احتمال بارداری خارج از رحم ، در هر حاملگی حدود 2 درصد است. این موضوع که خانم‌ها دوران بارداری بدون دغدغه و استرس را سپری کنند، یکی از اصلی‌ترین مسائل محسوب می‌شود. اصولا خانم‌هایی که اولین بار حاملگی را تجربه می‌کنند، ممکن است با برخی از مسائل مهم و ضروری این دوران آشناییت نداشته باشند. بارداری علاوه بر حس خوشایند تولد فرزند، در برخی مواقع چالش‌هایی را برای مادران به همراه خواهد داشت. آگاهی از مشکلات و اتفاقات حین دوران، می‌تواند به شما در حفظ سلامت خود و نوزادتان کمک کند. بنابراین لازم است حتما با برخی از مسائل حاملگی، آشنایی کامل را داشته باشید. در این مقاله سعی داریم درمورد حاملگی خارج رحمی، علائم و عوارض آن بیشتر صحبت کنیم. پیشنهاد می‌کنم به منظور جلوگیری از این اتفاق، این مطلب را تا انتها مطالعه نمایید.
بارداری خارج از رحم چیست؟
هنگامی که تخمک بارور در محیط لوله فالوپ یا حفره‌ی شکمی به جای دیواره رحم، لانه گزینی و رشد می‌کند؛ حاملگی خارج رحمی رخ می‌دهد که در این صورت، هیچ راهی به منظور انتقال و جا به جایی تخمک به داخل رحم وجود نخواهد داشت؛ بنابراین بهترین تصمیم، پایان دادن به دوران بارداری خواهد بود. این اتفاق بسیار نادر است؛ اما در صورت بروز باید علائم آن سریعا تشخیص داده شود؛ چرا که برای مادر خطرناک بوده و باید فورا تحت درمان قرار بگیرد.
علائم حاملگی خارج از رحم چیست؟
ممکن است علائم بارداری خارج از رحم با علائم مشکلات دیگری مثل آپاندیس، عفونت ادراری و یا پیچ خوردن تخمدان اشتباه شود. علائم این اتفاق عبارتند از:
پیشنهاد می‌کنیم سری به مقاله زایمان طبیعی بهتر است یا سزارین؟ بزنید.
لکه بینی یا خونریزی واژن:
زمانی که تست حاملگی شما مثبت شد ولی لکه بینی و خونریزی داشتید؛ این اتفاق ممکن است شبیه به عادت ماهیانه خفیف باشد. در این هنگام خون به رنگ قرمز یا قهوه‌ای، مانند رنگ خون خشک شده ظاهر می‌شود و به صورت مداوم خفیف یا شدید ادامه پیدا می‌کند.
درد یا ایجاد حساسیت در ناحیه شکمی:
درد در ناحیه شکمی ممکن است مداوم و شدید یا در برخی مواقع کاملا خفیف و متناوب باشد. همچنین معمولا درد شکم در حین انجام فعالیت، مثل خروج مدفوع یا سرفه شدت پیدا کند. ناحیه‌ی دقیق این درد ممکن است در یک سمت یا در تمام نقاط شکم و لگن ایجاد شود. در برخی مواقع آنقدر شدت می‌یابد که استفراغ و تهوع را در فرد ایجاد می‌کند.
درد شانه‌ها:
دل درد و خونریزی در دوران بارداری ممکن است دلایل متفاوتی داشته باشد؛ اما درد در شانه خصوصا در حین دراز کشیدن، یکی از اصلی‌ترین نشانه‌ها به منظور پارگی لولههای رحم و یا بارداری خارج از رحم محسوب می‌شود؛ زیرا علت این درد و خونریزی داخلی باعث تحریک اعصاب شانه‌ها می‌شود. در صورت بروز این درد، فرد باید سریعا به پزشک مراجعه کند و تحت درمان قرار بگیرد.
از دیگر علائم این اتفاق عبارتند از:
- شوک
- نبض ضعیف
- تپش قلب
- رنگ پریدگی
- سرگیجه و ضعف
- تهوع و استفراغ
- حساس شدن دهانه رحم به لمس
علائم حاملگی خارج رحمی ممکن است در بین هر یک از زنان، متفاوت باشد. حتی در 10 درصد از زنان، این مشکل با علائمی همراه نخواهد بود.
