در حالت کلی اکثر افراد در یک دوره از زندگی و فعالیت کاری، دچار بی انگیزگی خواهند شد و در این فکرند تا بتوانند شغل خود را تغییر دهند و یک کار جدیدی را شروع کنند. در صورتی که به اهدافشان دست پیدا کنند می توانند از این حالت بیرون آمده، در غیر این صورت راهکار های ساده روان شناسی وجود دارد که می تواند به شما در جلوگیری از فرسودگی شغلی کمک کند. در صورتی که به شکل مداوم احساس ناتوانی، سرخوردگی و خستگی می کنید، احتمالا در مسیر فرسودگی شغلی قرار دارید.
مفهوم فرسودگی شغلی
در حقیقت می توان گفت که فرسودگی شغلی نوعی از حالات ناتوانی و خستگی عاطفی، جسمی و روحی است، که می تواند به دلیل استرس زیاد و طولانی مدت باشد. زمانی که شخص با فرسودگی شغلی مواجه می شود، دچار حس ضعف و تخلیه احساسی خواهد شد و از نظر روحی قادر به انجام کار خود نبوده و نمی تواند حس خوب و مثبتی در رابطه با آن کار داشته باشد. در صورتی که این حجم از استرس و اضطراب ادامه پیدا کند، علاقه و انگیزه شخص را تحت تاثیر خود قرار داده و موجب از بین رفتن اشتیاق برای ادامه کار خواهد شد.
شایان ذکر است که در صورت ادامه پیدا کردن این حس در فرد، میزان بهره وری او در انجام کار ها پایین آمده و با هدر دادن انرژی، احساس بدبینی و نا امیدی در او دو چندان خواهد شد. نهایتا فرسودگی شغلی موجب می شود که شخص احساس کند که دیگر توان انجام هیچ کاری را ندارد. این مسئله می تواند در تمام زندگی فرد تاثیر گذار باشد و اثرات منفی آن در زمینه های مختلف دیگری نظیر زندگی شخصی، محل کار، زندگی اجتماعی و خانوادگی برجسته خواهد شد. علاوه بر آن، فرسودگی شغلی در طی گذشت زمان می تواند موجب ایجاد تغییرات طولانی مدت در جسم و بدن شده و شما را در برابر بیماری های دیگر همچون آنفولانزا آسیب پذیر تر کند. از این رو به دلیل وجود عواقب بسیار زیاد آن می بایست به سرعت نسبت به جلوگیری از فرسودگی شغلی در خود اقدام کنید.
علائم قرار گیری در مسیر فرسودگی شغلی
ممکن است شما نیز احساساتی را تجربه کرده باشید که گویای فرسودگی شغلی باشد و با شک و تردید در رابطه با شایستگی کارتان رو به رو شوید. در صورتی که نشانه های زیر را داشته باشید، می توان گفت که با این مشکل رو به رو شده اید:
- حس بدی نسبت به روز های خود دارید و این تنها مختص به یک روز نیست.
- از نظر شما زندگی و ادامه کار می تواند تنها اتلاف وقت باشد و هیچ ارزش دیگری ندارد.
- به طور منظم و همیشگی احساس خستگی می کنید.
- بیشتر زمان خود را برای فعالیت هایی صرف خواهید کرد که خسته کننده است.
- به نظر شما هیچ کس قدردان کارتان نبوده و جزو کارهایی است که قابلیت ایجاد هیچ گونه تغییری را ندارد.
اکثرا همه ما در طول زندگی خود با این مشکل مواجه شده ایم و در طی آن با احساس درماندگی و نا امیدی همراه خواهیم بود. در چنین شرایطی حتی ممکن است بیدار شدن از خواب واقعا سخت به نظر برسد؛ به ویژه که اصلا دوست نداریم از رختخواب بیرون بیاییم. در صورتی که این احساس منفی به طول بینجامد و روز های متوالی را با همین حس به شب برسانید، بی شک شما دچار فرسودگی شغلی شده اید.
شایان ذکر است که این حس عذاب آور، به تدریج شکل گرفته و یک شبه به وجود نمی آید. بلکه کم کم شما را در بر خواهد گرفت. توجه داشته باشید که علائم و نشانه های فرسودگی شغلی در ابتدا بسیار ناچیزند. اما در طول زمان ممکن است این حس به تدریج افزایش یابد. یادتان باشد که باید به علائم اولیه این مشکل به دید هشدار و پرچم قرمز نگاه کنید و در صدد برطرف کردن آن باشید. در صورتی که نسبت به این علائم توجه داشته باشید و تلاش کنید که این حجم از استرس را به شکل موثری کاهش دهید؛ توانایی پیشگیری از اتفاقات بدتر و از کار افتادگی خود را به صورت جدی خواهید داشت. در مقابل چنانچه این علائم و نشانه ها را نادیده بگیرید؛ ممکن است در نهایت پس از گذشت مدت کوتاهی از پا در بیایید.
چه رفتارهایی در محیط کار اشتباه هستند؟
روش های پیشگیری از فرسودگی شغلی
نباید از دید شما تفاوت چندانی داشته باشد که به تازگی با این مشکل روبرو شده اید یا مدت طولانی است که با آن دست و پنجه نرم می کنید. در هر حال، ادامه چنین شرایطی می تواند موجب نا امیدی و بی انگیزگی در شما شده و پس از مدتی آسیب های روحی و روانی بسیاری را به شما وارد کند. این لحظه زمان توقف و تغییر جهت و یادگیری این مسئله رسیده است که چگونه می توان به خودتان کمک کرده تا با جلوگیری از فرسودگی شغلی، دوباره احساس سلامتی و امیدواری را داشته باشید.
