زردی در نوزادان و روش‌های درمان آن

علل‌های دیگر

یک اختلال اساسی ممکن است باعث زردی نوزاد شود. در این موارد، زردی اغلب زودتر یا خیلی دیرتر از زمان معمول و مورد انتظار ظاهر خواهد شد. بیماری‌ها یا شرایطی که می‌تواند باعث زردی شوند شامل:

• خونریزی داخلی
• عفونت در خون نوزاد (سپسیس)
• انواع عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی
• ناسازگاری بین خون مادر و خون فرزند
• نقص کبد
• آترزی صفراوی، شرایطی که مجاری صفراوی کودک، مسدود یا زخم است.
• کمبود آنزیم
• ناهنجاری گلبول‌های قرمز که باعث می‌شود سریع‌تر تجزیه شوند.

عوارض بیماری زردی در نوزاد تازه متولد شده

مقادیر بسیار بالای بیلی‌ روبین که موجب زردی شدید می‌شود؛ در صورت عدم درمان، عوارض جدی را برای فرزندتان به همراه خواهد داشت:

انسفالوپاتی حاد بیلی ‌روبین

بیلی ‌روبین برای سلول‌های مغز، سمی خواهد بود. اگر کودک زردی شدید داشته باشد، احتمال انتقال بیلی ‌روبین به مغز افزایش می‌یابد. درمان سریع ممکن است از عوارض پایدار و قابل توجه جلوگیری کند. علائم انسفالوپاتی حاد بیلی ‌روبین در کودک مبتلا به زردی، عبارتند از:

• بی‌حالی
• خواب‌آلودگی
• گریه بلند
• مکیدن یا تغذیه ضعیف
• قوس به عقب گردن و بدن (گردن و بدن کودک به عقب خم می‌شود)
• تب

کرن ایکتروس

کرن ایکتروس سندرومی است که در آن، آنسفالوپاتی حاد بیلی ‌روبین موجب آسیب دائمی و پایدار در مغز خواهد شد. این عارضه ممکن است به تنهایی منجر به عوارض زیر شود:

• حرکات غیرارادی و کنترل نشده (فلج مغزی آتتوئید)
• نگاه خیره به سمت بالا
• از دست دادن شنوایی
• رشد نامناسب مینای دندان

روش‌های پیشگیری

بهترین راه پیشگیری از زردی، تغذیه مناسب نوزاد است. برای نوزادانی که با شیر مادرتغذیه می‌شوند؛ در چند روز اول زندگی باید 8 تا 12 نوبت تغذیه داشته باشند. همچنی نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می‌شوند؛ معمولاً باید در هفته اول زندگی، هر 2 تا 3 ساعت، 1 تا 2 اونس (حدود 30 تا 60 میلی لیتر) شیر خشک دریافت کنند.

راه‌های درمان

زردی خفیف نوزادان، معمولاً طی 2 یا 3 هفته به خودی خود برطرف خواهد شد. در مورد زردی متوسط ​​یا شدید، ممکن است کودک شما نیاز به ماندن بیشتر در بخش داشته باشد یا ترجیحاً در بیمارستان بستری شود. برخی از روش‌های درمان که می‌توانند به والدین در این زمینه کمک کنند، عبارتند از:

درمان زردی نوزادان با نوردرمانی یا فتوتراپی

معمولا از روش نوردرمانی برای درمان زردی نوزاد استفاده می‌شود. ممکن است کودک شما در زیر لامپ مخصوصی از طیف آبی یا سبز قرار بگیرد. نور شکل و ساختار مولکول‌های بیلی ‌روبین را تغییر خواهد داد. به گونه‌ای که می‌توانند از ادرار و مدفوع دفع شوند. در طول درمان، کودک شما فقط محافظ چشم خواهد پوشید. درمان با نور ممکن است با استفاده از یک پد تابش یا تشک تکمیل شود.

