بلوغ به معنی نوجوانی، بزرگ شدن، رشد کردن و رسیدن به تکامل جنسی است. بلوغ زمانی را در زندگی توصیف میکند، که بدن از نظر جنسی تکامل پیدا میکند و اندامهای تناسلی فعال میشوند. این اتفاق با ترشح هورمونهای جنسی تستوسترون و استروژن در بدن دختران و پسران رخ میدهد. بلوغ زمانی است که احساسات و بدن، از حالت بچگانه، به حالت بزرگسالی تغییر میکند. این تغییرات به دلیل ترشح هورمونهای جنسی توسط تخمدانها در دخترها و بیضهها در پسرها اتفاق میافتد. دوران بلوغ چه از لحاظ جسمی و چه از لحاظ احساسی پرتنشترین زمان زندگی هر فرد به حساب میآید. تغییرات روانی و چالشهای زمان بلوغ در صورت پایان نیافتن آن در زمان طبیعی، مشکلات زیادی را در زندگی فرد به وجود میآورند. همچنین تاخیر یا تسریع آغاز این روند پیامدهایی به دنبال دارد. در این مقاله قصد داریم علائم بلوغ زودرس در پسران و عوارض آن را برای شما بیان کنیم.
به دنبال بلوغ تغییراتی کلی در بدن پسران پدیدار میشود؛ که اولین آن تغییرات جسمی ست. منظور از تغییرات جسمی، سریعتر شدن فرایند رشد است. یکی از علائم بلوغ در پسران در این زمینه بزرگ شدن و رشد آلت تناسلی آنهاست.
دومین دگرگونی با تغییرات روحی و روانی نمایان میگردد، که این تغییرات باعث میشود، نوجوانان هنگام بلوغ، دمدمیمزاج، دستپاچه و پرخاشگر شوند. پس از آن پسرها درگیر تغییرات رفتاری میشوند که بعضی از نوجوانان رفتارهای جدید و خطرناکی از قبیل استعمال دخانیات، مصرف مشروبات الکلی و داشتن روابط جنسی پرخطر و زودتر از موعد از خود بروز دهند.
بلوغ زودرس چیست؟
بلوغ طبیعی دورهای است که طی آن، صفات ثانویه جنسی بهوجود میآیند و فرد توان باروری پیدا میکند. تغییرات فیزیکی در دوران بلوغ، نتیجه مستقیم یا غیرمستقیم بلوغ غده هیپوتالاموس در دستگاه عصبی مرکزی، تحریک اعضای جنسی و ترشح هورمونهای جنسی است.
بلوغ "نرمال" هنگامی اتفاق میافتد که کودکی در حدود 10 یا 11 سالگی باشد. با این وجود، کودکانی وجود دارند، که از لحاظ جسمی و عاطفی، زودتر به سن بلوغ میرسند. وقتی که این اتفاق قبل از 9 سالگی برای پسران رخ دهد، به آن بلوغ زودرس گفته میشود. اگرچه ممکن است این اتفاق بیضرر به نظر برسد اما محققان یک سری پیامدهای سلامتی و روانی اوایل زندگی را به بلوغ زودرس مرتبط میدانند.
بلوغ زودرس در پسران چه سنی است؟
بلوغ زمانی است که بدن و ذهن پسران بالغ می شود و آنها تبدیل به مردان جوانی میشوند. این معمولا از زمانی شروع می شود که یک پسر حدودا 12 ساله باشد. البته ممکن است گاهی اوقات پسری پیش از این سن شروع به نشان دادن علائم بلوغ کند، که به آن بلوغ زودرس در پسران میگویند. این علائم اولیه بلوغ میتواند برای فرزند شما سخت باشد.
