نشان دهد کودک سالم نیست؟
- قد و وزن والدین و خواهر و برادر کودک چقدر است؟
- آیا کودک نارس به دنیا آمد؟
- آیا بلوغ کودک زودتر از موعد مناسب شروع شده است یا دیرتر؟
آیا همه بچه ها بر روی یک نمودار رشد اندازه گیری می شوند؟
خیر. دختران و پسران در نمودارهای رشد متفاوتی ارزیابی می شوند، زیرا آنها در الگوهای مختلف و با معیارهای متفاوت رشد می کنند. یک مجموعه از نمودارها برای نوزادان از بدو تولد تا 36 ماهگی استفاده می شود و مجموعه ی دیگری برای کودکان و نوجوانان 2 تا 20 ساله استفاده می شود. همچنین، نمودارهای رشد ویژه و متفاوتی را می توان برای کودکان مبتلا به بیماری های خاص مانند سندرم داون یا کسانی که زود به دنیا آمده اند استفاده کرد.
شما می توانید نمودار مناسب رشد و تکامل کودک خود را از پزشک مخصوص کودک خود دریافت کنید.
چه نشانه هایی در تکامل کودکان می تواند نگران کننده باشد؟
توجه به نمودارهای رشد و تکامل کودکان به شما و پزشک کودکتان کمک کند تا مشکلات احتمالی رشد را تشخیص دهید. برخی از الگوهایی که باید به آنها توجه کرد عبارتند از:
- مثلا اگر تراز قد و وزن کودک تا 5 سالگی روی خط تراز 60 قرار داشته باشند، و سپس قد در 6 سالگی به تراز 30 کاهش یابد، ممکن است نشان دهنده ی یک مشکل رشد باشد زیرا کودک از الگوی خود پیروی نمی کند. اما تغییر تراز همیشه به معنای وجود مشکل نیست. بسیاری از بچه ها ممکن است در برخی از مراحل رشد تغییراتی در ترازهای رشد نشان دهند، این امر به ویژه در دوران نوزادی و بلوغ رایج است اما الزاما همیشه نگران کننده نیست.
- مورد دیگری که باید در بحث تکامل به آن توجه کرد پیشرفت قدی است. اگر پیشرفت قد کودک با آنچه در محاسبه ی میانگین قد والدین او انتظار می رود بسیار متفاوت باشد باید آن را بررسی کرد.
- اگر شاخص توده ی بدنی به طور غیر طبیعی کم یا زیاد باشد می تواند نشانه ی نامطلوبی باشد.
نمودارهای رشد ابزار مفیدی هستند، اما مهم است که بدانید این نمودارها تصویر کاملی از رشد یا سلامت کلی کودک شما ارائه نمی دهند. اگر در مورد رشد فرزندتان یا نمودارهای رشد، سؤال یا نگرانی دارید، حتما با پزشک اطفال خود صحبت کنید.
پنج مرحله رشد اولیه کودکی چیست؟
رشد دوران کودکی سیال است، یعنی از کودکی به کودک دیگر متفاوت است و ممکن است هر از گاهی پیشرفت های سریع و حتی پسرفت هایی نیز داشته باشد. والدین، مراقبان و پزشکان اطفال اغلب انتظار این تغییرات را دارند، اما به طور کلی، اغلب مهارت ها در محدوده ی طبیعی رشد می کنند.
به طور کلی، پنج مرحله ی رشد اولیه کودکی به شرح زیر است:
- نوزاد تازه متولد شده
- نوزاد
- کودک نوپا
- پیش دبستانی
- کودک در سن مدرسه
نوزاد 0 تا 3 ماهه
نوزاد تازه وارد به محرک هایی مانند نویز، نور و تغییرات دما در محیط واکنش نشان می دهد. او همچنین می تواند سر و بالاتنه را بچرخاند، گریه کند و اشیاء نزدیک را به وضوح ببیند.
نوزاد، 3 تا 6 ماه
یک نوزاد خردسال به تدریج یاد می گیرد که بدون تکیه گاه بنشیند، چهره ها (مخصوصاً چهره مادر) را تشخیص می دهد، غرغر می کند و قدرت گردن و کنترل خوبی بر سر دارد. او دست خود را برای گرفتن اسباب بازی های کوچک مانند جغجغه ها دراز می‌کند.
نوزاد، 6 تا 9 ماه
این نوزادان به راحتی می نشینند و سینه خیز می روند. آنها هنگام صدا زدن نام خود را می شناسند و طیف گسترده ای از ژست ها را از خود نشان می دهند، مانند تکان دادن دست در هنگام هیجان. با شروع رویش دندان های شیری، والدین در این سن می توانند شروع به معرفی طیف وسیعی از غذاهای جامد به کودک بکنند.
نوزاد، 9 تا 12 ماه
در این مرحله، نوزادان اشاره می‌کنند، کف می‌زنند، دالی بازی می‌کنند و اسباب بازی های مورد علاقه شان را برمی‌دارند. آنها همچنین در صورت حمایت شروع به خزیدن و ایستادن می کنند. برخی حتی ممکن است راه بروند.
کودک نوپا، 1 تا 3 سال
کودکان نوپا بدون تکیه گاه می ایستند و در نهایت به طور مستقل راه می روند. آنها دست تکان می دهند، دستورالعمل های ساده را اجرا می کنند و تک کلمات، جملات ساده و پاراگراف های کوتاه را می گویند. کودکان در این سن مهارت های حرکتی ظریفی مانند نقاشی کردن را توسعه می دهند.
پیش دبستانی، 3 تا 5 سال
در این سن، حرکت، گفتار، زبان، احساسات و تفکر زمانی که کودک نوپا می‌پرد، می‌دود، می‌پرد، نقاشی می‌کشد و افکار را در سه یا چند جمله کنار هم می‌گذارد، بسیار اصلاح می‌شود.
سن مدرسه، 6 تا 17 سال
این کودکان به راحتی شیوه های مستقل تفکر و عمل را یاد گرفته اند. آنها به سرعت مهارت های مدرسه را به دست می آورند، دوستی ها و سرگرمی ها و تجربیات مشترک را دنبال می کنند و بلوغ بخش چالش برانگیزی برای این مرحله از رشد است.
تکامل در یک کلام
دانشمندان در مورد تعداد دقیق مراحل رشد کودکان در راه رسیدن به بزرگسالی نظرات متفاوتی دارند اما تمام نظریه ها مراحل مختلف را بسیار مشابه و نزدیک به یکدیگر بیان می کند. آنچه مهم است این است که نرسیدن به برخی از نقاط عطف ممکن است نشانه ی ناتوانی رشدی باشد. به دلیل تکنیک‌های غربالگری که متخصصان رشد کودک استفاده می‌کنند، اکثر افراد مبتلا به ناتوانی‌های رشدی تا زمانی که به سن نوجوانی می‌رسند، تشخیص داده شده و خوشبختانه درمان می شوند.
بهترین کار آگاهی از نقاط عطف رشد و تکامل در کودکان و بررسی نشانه های غیرعادی است.
دیدگاهتان را بنویسید