بر هیچکس پوشیده نیست که هر بیماری علائم، عوارض، راه های پیشگیری، نحوه ی انتقال و حتی نحوه درمان خاصی دارد، بیماری سل نیز از این قاعده مستثنی نیست. از سالیان بسیار دور تاکنون این بیماری وجود داشته است. سل به نوعی بیماری عفونی گفته می شود که واگیردار است. عملکرد این بیماری اینگونه است که می تواند ارگان های داخلی بدن، خصوصا ریه ها را تحت تاثیر قرار دهد. در کشور ما در گذشته هنوز زمانی که سل شناخته شده نبود مردم تصور می کردند اشخاصی که به این بیماری مبتلا می شوند حتما بر اثر نفرین کسی یا شدت غم و غصه به این درد مبتلا شده اند. در ادامه هر آن چه که باید از بیماری بدانید را به شما خواهیم گفت پس با ما همراه باشید.
چه عاملی باعث ابتلا شخص به بیماری سل می شود؟
بر اساس تحقیقاتی که طی سالیان زیاد به دست آمده، مشخص شد که عامل اصلی این بیماری میکروب سل است که ممکن است در ذرات هوا وجود داشته باشد. نحوه ی ابتلا و واگیر بودن آن را می توان به سرماخوردگی تشبیه کرد. شخصی که به این بیماری مبتلا می شود؛ به راحتی می تواند دیگران را نیز از طریق سرفه، عطسه، صحبت کردن، خندیدن و فریاد زدن مبتلا کند. چرا که با انجام هر یک از این کار ها ویروس در هوا پخش خواهد شد. جالب است بدانید با یک تک سرفه 3000 ذره میکروب وارد هوا می شود. 5 دقیقه صحبت کردن نیز همین میزان میکروب را منتقل خواهد کرد. برای از بین رفتن این میکروب بین 8 تا 10 روز زمان نیاز است. این بیماری به قدری واگیر است که حتی اگر شخص بیمار در اتاق حضور نداشته باشد نیز باز هم قادر به انتقال خواهد بود.
آیا تمام کسانی که در اطراف بیمار بوده اند؛ به این بیماری مبتلا می شوند؟
همانطور که گفتیم نحوه ی انتقال این بیماری شبیه به سرماخوردگی است. با آگاهی از این موضوع ممکن است بسیاری از شما با خود فکر کنید که آیا همه اشخاصی که در اطراف بیمار بوده اند حتما بیمار می شوند؟! اگر دقت کرده باشید زمانی که شخصی به سرماخوردگی مبتلا می شود؛ بیشتر اعضای خانواده او دچار خواهند شد؛ اما نه همه ی آن ها. این موضوع برای بیماری سل نیز صدق می کند و امکان بسیار کمی دارد که تمامی افراد به آن مبتلا شوند.
معمولا کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، بیشتر در معرض ابتلا به آن هستند. حتی ممکن است که میکروب به درون ریه های فرد منتقل شود. اما چون سیستم ایمنی قوی دارد، به سرعت این میکروب از بین برود. بر اساس آمار به دست آمده تا به حال یک سوم مردم به بیماری سل مبتلا شده اند؛ اما از این موضوع اطلاعی ندارند.
انواع بیماری سل
میکروب سل به دو صورت در بدن فرد ظاهر می شود که یکی عفونت سلی یا سل نهفته و دیگری بیماری سل یا سل فعال نام دارد. ویژگی هر یک بدین شرح است:
سرفه را با این روش ها درمان کنید
سل نهفته
در این نوع از بیماری میکروب در بدن شخص وجود دارد؛ اما به دلیل این که سیستم ایمنی بدن او قوی است، میکروب را مهار کرده تا مانع تکثیر آن ها شود. در این نوع از سل، معمولا هیچ نشانه ای وجود ندارد؛ به همین دلیل از عفونت خود باخبر نیست. جالب است بدانید سل نهفته به دیگران سرایت نمی کند، با این حال به درمان نیاز دارد.
سل فعال
زمانی که میکروب سل به بدن شخصی وارد می شود؛ در صورتی که توانایی لازم برای مقابله و مهار کردن آن را نداشته باشد به اصلاح می گویند که شخص به سل فعال مبتلا شده است. در این نوع از بیماری میکروب به سرعت رشد و تکثیر می شود که البته با نشانه هایی نیز همراه است. برخلاف نوع قبلی که منتقل نخواهد شد؛ اما این نوع از سل به راحتی قابل انتقال به دیگران است .
مهم ترین علائم بیماری سل چیست؟
به سبب این که بیماری ها با منتقل شدن به افراد قسمتی از بدن را دچار اختلالات می کنند؛ در نتیجه علائمی همراه را با خود دارد که افراد دیگر طبیعی نبوده و شبیه به قبل نیستند. از جمله علائمی که همراه با بیماری سل وجود دارد می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- شخص به طور مداوم و به مدت 3 هفته سرفه می کند.
- سرفه ای که همراه با خلط و حتی خون باشد.
- اشتهای شخص کم می شود.
- وزن او رو به کاستی می رود.
- دائما احساس خستگی و کسالت دارد.
- گردن فرد بیمار دچار تورم می شود.