عوامل ایجاد بلوغ زودرس در پسران چیست؟
عوامل زیادی در شروع بلوغ برای پسران اهمیت دارند، ولی بیشتر بار این عوامل وابسته به ژنوم افراد است. در واقع این ژنتیک است که تعیین میکند در چه سنی فرد وارد بلوغ شود؛ اما چنین بهنظر میرسد که سایر عوامل نیز بر سن شروع و البته پیشرفت تکامل بلوغ تاثیرگذارند. تغذیه، وضعیت عمومی سلامت، موقعیت جغرافیایی و البته حالت روانی همگی میتوانند بر زمان شروع بلوغ اثر بگذارند. در واقع در ساختار بدن فرد تعیین شده است اما این تنها ژن نیست که تعیینکننده است. برخی عوامل محیطی هم این ژن را میپرورانند، از جمله وزن، قد و تغذیه.
8 توصیهی جالب و کاربردی برای تربیت کودکان را در روژه مگ بخوانید.
انواع بلوغ زودرس در پسران
بلوغ زودرس مرکزی
بلوغ زودرس مرکزی، شایعترین بلوغ زودرس در پسران و دختران است. این بلوغ روند یکسانی با روند طبیعی رشد دارد و تنها تفاوت در زمان و موعد رخ دادن بلوغ است. غده هیپوفیز که در واقع نقش اصلی را در شروع بلوغ دارد با آزاد کردن زود هنگام هورمون گونادوترپین، باعث تحریک بیضهها و تخمدانها میشود، تا هورمونهای تستوسترون یا استروژن را آزاد کنند. این هورمونها باعث تغییرات اساسی جنسی در دوران بلوغ میشوند.
بلوغ زودرس محیطی
بلوغ زودرس کاذب یا محیطی، شرایط متفاوتی دارد. این نوع بلوغ خیلی کم اتفاق میافتد. در این وضعیت مغز و غده هیپوفیز در فعالیت بلوغ درگیر نمیشود؛ هرچند هورمون استروژن و تستوسترون باعث بروز علائم بلوغ شده باشند. در این وضعیت کم کاری در تخمدانها، بیضهها، غدد آدرنال یا غده تیروئید علل اصلی بلوغ زودرس در پسران یا دختران هستند.
کتاب تشخیص ترنس (تراجنسی - ترنسکشوال Transsexual) از کودکی + قوانین عجیب ادیان
عکس هایی که شاید برایتان آشنا باشد
قیمت: ۲۹,۰۰۰ تومان
قیمت با تخفیف: ۱۵,۶۰۰ تومان
اطلاعات بیشترچه عواملی باعث بلوغ زودرس در پسران (از نوع محیطی) میشوند؟
بلوغ زودرس محیطی ممکن است ناشی از:
- برخی از سندرمهای ژنتیکی نادر
- کیست تخمدان در دختران
- تومورهای بیضه در پسران
- تومورهای دیگر که گنادوتروپین کوریونیک "chorionic gonadotropin" انسانی را ترشح میکنند.
- اختلالات غده فوق کلیوی یا آدرنال
- کم کاری تیروئید شدید
- تومورهای غده هیپوفیز
- سندرم مک کان آلبرایت ""McCune-Albright، یک اختلال ژنتیکی غیر معمول است که میتواند در تولید هورمون، رنگ پوست و سلامت استخوان مشکلاتی ایجاد کند.
دلایل اصلی بلوغ زودرس
چاقی و اضافه وزن
وزن، یکی از عواملی است که ورود به بلوغ را باعث میشود. وزن یک علامت است که با رسیدن فرد به آن میتوان انتظار بلوغ را داشت، هر چند الزامی وجود ندارد و ممکن است فردی با وزن 50 کیلوگرم هنوز به بلوغ نرسیده باشد. اضافه وزن در دختران، احتمال بلوغ زودرس را افزایش میدهد ولی این رابطه در پسران حالت عکس دارد و لاغری مفرط، باعث افزایش احتمال بلوغ زودرس میشود.
ژنتیک
بعضی از خانوادهها به صورت کلی بلوغ زودرس دارند. مثلا والدین یا خواهر و برادرشان نیز به این اختلال دچار بودهاند.
