اگر کودکتان مشکل بی خوابی دارد بخوانید

مشکل کم خوابی یا بی خوابی در کودک ، یکی از معضلاتی‌ست که بیشتر والدین از آن گِله دارند. بی خوابی در کودک ربطی به سن و طفولیت نداشته و بچه‌ها در هر سنی، دچار اختلال خواب می‌‍‌شوند.

امتناع از رفتن به رخت‌‌خواب یا مشکل بی‌خوابی، می‌تواند یک مشکل بسیار شایع برای کودکان در سنین مدرسه نیز باشد. رسیدگی به این مسائل و مشکلات در اسرع وقت حائز اهمیت است؛ زیرا خواب کافی و استراحت کافی برای بچه‌ها در سنین مدرسه بسیار مهم است. اگر کودکان در این دوره خواب کافی نداشته باشند، ممکن است در تمرکز، توجه و یادگیری دچار مشکل شوند. هم‌چنین کمبود خواب، می‌تواند بر خلق‌وخوی کودکان، رشد جسمی و حتی توانایی آن‌ها در مبارزه با بیماری‌ها و عفونت‌ها تاثیر بگذارد. علت بی خوابی کودک می‌تواند به دلیل درگیری کودک با یک بیماری یا شرایط محیطی محل خواب کودک باشد. به هرحال در این مقاله سعی می‌کنیم به عوامل بدخوابی در کودک و روش‌های تنظیم خواب کودک بپردازیم و به والدین در بر طرف کردن این مشکل کمک کنیم.

علائم بی خوابی کودک چیست؟

- ناتوانی کودک در به خواب رفتن در ساعت خواب همیشگی

- بیدار شدن‌های مکرر در نیمه‌های شب و ناتوانی در به خواب رفتن مجدد بدون حضور والدین

- بیدار شدن زودتر از ساعت مقرر در صبح‌ها  و ناتوانی در به خواب رفتن دوباره

علت بی خوابی کودک در شب چه چیزی می‌تواند باشد؟

1- تغذیه‌ی نامناسب

نوشابه، شکلات، نوشیدنی‌های انرژی زا و شکر باید از وعده غذایی شبانه کودک حذف شود. حتی برخی از کودکان به مواد غذایی خاصی آلرژی دارند و ممکن است در خواب آن‌ها اختلال ایجاد کند. سعی کنید شام را زودتر بخورید و از مواد غذایی سالم مثل لبنیات و میوه استفاده کنید. هم‌چنین از غذاهای پرکالری بپرهیزید تا کودکان خواب راحت و به موقعی داشته باشند. درباره‌ی تغذیه‌ی سالم کودکان در بخش مادر و کودک همین مجله، مفصل صحبت کردیم؛ اگر به اطلاعات بیشتری احتیاج دارید مطالعه‌ی آن کمک بیشتری خواهد کرد.

2- آزادی عمل و احساس رهایی غلط

یکی از علل بی خوابی در کودک تجربه‌ی رها شدن در موقعیت اشتباه است. مثلا اگر به کودک شما گفته شود که وقت خواب است؛ اما بقیه اعضای خانواده و به ویژه خواهر و برادر بزرگ‌تر هنوز بیدار باشند و با تماشای فیلم یا صحبت کردن از آن لذت می‌برند، ممکن است فرزند شما احساس کند کنار گذاشته شده یا رها شده است و از خوابیدن امتناع می‌کند.

بازی هایی برای افزایش تمرکز کودکان را در روژه مگ بخوانید.

3- تغییرات رشدی

یکی از دلایل طبیعی بی خوابی در کودک ، تغییرات رشدی آن‌هاست، که اختلال خواب در این دوره کاملا طبیعی و مقطعی است. تصور کنید یک اتفاقی در لثه شما در حال افتادن است، چیزی می‌ریزد و چیز دیگری جایگزین آن می‌شود، انگار با یک جراحی شبانه مواجهیم، سعی کنید در این مواقع برای آرام کردن کودکان از پودرهای التیام‌بخش، برای رشد دندان کودک استفاده کنید و با کج خلقی کودک در طی این دوره مدارا کنید.

4- استرس یا اضطراب

ممکن است دلیل بی خوابی کودک در شب، افکاری باشد که ذهن او را مشغول نموده یا به نوعی برای کودک دغدغه شده است. بچه‌ها ممکن است نگران چیزی در مدرسه مانند مشق شب، امتحان، مورد قبول بودن یا حتی زورگویی باشند. آن‌ها ممکن است نگران تغییر یا تحولی در زندگی خود مانند رفتن به مدرسه جدید، دوست پیدا کردن یا نداشتن وقت کافی با والدینی باشند که ساعات بیشتری را صرف کار کردن خود می‌کنند. یک فیلم یا کتاب که آن‌ها را می‌ترساند یا باعث افکار اضطراب‌آور می‌شود، چه یک داستان ترسناک باشد یا نه! به هرحال می‌تواند در خواب اختلال ایجاد کند.

اضطراب و نگرانی می‌تواند خواب بچه‌ها را مختل کند، همان‌طور که می‌تواند از استراحت شبانه بزرگ‌سالان جلوگیری کند، بنابراین این درگیری‌های ذهنی کودکان را درک نمایید و با آن‌ها همدردی کنید.

5- کودک هنوز خسته نشده

اگر کودک شما بعد از مدرسه تا بعد از ظهر و تا دیروقت یا قبل و بعد از ناهار چرت می‌زند، ممکن است در زمان خواب او اختلال ایجاد شود و همین دلیل بی خوابی در کودک باشد. شما نباید اجازه دهید فرزندتان چرت بزند، او را وادار کنید که کارهای مدرسه  و تکالیفش را زود انجام دهد و شام را زودتر بکشید تا بتوانید او را زودتر برای خوابیدن آماده کنید. در آخر هفته‌ها یا در تابستان مطمئن شوید که کودک شما به قدر کافی فعال باشد و یک روز شلوغ داشته باشد تا او قبل از خواب به قدر کافی خسته باشد و راحت‌تر به خواب برود.

6- خستگی بیش‌ازحد

ممکن است خستگی در کودکان نتیجه‌ی عکس هم داشته باشد؛ شاید کودکان در سن مدرسه، در بین تکالیف، زمان‌های بازی و فعالیت‌های بعد از مدرسه، خیلی دیر به خواب روند. خستگی بیش‌ازحد در بعضی مواقع می‌تواند در بسیاری از بچه‌ها منجر به بیش فعالی شود؛ که در این حالت خوابیدن را حتی دشوارتر خواهد کرد.

اگر مرتبا از ساعت خواب کودک شما گذشته و او هنوز در حال انجام تکالیف باشد، روش‌هایی برای مدیریت سایر فعالیت‌های بعد از مدرسه پیدا کنید تا وقت بیشتری برای انجام تکالیف اختصاص دهید یا با معلمان در مورد چگونگی کمک به حجم کارهای مدرسه صحبت کنید. هم‌چنین می‌توانید بلافاصله بعد از مدرسه تکالیف را برنامه‌ریزی کنید تا بچه‌ها قبل از اینکه فعالیت فوق‌برنامه‌ای داشته باشند، کارهای مدرسه را به پایان برسانند.

7- عوارض دارویی

برخی داروها برای درمان بیش فعالی و کمبود توجه، داروهای ضد افسردگی، کورتیکواستروئیدها و داروهای ضد انعقاد خون می‌تواند باعث ایجاد اختلال و بی خوابی در کودک شود.