- دمای بدن او بالا رفته و تب می کند.
- شبانه دچار تعریق می شود.
- در قفسه سینه خود احساس درد دارد.
بیماری سل چه عوارضی به همراه دارد؟
بیماری سل در صورتی که فعال باشد؛ عوارض زیادی به همراه خواهد داشت؛ از جمله این عوارض می توان موارد زیر را نام برد:
- غدد لنفاوی دچار تورم می شوند.
- شخص دچار دردهای شکمی می شود.
- بیمار در استخوان ها یا مفاصل خود احساس درد دارد.
- شخص احساس گیجی دارد.
- دائما دچار سردرد می شود.
- گاهی ممکن است تشنج کند.
- در صورتی که بیماری سل درمان نشود؛ ممکن است منجر به مرگ شود.
- با ورود این میکروب به بدن امکان دارد که شخص دچار مشکلات قلبی و عروقی شود.
- گندخونی یا سپسیس که نوعی عفونت است از دیگر عوارض آن به شمار می آید.
چگونه می توان از این بیماری پیشگیری کرد؟
انجام یکسری اقدامات باعث می شود که از این بیماری بتوان جلوگیری کرد. از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- برای تشخیص و درمان باید به موقع اقدام کرد.
- در صورتی که ریسک عفونت وجود داشته باشد باید از دیگران تا زمانی که دیگر ریسک از بین رفته باشد دوری کرد.
- استفاده کردن از ماسک و پوشاندن دهان
- قرار دادن تهویه مناسب در محیط
- تزریق واکسن سل که با نام کالمت گرین باسیلوس شناخته می شود.
رازیانه، گیاه جادویی که باید بیشتر با آن آشنا شوید!
از چه راه هایی می توان برای درمان سل اقدام کرد؟
بسته به این که سل تا چه حد پیشرفت کرده، ممکن است پزشک متخصص درمان و داروهای مختلفی را پیش بگیرد، معمول ترین آن ها به شرح زیر است که ابتدا پزشک موارد زیر را بررسی می کند:
- سن و وضعیت سلامت کلی فرد
- نوع بیماری سل یعنی فعال یا نهفته بودن آن
- محلی که دچار عفونت شده
- میزان مقاومت سل در برابر دارو
پس از بررسی موارد بالا، درمان ممکن است متفاوت باشد. به طور مثال با توجه به تشخیص پزشک امکان دارد که برای 12 هفته یا 9 ماه، بیمار هر روز آنتی بیوتیک مصرف کند.
در برخی موارد که سل فعال است؛ پزشک ممکن است بین 6 تا 9 ماه داروهای مختلفی را برای بیمار تجویز کند. در صورتی که سل بسیار پیشرفته شده یا به دارو مقاومت نشان دهد درمان آن بسیار سخت تر است. چنانچه هنوز نشانه هایی از بیماری در شخص وجود داشته باشد، باید مجددا به پزشک مراجعه کرده و طول دوره ی درمان را تکمیل کند.
گاهی با توجه به این که کدام یک از اعضای بدن درگیر این بیماری شده، ممکن است پزشک داروی کورتون تجویز کند.
چه عواملی ریسک ابتلا به بیماری سل را افزایش می دهد؟
مانند هر بیماری دیگری که وجود یکسری موارد باعث افزایش ریسک ابتلا به آن می شود، سل نیز چنین است. یعنی وجود یکسری بیماری ها یا موارد خاص باعث می شود که شخص زودتر و یا سخت تر به این بیماری دچار شود. از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ویروس اچ آی وی سیستم ایمنی بدن را به شدت ضعیف می کند. همین موضوع باعث افزایش ابتلا به بیماری سل می شود.
- مصرف سیگار هم از دیگر موارد افزایش ریسک ابتلا به این بیماری است. علاوه بر آن درمان را نیز سخت تر می کند.
- حضور یافتن در مناطقی که ابتلا به سل در آن ها قبلا مشاهده شده است.
- کمبود وزن
- اختلالات سوء مصرف مواد
- ابتلا شخص به دیابت
- بیماری سیلیکوزیس
- بیماری های شدید کلیوی
- سرطان سر و گردن
از دیگر موارد به شمار می آیند، وجود هر یک از آن ها باعث می شود که شخص زودتر به بیماری مبتلا شود و دوره ی درمان طولانی تر و پیچیده تر باشد.
نتیجه گیری
بیماری سل یکی از بیماری های شایع در تمام دنیاست که تقریبا یک سوم مردم به آن مبتلا شده اند؛ اما از آن بی خبرند. به طور کلی دو نوع سل وجود دارد؛ سل نهفته و دیگری سل فعال. در مورد اول معمولا هیچ نشانه ای وجود ندارد؛ اما نوع دوم با یکسری علائم مثل تورم گردن، تب، دردشکم، سرگیجه و… همراه است. راه های انتقال آن از طریق هواست. دقیقا چیزی شبیه به سرماخوردگی، یعنی با عطسه، سرفه و صحبت کردن و… میکروب آن در هوا معلق شده و به دیگران منتقل می شود. برای درمان آن با توجه به پیشرفت بیماری راه های مختلفی وجود دارد.
دیدگاهتان را بنویسید