حتما شما هم شنیده اید که می گویند موسیقی، زبان مشترک همه ی انسان ها است. این موضوع اهمیت و ویژه بودن موسیقی را می شناسد. شاید به همین دلیل است که از آن به عنوان نوعی روش درمانی استفاده می کنند. در این روش درمانی با استفاده از موسیقی سعی می کنند که سلامت جسمی، روان شناختی و اجتماعی افراد را بهبود بخشند. در موسیقی درمانی اقدامات مختلفی از جمله گوش دادن به موسیقی، آواز خواندن یا حتی نوازندگی یک ساز را دربر می گیرد. در این روش درمانی باید یک متخصص مجرب نقش درمانگر را داشته باشد و با توجه به شرایط بیمار درمان متناسب را آغاز کند. درمان معمولا در بیمارستان ها، مراکز توانبخشی، مدارس، مراکز درمانی و آسایشگاه ها انجام می شود. در این مقاله قصد داریم در رابطه با موسیقی درمانی برای شما صحبت کنیم با ما همراه باشید تا هر آن چه باید در این باره بدانید را به شما بگوییم.
تاریخچه پیدایش موسیقی درمانی به چه زمانی بر می گردد؟
این روش درمانی که از آن به عنوان یک حرفه نیز یاد می شود؛ بعد از جنگ جهانی اول و دوم یعنی در قرن بیستم به وجود آمد. جالب است بدانید پس از جنگ جهانی نوازندگان آماتور برای این که بتوانند روحیه از دست رفته جانبازان و کسانی که دچار آسیب های روحی و جسمی شده اند را بهبود بخشند، به نواختن سازهای مختلف می پرداختند. پزشکان و پرستاران پس از گذشت مدتی متوجه شدند که موسیقی برای بهبودی بسیاری از مشکلات جسمانی یا روحی تاثیر بسزایی دارد. از همین رو به استخدام تعدادی از نوازندگان سازهای مختلف پرداختند. از آن زمان تاکنوی موسیقی درمانی را به عنوان یکی از بهترین درمان ها می شناسند.
همه چیز در رابطه با هورمون کورتیزول یا استرس
موسیقی درمانی به چند دسته تقسیم می شود؟
به طور کلی موسیقی درمانی به دسته های مختلفی تقسیم می شود و تنها به یک مورد خاص منتهی نیست. انواع آن بدین شرح است:
تکنیک های فعال
در این نوع از موسیقی درمانی، سعی می شود با استفاده از تکنیک هایی همچون آواز خواندن، سرودن، نواختن سازهای موسیقی، آهنگسازی یا نوازی، به بیمار کمک شود تا بهبودی خود را به دست آورد.
تکنیک های پذیرش
تکنیک پذیرش اندکی متفاوت تر است. از این نظر که با استفاده از گوش دادن و پاسخ دادن به موسیقی درمان آغاز می شود. رقص یا تحلیل اشعار از جمله مواردی است که در این تکنیک وجود دارد. روش پذیرش خود دو زیر مجموعه دارد که عبارتند از :
- آرامش بخش
برای آن دسته از اشخاصی که دچار اضطراب، افسردگی یا اختلالات شناختی هستند؛ از این تکنیک موسیقی درمانی استفاده می شود.
- تحلیلی
این تکنیک را در واقع به عنوان یک روش درمانی مستقیم استفاده نمی کنند. بلکه آن را به عنوان یک واسطه روان درمانی به کار می برند.
موسیقی همراه با تصاویر هدایت شده
روش دیگری نیز وجود دارد که علاوه بر پخش موسیقی، برای بیمار تصاویری نیز به او نشان داده می شود تا بر آن ها تمرکز کند. در واقع این کار برای آن است که از تصویر به عنوان یک نقطه شروع استفاده شود. پس از آن که بیمار به خوبی متمرکز و آرام شد می تواند مشکلات خود را بیان کند.
دالکروزها Eurythmics
همانطور که گفتیم موسیقی به عنوان نوعی درمانگر شناخته می شود و از آن برای درمان تعداد زیادی از بیماری های روحی روانی یا حتی جسمی نیز استفاده می کنند. از همین رو به دانش آموزان نیز روش خاصی از موسیقی آموزش داده می شود که به آن دالکروزها Eurythmics می گویند. در روش فوق روی ریتم، ساختار و بیان حرکت در فرآیند یادگیری مانور داده خواهد شد. جالب است بدانید برای کسانی که دچار مشکلات حرکتی شدید هستند؛ از این روش استفاده می شود که البته تاثیر فوق العاده ای نیز به همراه دارد.
نورولوژیک (NMT)
به طور کلی نورولوژیک به مغز و اعصاب مربوط می شود. پس بدون شک این روش درمان نیز به همین موضوع مربوط بوده و برای عملکرد بهتر مغز و رشد مهارت های حرکتی بیماران تاثیر دارد.
Orff-Schulwerk
کودکانی که دارای تاخیر رشد یا ناتوانی در رشد هستند؛ از روش Orff-Schulwerk برای آن ها استفاده می شود که اولین بار شخصی به نام Gertrude Orff آن را به کار برد. هدف از این روش این است که بین بیمار و اطرافیان راهی برای بهبود تعامل به وجود آید.