مواد شیمیایی زیست محیطی
BPA ها یک ماده شیمیایی موجود در ظروف پلاستیکی، قوطیهای مواد غذایی، بطری آب و سایر ظروف نگه دارنده غذا میباشد که باعث تغییرات مهلکی در بدن شده و بلوغ را جلو میاندازد. مواد شیمیایی موجود در اسپریها و دیگر مواد بلوغ زودرس در پسران را جلو میاندازد.
افزایش مصرف تنقلات
خوردن تنقلات و خوراکیهای سوپرمارکتی نه تنها باعث چاقی شده و عامل اصلی بلوغ زودرس را توسعه میدهند و باعث افزایش فاکتور رشد شبه انسولین و یا IGF-1 در بدن شده که بلوغ زودرس را جلو میاندازد. در این حالت بچهها حتی از خوردن گوشت قرمز هم اجتناب میکنند. این رژیم غذایی نامناسب خود باعث اثرگذاری بیشتر مواد موجود در تنقلات میشود.
سوء تغذیه
زمانی که کودکان عادات بد تغذیهای دارند یا به عبارتی بد غذا هستند، والدین سریع تصمیم میگیرند که به آنها غذاهای آماده (فست فودی) بدهند، که درصد بالایی چربی و قند دارد و این خود باعث به هم خوردن چرخههای طبیعی هورمونی در بدن شده و بلوغ زودرس در پسران را ایجاد می کند.
فرزندخواندگی بینالمللی
مطالعهای گزارش داده است کودکانی که در خارج از کشور خود به فرزندخواندگی قبول میشوند، بین 10 تا 20 برابر بیشتر به بلوغ زود هنگام دچار میگردند. در این مورد نیز شک و شبههای زیادی وجود دارد که مشخص کردن علت دقیق را با مشکل روبرو میکند.
تغییرات هورمونی
جامعه و به خصوص رسانهها، متهم اصلی این عامل هستند. نمایش فیلمها و مستندهای مربوط به بزرگسالان و همچنین قراردادن کودکان در معرض تمامی اخبار مربوط به بزرگسالان و آگاه کردن آنها از همه چیز آن هم در سن نادرست، باعث یک واکنش در بدن شده و بلوغ را جلو میاندازد. محققان میگویند وقتی که کودکان در معرض آگاهی از این قبیل مسائل قرار میگیرند؛ غده هیپوفیز مغزشان دستور ترشح هورمونهای جنسی یعنی استروژن و تستوسترون را میدهد و این خود به معنی بلوغ زودرس است.
جهش رشدی
این عامل نیز میتواند یکی دیگر از علائم بلوغ زودرس در پسران و هم در دختران باشد.
علائم بلوغ زودرس در پسران
- بزرگ شدن بیضهها و آلت تناسلی مردان
- رشد مو در زیربغل و اطراف آلت تناسلی
- پدیدار شدن موی صورت
- حالت نعوظ خود به خود و انزال
- توسعه و افزایش آکنه
- کلفت و عمیق شدن صدا (که از آخرین نشانههاست)
- بوی بدن
شایعترین عوارض بلوغ زودرس در پسران
1- کوتاهی قد
شاید پسرانی که زود به بلوغ رسیدهاند از همسنهای خود قد بلندتر باشند، اما در انتهای سن بلوغ از هم سنهای خود عقب میافتند، چرا که رشد این پسران نیز زودتر از بلوغ طبیعی پایان مییابد. در نتیجه در بیشتر موارد قد این پسرها کوتاه تر از حد متوسط جامعه میشود.
2- مشکلات رفتاری
مشکلات رفتاری در این کودکان به صورت ضد و نقیض گزارش شده است. در بعضی از تحقیقها این کودکان مشکلات شدید رفتاری از خود بروز دادهاند؛ این درحالی است که دیگر گزارشها این امر را تایید نمیکنند. این کودکان به دلیل بلوغ زودتر نسبت به هم سالان؛ در موقعیت چالش رهبری قرار میگیرند که میتواند مشکلات خود را داشته باشد.