علت بروز حاملگی خارج از رحم چیست؟
انجام جراحی‌های قبلی که بر روی لوله فالوپ یا ناحیه لگن صورت گرفته و یا سابقه خانوادگی، می‌تواند احتمال بروز این اتفاق را در فرد بالا ببرد. به علاوه موارد دیگری وجود دارند که ممکن است در ایجاد بارداری خارج از رحم دخیل باشند؛ از جمله:
- التهاب در لگن
- آسیب دیدگی‌های لوله فالوپ
- ابتلا به بیماری آندومتریوز
- وجود عفونت‌های لگنی
- استفاده از قرص‍های ضدبارداری
همچنین پیشگیری از بارداری با دستگاه IUD می‌تواند علت بروز این اتفاق را در فرد افزایش دهد. در واقع حدود 50 درصد از زنانی که از این دستگاه برای جلوگیری از حاملگی استفاده می‌کنند، دچار بارداری خارج رحمی می‌شوند.
راه‌های تشخیص حاملگی خارج از رحم
تشخیص حاملگی خارج از رحم چندان هم کار آسانی نیست؛ اگر علائم این اتفاق را داشته باشید با مراجعه به پزشک و انجام برخی از آزمایشات، می‌توان به وجود حاملگی خارج از رحم پی‌برد.
آزمایش خون و ادرار:
با مراجعه به پزشک، به منظور بررسی میزان سطح HCG ممکن است آزمایش خون و ادرار را برای شما تجویزکند. بالا بودن سطح این هورمون نشان از بارداری فرد است؛ و بالعکس پایین بودن سطح آن در این مرحله از بارداری، احتمال ابتلا به حاملگی خارج از رحم را افزایش می‌دهد. با این تفاسیر اگر پزشک نتواند به طور قطعی بروز این اتفاق را تشخیص دهد، انجام آزمایش خون به راحتی این مساله را تعیین خواهد کرد. بنابراین اگر سطح HCG به مقدار مورد نظر افزایش نیافته باشد، علائم حاملگی خارج رحمی یا سقط جنین ظاهر می‌شود.
سونوگرافی:
اگر بارداری به کمک آزمایش خون تایید شود و فرد در هفته ششم قرار داشته باشد؛ اما در رحم با انجام سونوگرافی توده یا جنین مشخص نباشد؛ احتمال ابتلای فرد به بارداری خارج از رحم افزایش خواهد یافت. در صورت بروز این اتفاق، پزشک با انجام سونوگرافی از واژینال با دقت لولههای رحم را بررسی می‌کند تا از محل دقیق تخمک لقاح یافته مطلع شود. در برخی مواقع ممکن است پزشک به راحتی نتواند محل تخمک را بیاید؛ اما بروز علائم در فرد یا وجود توده‌ای در ناحیه لولههای فالوپ و تخمدان، احتمال حاملگی خارج از رحم را تایید خواهد کرد.
با عوارض بارداری خارج از رحم بیشتر آشنا شوید!
پارگی لوله‌ها فالوپ یکی از عوارض این اتفاق محسوب می‌شود. در صورتی که برای درمان مادر سریعا اقدام نشود، باعث ضعف و در نهایت مرگ او خواهد شد. از دیگر عوارض آن می‌توان به موارد زیر نیز اشاره کرد:
- از بین رفتن لولههای فالوپ
- آسیب دیدگی تخمدان
- خونریزی شدید
- افزایش احتمال حاملگی خارج رحمی در بارداری‌های بعدی
حاملگی خارج از رحم چه زمانی تشخیص داده می‌شود؟
توصیه می‌شود با مشاهده هرگونه از علائم حاملگی، به پزشک مراجعه کنید تا فرصت کافی برای تشخیص بارداری خارج از رحم را داشته باشید. همچنین به راحتی می‌توان به کمک موارد زیر از ابتلا به این اتفاق مطمئن شد:
- معاینه شکم و لگن
- سونوگرافی
- آزمایش ادرار
- لاپاراسکوپی تشخیصی
- عکسبرداری اولتراسوند به منظور تشخیص ناحیه بارداری
روش‌های درمان حاملگی خارج از رحم چیست؟
درمانی که برای حاملگی خارج رحمی تجویز می‌شود؛ به سطح هورمون‌ها، پیشروی بارداری و علائم مانند کم‌خونی یا درد بستگی دارد:
استفاده از دارو:
اگر فرد در ابتدای دوران بارداری باشد، هیچ گونه ضربان قلب در سونوگرافی دیده نشود، سطح هورمون پایین باشد، علائم خفیف و خونریزی مشاهده شود، معمولا درمانی برای این افراد تجویز می‌شود. یکی از روش‌های درمان این اتفاق، استفاده از داروهای ضد سرطان به نام متوترکسات است که به صورت تزریق وریدی در بیمارستان به صورت سرپایی انجام می‌شود. این دارو ترکیبی است که موجب مسموم شدن سلول‌ها و پایان بارداری خواهد شد. پس از استفاده از متوترکسات، احتمال خونریزی به مدت چند هفته وجود دارد.