در موسیقی درمانی از چه عناصری به عنوان تکنیک استفاده می شود؟
در این دسته از روش های درمانی، از یکسری عناصر خاص به عنوان تکنیک استفاده می شود. از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- طبل زدن
- نوشتن متن آهنگ
- به وجود آوردن نوعی هنر با استفاده از موسیقی
- نوشتن آهنگ های جدید
- یادگیری نواختن ساز، مثل پیانو یا گیتار
- گوش دادن به موسیقی زنده یا ضبط شده
- سازهای نوازنده، مثل ضربه زدن به دست
- رقص یا حرکت با هر نوع موسیقی به صورت زنده یا ضبط شده
- آواز خواندن همراه با موسیقی زنده یا ضبط شده
- بحث و یا بداهه گویی در مورد واکنش عاطفی یا معنای یک آهنگ خاص
- یادگیری تکنیک های آرامش به کمک موسیقی، مانند آرامش عضلات پیشرونده یا تنفس عمیق
از آن جایی که تکنیک های موجود در این روش درمانی در طیف گسترده ای قرار دارد؛ از همین رو می توان گفت که تقریبا تمامی افرادی که مشکلات و بیماری های روحی روانی یا برخی بیماری های جسمی دارند، می توانند برای درمان از آن استفاده کنند. بر اساس آماری که از مقایسه روش های درمانی و موسیقی درمانی به دست آمد، مشخص شد که در برخی از روش های درمانی مثل استفاده از دارو که برای یک بیماری خاص صورت می گیرد، بهبودی کمتری دیده می شود؛ یا این که مدت زمان بهبودی به طول می انجامد. این در حالی است که در موسیقی درمانی بیمار روند بهبودی را بهتر و سریع تر در پیش می گیرد. در واقع در این روش شخص می تواند به خوبی احساسات خود را بروز دهد یا مغزش را به کار وادارد که مراکز پاداش را در مغز فعال کند.
بیشترین کاربرد این روش درمانی در چه زمینه هایی است؟
همانطور که از برخی روش های خاص می توان برای درمان چند بیماری در نظر گرفت و مورد استفاده قرار داد، این روش درمانی نیز تقریبا برای اکثر بیماری ها قابل انجام است. اما در این میان روی برخی از آن ها تاثیر بیشتری دارد. از جمله بیماری های فوق می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- دمانس
- اوتیسم
- اضطراب
- افسردگی
- بی خوابی
- جنون جوانی
- وابستگی به مواد
- اختلالات شخصیتی
- نگرانی های مربوط به روحیه
- مشکلات روحی یا جسمی
- صدمات مغزی
- آلزایمر
- سرطان
- فشار خون بالا
- کاهش استرس
- درک درد زایمان
- افزایش اعتماد به نفس
- افزایش ارتباط کلامی
- بهبود رفتار اجتماعی
- بهبود مهارت های اجتماعی و انسجام گروهی
بر اساس این لیست می توان نتیجه گرفت که تاثیر روش درمانی فوق در همه جهات، عملکرد شناختی، اجتماعی، عاطفی و حرکتی می تواند ایفای نقش داشته باشد و از آن گذشته بهترین نتیجه را نیز به ارمغان آورد.
چه زمانی باید به روانشناس مراجعه کنیم؟
جلسات این نوع از درمان به چه صورت است؟
به طور کلی درمان را یا به طور تک نفری و یا به صورتی گروهی انجام می دهند؛ اما این که به چه صورت موسیقی انتخاب شود زمان روند درمان، نیازها و هدف هایی که فرد در سر دارد را درمانگر بررسی کرده و نتیجه را مشخص می کند. به طور مثال شخصی که روحیه و وضعیت روانی قوی ندارد با استفاده از اشعار و ملودی یک قطعه موسیقی، درمان را آغاز می کنند تا به بهبودی برسد.
برای استفاده از این روش درمانی چه راهکارهایی وجود دارد؟
از جمله روش هایی که در روش درمانی فوق وجود دارد؛ می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پس از سکته مغزی برقراری ارتباط مشکل خواهد بود. اما با استفاده از این روش درمانی می توان به تمرکز و تکرار راحت تر کلمات به فرد کمک کرد.
- کسی که با بیماری اختلال حرکتی شناختی دست و پنجه نرم می کند نیز می تواند با استفاده از این روش درمانی بی نظیر درمان خود را آغاز کند. به طور مثال می تواند روی پیانو ضربه هایی بزند.
نتیجه گیری
موسیقی درمانی به روشی گفته می شود که بیمار با استفاده از موسیقی و فاکتورهایی که به آن مربوط است در جهت بهبود سلامت خود قدم بردارد. جالب است بدانید که تاریخچه ابداع آن به جنگ جهانی بر می گردد. جالب است بدانید که بیماری های مختلفی با استفاده از این روش درمانی به طور کامل بهبود یافته اند. از جمله آن ها می توان به مواردی همچون دمانس، اوتیسم، اضطراب، افسردگی، بی خوابی، جون جوانی و …. اشاره کرد. این روش، تکنیک های مختلفی دارد که برای نوع خاصی از بیمار و بیماری مورد استفاده قرار می گیرد. در این مقاله به طور مفصل در این باره صحبت کرده ایم.
دیدگاهتان را بنویسید