3- قلدری یا اذیت دیگران
کودکان کوچک ممکن است متوجه نشوند و نفهمند که چه اتفاقی میافتدغ زمانی که یکی از هم سن و سالان خود رشد سینه یا دوره پریود را تجربه میکنند. اما کودکان بزرگتر معمولا متوجه میشوند که کسی در یک کلاس پایینتر از نظر جسمی در حال پیشرفت است. بسیاری از کودکان کوچکتر که بلوغ زودرس را تجربه میکنند، به ویژه دختران، گزارش میکنند که توسط کودکان بزرگتر در مدرسه مورد آزار و اذیت قرار میگیرند.
4- خطر بیشتر سوء مصرف مواد
پسرانی که بلوغ زودرس را تجربه میکنند ممکن است در معرض خطر سوء مصرف مواد نیز قرار بگیرند. به ویژه، به نظر میرسد که سیگار کشیدن در بین کودکانی که زودتر به بلوغ میرسند در مقایسه با همسالان خود و یا کسانی که بلوغ دیررس را تجربه میکنند، بسیار بیشتر است. برخی مطالعات حاکی از افزایش خطر سوء مصرف مواد در اوایل دهه بیست است.
5- فعالیتهای جنسی در سنین پایینتر
به دلیل رسیدن به توانایی جنسی و آگاهی بیشتر نسبت به همسالان؛ زودتر به سمت مسائل جنسی پیش میروند. والدین و پدر مادرها به شدت نگران این مسئله هستند. البته گزارشها، شواهد محکمی برای قبول این قضیه وجود ندارد. والدین با ارتباط موثر و آموزش مسائل جنسی میتوانند از بروز چنین مسائلی جلوگیری کنند.
همه چیز درباره کرونا در کودکان، مقالهای کاربردی و البته ضروری برای روزهای کرونایی
6- میزان بالاتر افسردگی و اضطراب
کودکانی که بلوغ زودرس را تجربه میکنند، نسبت به همسالان خود میزان افسردگی و اضطراب بالاتری دارند. این تاثیر در دختران به طور مداوم یافت میشود، اما در پسران کمتر دیده شده است. شاید نگران کنندهترین پیامد این اتفاق این باشد که افزایش خطر افسردگی و اضطراب ممکن است تا سالها نیز ادامه یابد.
روش تشخیص بلوغ زودرس در پسران
پزشک کودک ممکن است آزمایش خون برای بررسی سطح هورمون انجام دهد. رادیوگرافی از دست کودک ممکن است برای مشخص شدن رشد استخوانها نیز انجام شود. آزمایشهای دیگر برای کمک به رد دلایل خاص ممکن است شامل سی تی اسکن، ام آر آی و سونوگرافی باشد.
درمان بلوغ زودرس
اگر علت خاصی شناسایی شد باید به پزشک مراجعه کنید تا درمان هر چه زودتر شروع شود، چون با درمان علت زمینهای، علایم بلوغ زودرس خود به خود بهبود خواهند یافت.
اگر علتی برای بلوغ یافت نشد، تصمیم برای درمان به عوامل متعددی بستگی دارد. بسیاری از والدین درخواست درمان دارند ولی باید متذکر شد که بسیاری از این بلوغها به درمان نیازی ندارند و والدین باید به پزشک خود اعتماد کنند. چرا که درمان بی دلیل برای کودک عوارض خواهد داشت. معمولا درمان بلوغ زودرس به صورت تزریقی است که با نظر پزشک با فواصل خاصی انجام میشود. این کودکان باید تحت کنترل باشند و به صورت دورهای معاینه شوند. درمان تا زمانی پیشبینی میشود که قد کودک به محدوده قد والدینش برسد و بر اساس تصمیم پزشک ادامه مییابد.
نتیجه گیری
بلوغ زودرس در پسران آنها را دچار تغییرات فیزیولوژیکی و عاطفی میکند و باید به دنبال راههای مقابله با آن و جلوگیری از آن بود. چراکه ممکن است پسران را در موقعیت حساس قرار دهد. این دوره گذراست و تنها نیازمند نظارت و کنترل توسط پدر و مادر یا در شرایط مورد نیاز نظارت پزشک است.
دیدگاهتان را بنویسید