درمان زردی نوزادان با ایمونوگلوبولین داخل وریدی (IVIG)

زردی ممکن است به تفاوت بین گروه خون مادر و نوزاد مربوط باشد. این وضعیت موجب می‌شود کودک آنتی بادی مادری را از طریق جفت دریافت کند. به همین ترتیب تجزیه گلبول‌های قرمز نوزاد تسریع می‌شود. تزریق داخل وریدی ایمونوگلوبولین (پروتئین خونی که می‌تواند باعث کاهش سطح آنتی بادی‌ها شود) ممکن است زردی را پایین آورده و نیاز به تعویض خون را کاهش دهد؛ اگرچه نتایج آن قطعی نخواهد بود.

درمان زردی نوزادان با تعویض خون

به ندرت، هنگامی که یرقان شدید به هیچ یک از درمان‌های دیگر پاسخ نمی‌دهد، ممکن است کودک به تعویض خون نیاز داشته باشد. در این روش، به طور مکرر، مقادیر کمی از خون نوزاد از بدنش خارج می‌شود و با خون اهدایی جایگزین می‌گردد. به این ترتیب غلظت بیلی ‌روبین و آنتی‌بادی‌های مادر پایین می‌آید. این روش درمان زردی نوزاد، در بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان (NICU) صورت می‌گیرد.

درمان نوزادان با تغییر سبک زندگی و روش‌های خانگی 

هنگامی که زردی نوزاد شدید نیست، پزشک ممکن است تغییر در عادات غذایی را توصیه کند که می‌تواند سطح بیلی ‌روبین را کاهش دهد. به علاوه موارد زیر ممکن است زردی را کاهش دهد:

تغذیه مکرر کودک با شیر مادر

تغذیه مکرر، شیر بیشتری به نوزاد می‌رساند و باعث تحرک بیشتر روده می‌شود. به این ترتیب میزان بیلی ‌روبین دفع شده از مدفوع کودک را افزایش می‌یابد.

تغذیه کمکی

اگر کودک شما در شیرخوردن دچار مشکل شده است، یا دچار کاهش وزن یا کمبود آب بدن است. امکان دارد پزشک تغذیه با شیر خشک یا فرمولا را توصیه کند. در بعضی موارد، پزشک ممکن است از شما بخواهد به مدت چند روز، شیر دادن را قطع و از شیر خشک استفاده کنید. سپس بعد از چند روز، مجدداً تغذیه با شیر مادر را از سر بگیرید.

چه زمانی والدین باید فرزندشان را نزد پزشک ببرند؟

به طور طبیعی، درمان‌های خانگی می‌توانند موثر باشند و زردی کودک را برطرف کنند. اما هنگامی که با موارد زیر مواجه شدید، درنگ نکنید و حتما به پزشک مراجعه نمایید تا با تجویزهای مناسب، پیشگیری‌های لازم انجام شود:

• مشاهده کردن هر گونه علائم زردی در نوزاد در 24 ساعت اول تولد.
• عدم کاهش علائم زردی و یا بدتر شدن این بیماری.
• اگر دمای رکتال کودک بیش از 100 درجه فارنهایت یا 8/37 درجه سانتیگراد باشد.
• اگر کودک بی‌قرار شده و رفتاری شبیه به بیماران داشته باشد.
• اگر کودک رنگ زردی پوستش افزایش یابد و یا تغذیه مناسب نداشته و بیش از حد می‌خوابد به پزشک مراجعه کنید.

نتیجه گیری

زردی در نوزادان یکی از اتفاقات شایع است که موجب تغییر رنگ پوست و چشم نوزاد به رنگ زرد می‌شود. زردی نوزاد به دلیل بالا بودن بیلی ‌روبین، که یک رنگدانه زرد مربوط به تجزیه گلبول‌های قرمز است، ایجاد می‌شود. اغلب این اتفاق به کمک برخی روش‌های خانگی قابل درمان خواهد بود. اما در صورت بروز علائم جدی‌تر والدین باید فرزند خود را نزد پزشک ببرند تا از بروز مشکلات حادتر جلوگیری نمایند.