پرداختن به این مسئله نیازمند 3 فاکتور اساسی است که می تواند به شما در این راه کمک شایانی کند و این فاکتور ها عبارتند از تشخیص ( تمام علائم و نشانه های هشدار دهنده فرسودگی شغلی شناسایی شود)، معکوس کردن ( مدیریت استرس و خنثی سازی آسیب های ناشی از آن) و تاب آوری (افزایش سطح مقاومت در برابر استرس با مراقبت از سلامت جسمی و روحی). از جمله روش های موثر در پیشگیری از فرسودگی شغلی شامل:
تعامل با دیگران جهت مقابله با فرسودگی شغلی
هنگامی که با این حس رو به رو می شوید، مسائل کاری و مشکلات برای شما غیر قابل تحمل خواهند شد. حال با قرار گرفتن در چنین اوضاعی، حفظ انرژی جهت مراقبت از خود، می تواند کار بسیار سختی باشد. جالب است بدانید که تعامل اجتماعی به عنوان یک پادزهر طبیعی برای جلوگیری از استرس شناخته می شود. صحبت کردن رو در رو با یک شنونده خوب، یکی از بهترین راه کارها جهت تمدد اعصاب و تسکین استرس است.
قدرت کمک به اطرافیان
در صورتی که بتوانید به اطرافیان کمک کنید؛ هرچند کار های کوچکی را انجام داده باشید، یک احساس رضایت درونی در شما ایجاد می شود که می تواند تاثیر به سزایی در کاهش خستگی و استرس شما خواهد گذاشت. علاوه بر آن، می تواند روابط اجتماعی شما را نیز گسترده تر کند. برای انجام این کار لازم نیست حتما وقت و انرژی زیادی را صرف کنید. حتی کار های کوچک مثل یک جمله محبت انگیز می تواند حس خوبی را در شما ایجاد کند.
تغییر نوع نگاه به شغل مورد نظر
سعی کنید به جنبه های مثبت شغل خود که می توان از آن لذت برد نگاه کنید. در حقیقت تغییر نوع نگرش شما به این مسئله می تواند موجب بهبود عملکردتان شده و به شما کمک کند تا احساس هدفمندی و کنترلتان را بازیابید. در صورتی که به شغل خود علاقه ای ندارید؛ تلاش کنید تا رضایت را در جای دیگری از زندگی خود پیدا کنید.
افزایش سطح توانایی برای ادامه کار
سعی کنید که بتوانید در لحظه کنترل اعصاب خود را به دست گرفته و میزان استرس خود را کاهش دهید. در حقیقت، چنانچه بتوانید افکار و احساسات مشکل ساز در زندگی خود را مدیریت کنید؛ بی شک گام بزرگی در جهت جلوگیری از فرسودگی شغلی خود برداشته اید. می توانید به خودتان انگیزه بدهید تا اقداماتی را به انجام برسانید که قادر به کاهش حجم افسردگی و استرس درونی شماست. با بهبود روابط تان در تعامل با دیگران در محل کار یا زندگی، قادر به افزایش شادی و سلامتی عمومی خود خواهید بود.
هوشیاری و تمرکز خود را در محیط کار افزایش دهید
رژیم غذایی سالم جهت افزایش روحیه و خلق و خو در طی زندگی و کار
یکی دیگر از مواردی که می تواند در این رابطه به شما کمک کند، بهره گیری از رژیم غذایی درست است. شاید شما در یک بعد از ظهر، به عنوان میان وعده قصد خوردن خوراکی های قندی یا غذاهایی همچون سیب زمینی سرخ شده را داشته باشید. اما باید بدانید که غذا های پر کربوهیدرات، می تواند موجب کاهش انرژی در شما باشد و نهایتا بر خلق و خوی شما تاثیر منفی بگذارد.
ایجاد حس تعادل بین کار و زندگی
بهتر است در تمام طول زندگی مرز هایی را برای خود تعیین کنید که بتواند بین زندگی شخصی، زندگی اجتماعی و کار شما همواره تعادل را حفظ کند. در حقیقت بیش از اندازه کار کشیدن از خود، می تواند پس از گذشت مدت زمانی کوتاه موجب فرسودگی شغلی در شما شود.
استفاده از مرخصی و در پیش گرفتن سرگرمی
تا حد ممکن در دورهمی های خانوادگی، دوستانه و سرگرمی هایی که می تواند موجب احساس رضایت در شما شود شرکت کنید. برای جلوگیری از فرسودگی شغلی ورزش کنید، به تعطیلات بروید و از مرخصی هایتان نهایت استفاده را ببرید. مدیتیشن و تنفس عمیق می تواند موجب آرامش درونی شما شود و احساس رضایت از زندگی را در شما افزایش دهد.
نکته آخر
توجه داشته باشید که گذراندن یک روز سخت و پر مشغله، نمی تواند لزوما به عنوان فرسودگی شغلی شناخته شود. در حقیقت بر خلاف تصور بسیاری از افراد، با موفقیت گذراندن یک روز سخت و پر مشغله، حتی می تواند موجب رضایت خاطر و آرامش افراد شود. به همین ترتیب فرصت های باقی مانده از روز می تواند صرف خانواده و رسیدگی به سلامت شخصی شما گردد.
دیدگاهتان را بنویسید