چه زمانی ویار بارداری خطرناک است؟، یک مقاله متفاوت برای خانم‌های باردار.
جراحی:
اگر علائم بارداری ظاهر شده باشد، سطح هورمون‌های بارداری بالا باشد، صدای ضربان قلب در سونوگرافی شنیده شود و فرد درد شدیدی را احساس کند؛ در این صورت پزشک سریعا لاپاراسکوپی تشخیص داده و جراحی را تجویز خواهد کرد. به منظور از بین بردن احتمال این اتفاق در بارداری‌های بعدی، عمل سالپنگوستومی ( ایجاد برش بر روی قسمت آسیب دیده لوله) انجام می‌گیرد. همچنین اگر گروه خونی فرد باردار منفی باشد، باید آمپول آنتی دی ایمونوگلوبین را تزریق کند. در حقیقت لاپاراسکوپی و تکه برداری عوارض جدی و شدیدی را برای مادر به همراه نخواهد داشت. از جمله مزایای این جراحی عبارتند از:
- خون کمتری از دست خواهد رفت.
- به مسکن کمتری نیاز است.
- مدت زمان بستری بودن فرد کوتاه است.
- ریکاوری و بهبود آن سریع‌تر اتفاق می‌افتد.
توجه داشته باشید…
اگر لوله‌ها آسیب دیده باشند، پزشکان جراحی باز را برای فرد پیشنهاد خواهند کرد تا فرد خون کمتری را از دست بدهد. معمولا 20 درصد از زنانی که جراحی بدون برداشتن لوله را انجام می‌دهند، مجددا باید برای خارج کردن بافت‌های جامانده مورد عمل جراحی قرار بگیرند. چرا که این بافت‌ها پس از جراحی به رشد خود ادامه خواهند داد. اصولا به منظور توقف رشد این بافت مجددا جراحی یا تزریق متوترکسات صورت می‌گیرد.
چه مدت زمان می‌برد تا بعد از حاملگی خارج رحم، مجددا برای بارداری تلاش کرد؟
تاثیرات روحی و جسمی این نوع حاملگی بسیار زیاد است. بنابراین باید بعد از درمان، مدت زمانی را به منظور بهبود کامل سلامت خود صرف کنید. اگر جراحی لاپاراسکوپی انجام دهید، باید حداقل دو دوره کامل از عادت ماهیانه را قبل از تخمک گذاری مجدد طی کنید. اما اگر جراحی باز داشته‌اید، باید حدود 6 ماه برای بهبود سلامت خود زمان صرف کنید. همچنین اگر در روند درمان خود از متوترسکات استفاده می‌کردید، باید حداقل 3 ماه به بدن خود زمان دهید تا دارو از بدنتان خارج شود.
نتیجه گیری
بارداری خارج از رحم یکی از اتفاقات نادری است که ممکن است به دلایل مختلفی در فرد مشکل ساز شود. لانه گزینی تخمک در لولههای فالوپ به جای رحم، می‌تواند معضلاتی را برای مادر به همراه داشته باشد. توصیه می‌شود؛ با شروع علائم بارداری به پزشک مراجعه نمایید تا با انجام آزمایشات ضروری و لازم، از به خطر افتادن سلامت بدن خود جلوگیری نمایید. اگر چه بارداری خارج رحمی می‌تواند خطرات جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد؛ اما به راحتی می‌توان با تحت نظر پزشک بودن احتمال بروزاین مشکل را سریعا از بین برد و حتی دوباره برای بارداری مجدد تلاش کرد. امیدواریم با خواندن این مقاله به مادران بارداری که بیشتر در معرض خطر ابتلا به حاملگی، در محیطی خارج از رحم هستند؛ کمک کرده باشیم.
دیدگاهتان را بنویسید